Question

Korzystając z wiedzy pozaźródłowej , wyjaśnij , jaka inwestycja przemysłowa z lat 1936-1939 wpłynęła na rozwój gospodarki.

Answer 1

Ożywienie gospodarcze. Pod koniec 1935 zaczynała się w Polsce wyraźna poprawa koniunktury. Dzięki zwyżce cen zboża na rynkach światowych i zwiększeniu ich chłonności na skutek postępującego od 1933 ożywienia w większości rozwiniętych krajów zachodnich, polepszyła się sytuacja rolnictwa polskiego. Wzrost przychodów wsi rozszerzył krajowy rynek zbytu na wyroby przemysłowe. Ożywił się ruch budowlany, zaczęły rosnąć dochody państwa. Rosły też obroty handlowe i utrzymywało się dodatnie saldo handlu zagranicznego. Mimo to nadal z Polski odpływał kapitał zagraniczny, co powodowało deficyt płatniczy, w celu powstrzymania tego odpływu rząd wprowadził ograniczenia dewizowe.
Program gospodarczy rządu. Wraz z poprawą koniunktury rosło zatrudnienie, choć wolniej niż wzrost produkcji. Na rynek trafiały rocznie tysiące młodzieży, przez co bezrobocie rosło. W 1936 było bardzo dużo strajków i demonstracji. Na wsiach utrzymywało się ogromne przeludnienie, powodujące, że w każdej chwili mogło odejść z rolnictwa 3mln osób bez najmniejszego uszczerbku na produkcji rolnej. Rząd szukał jakiś rozwiązań, bowiem rosnący potencjał gospodarczy nie gwarantował zatrudnienia paru milionom ludzi. Program gospodarczy rządu przedstawił wicepremier Kwiatkowski w sejmie 10.VI.1936. Program zakładał rozwój sił produkcyjnych kraju w ramach 4-letniego planu inwestycji państwowych, zamierzano zainwestować ze źródeł rządowych do 1.800 mln zł. Inwestycje miały ożywić także działalność kapitału prywatnego.
Powstanie COP. W 1937 rząd postanowił stworzyć Centralny Okręg Przemysłowy, którego ośrodek stanowił „trójkąt bezpieczeństwa” w widłach Wisły i Sanu. Obejmował on 15% powierzchni i 18% ludności Polski. Znajdował się on w jednakowej odległości od wszystkich granic państwa, to zadecydowało o utworzeniu go właśnie tutaj, a także względami surowcowo-transportowymi. Początek 1937 przyniósł przyspieszenie inwestycji w COP, dzięki wpływowi części pożyczki francuskiej, podpisanej przez marszałka Śmigłego-Rydza we Francji.
Przyspieszenie rozwoju gospodarczego. Realizacja programów rządowych stwarzała warunki do przyspieszenia gospodarczego. Pod koniec 1938 produkcja przemysłowa Polski wzrosła 0 19% w porównaniu z rokiem 1928. W okręgu warszawskim rozwinęły się głównie zakłady tele- i radiotechniczne, optyczne i samolotowe. Drugim centrum inwestycyjnym był COP, gdzie stawiano od podstaw wiele ogromnych zakładów (elektrownię w Rożnowie, kombinat metalurgiczny w Stalowej Woli, fabryki zbrojeniowe w Radomiu i Sanoku, zakłady samolotowe w Mielcu i Rzeszowie oraz chemiczne zakłady w Debicy i Niedomicach. Rozwój przemysłu odbywał powodował powiększanie się sektora państwowego, ponieważ rząd przejął na własność m.in. największy koncern przemysłowy Wspólnota Interesów na Górnym Śląsku.
Nieco wolniej rozwijało się rolnictwo. Już w 1938 odczuło ono skutki światowej recesji. Trudna sytuacja finansowa chłopów zahamowała akcję parcelacyjną w ramach reformy rolnej. Intensywna rozbudowa przemysłu nieznacznie rozładowywała przeludnienie agrarne.
Plan 15-letni. Ponieważ 4-letni plan inwestycyjny wykonano na początku 1939, zatem znacznie przed terminem, już w grudniu 1938 wicepremier Kwiatkowski wystąpił z nowym projektem, 15-letniego planu rozwoju gospodarczego Polski. Okres ten podzielono na pięć trzyletnich odcinków, w których zamierzano skupić wysiłek na produkcji zbrojeniowej, systemie komunikacyjnym, rolnictwie i oświacie, urbanizacji i uprzemysłowieniu oraz zatarciu różnic pomiędzy dwoma regionami Polski: rozwiniętym i zacofanym gospodarczo. Do połowy 1939 opracowano konkretnie i poczęto realizację