Efekt cieplarniany jest bezpośrednim wynikiem występowania na Ziemi atmosfery, posiadającej zdolność przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego i zatrzymywania promieniowania Ziemi, m.in. cieplnego. Wszem i wobec wiadome jest, iż efekt cieplarniany jest zjawiskiem naturalnym i pożądanym, gdyż bez niego na Ziemi nie powstałyby korzystne warunki do rozwoju życia. Problemem natomiast są zmiany jego nasilenia. Efekt cieplarniany jest procesem ciągłym i skomplikowanym. Promieniowanie słoneczne przemierza długa drogę nim dotrze do Ziemi. Większość promieniowania krótkofalowego (ultrafiolet) jest pochłaniana lub odbijana przez górne warstwy atmosfery. Po przejściu przez atmosferę z promieniowania słonecznego pozostają tylko tzw. bliski ultrafiolet oraz fale widzialne, czyli VIS. Te fale docierają do Ziemi gdzie albo odbijane są lub też absorbowane, ogrzewając tym samym Ziemię.
Promieniowanie źródłem ciepła
Energia promieniowania słonecznego zamieniana jest w energię cieplną. Jednakże Ziemia oddaje owo ciepło poprzez powierzchnię, chmury i składniki atmosfery. wytwarzają się wtedy m.in. fale podczerwone IR- promieniowanie długofalowe. Jako iż owo promieniowanie odbywa się we wszystkich kierunkach, czyli zarówno do kosmosu jak i w stronę Ziemi, prowadzi to do wtórnego ogrzewania się Ziemi. W przeciwieństwie do promieniowania słonecznego długofalowe promieniowanie ziemskie jest pochłaniane przez niektóre składniki atmosfery (m. in. parę wodną i dwutlenek węgla), a następnie powtórnie wypromieniowane przez te składniki równomiernie we wszystkich kierunkach. Po pokonaniu wielu warstw jedynie znikoma część promieniowania wyemitowanego przez Ziemię bezpowrotnie ucieka w przestrzeń międzyplanetarną. Ogromna większość zostaje "zatrzymana" przez atmosferę przyczyniając się do jej ogrzania i wzrostu temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi. Taki cykl trwa ciągle i nieustannie i to dzięki niemu właśnie mamy odpowiednią temperaturę na Ziemi potrzebną do rozwoju życia.
Gorący temat
Efekt cieplarniany, jego przyczyny i skutki sa ciągłym tematem dyskusji. Jako iż na procesy klimatyczne składają się wypadkowe bardzo wielu zmiennych, często niemożliwych do określenie, przewidzenia, na tym poziomie nauki i zaawansowania nie mamy 100% pewności co do przedstawianych hipotez.
Wiadome jest, że bezpośrednim skutkiem efektu cieplarnianego jest wzrost temperatury, co pociąga za sobą szereg, w naszym mniemaniu negatywnych następstw topnienie lądolodów, ocieplenie oceanów, zwiększenie parowania wody z oceanów – wzrost zachmurzenia, zaburzenie cyrkulacji powietrza w dolnych warstwach atmosfery ziemskiej, topnienie wiecznej zmarzliny, zmiany zasięgu ekosystemów. Natomiast to już w pośredni sposób skutkuje zmniejszeniem produkcji żywności na świecie, wymieraniem gatunków, a co za Tm idzie zubożeniem różnorodności biologicznej, wzrostem metanu w atmosferze, licznymi anomaliami pogodowymi.
Ciągłe zmiany klimatu
Na przebiegu dziejów Ziemi klimat zmieniał się często. W okresach tych zmianom ulegała również zawartość dwutlenku węgla w atmosferze, co wskazuje na silne powiązanie bezpośrednie lub pośrednie ilości dwutlenku węgla na kształtowanie się klimatu. Jednakże nie znany jest poziom pozostałych gazów cieplarnianych w owych okresach, dlatego też nie można przyjąć założenia że za wzrost efektu cieplarnianego jest spowodowany wyłącznie wzrostem dwutlenku węgla w atmosferze.
Ponadto jak wiadomo poziom dwutlenku węgla w atmosferze jest kontrolowany przez obieg węgla w przyrodzie i prowadzi zazwyczaj do układu stanu równowagi. Zwiększona ilość dwutlenku wegla w przyrodzie powoduje przyspieszenie procesu obiegu węgla, a co za tym idzie wzrost cyrkulacji wód oceanicznych, zwiększenie się ilość substancji odżywczych, a co za tym idzie rozwój życia. Rozpuszczony w wodach oceanicznych dwutlenek węgla jest wiązany i budowany w postaci węglanu wapnia w szkielety morskich organizmów. Szczątki obumarłych organizmów opadają na dno oceanu tworząc warstwę osadu, przekształcającą się z czasem w skałę wapienną. W ten sposób znaczna ilość węgla zostaje wyłączona z obiegu i pogrzebana na dnie oceanu. Ten naturalny proces prowadzi do osłabienia czynnika, który go wywołał - powrotu lub dążenia układu sił w przyrodzie do stanu wyjściowego.
Stąd tez wiadomo iż klimat Ziemi charakteryzował się znacznymi fluktuacjami, jednakże zmiany te dokonywały się w okresach znacząco dłuższych aniżeli teraz, a powrót do stanu równowagi trwał czasem nawet kilka tysięcy lat.
Wzrost emisji dwutlenku węgla
Począwszy od dynamicznego rozwoju przemysłowego ludzkość zaczęła emitować zwiększone ilości dwutlenku węgla jak i pozostałych gazów cieplarnianych do atmosfery. Mniej więcej w tym samym okresie zauważono wzrost średniej temperatury Ziemi, co pozwala wysunąć tezę iż to działalność człowieka spotęgowała nasilenie się efektu cieplarnianego. Anomalie pogodowe, nasunięcie lądolodów na gęsto zaludnione, obecnie ogrzewane przez prądy morskie obszary lądów, susze, w efekcie zmiany zasięgu roślinności, masowe wymieranie gatunków wskutek kurczenia się lub zanikania środowisk przez nie zasiedlonych, w końcu - być może - zagrożenie istnienia gatunku ludzkiego – takie mogą być drastyczne skutki ciągłego wzrostu działania efektu cieplarnianego.
Co my możemy zrobić by ratować nasze środowisko i zachować klimat w nienaruszonym stanie:
wykorzystywać alternatywne źródła energii, chronić istniejące i prowadzić nasadzanie nowych lasów, zastępować wykorzystanie w energetyce węgla kamiennego i brunatnego wodorem, zastępować lokalne urządzenia grzewcze centralnym ogrzewaniem, zaprzestać produkcji i wykorzystania freonów, stosować nowe oszczędne i w możliwie najmniejszym stopniu szkodzące środowisku technologie przemysłowe, zastępować wykorzystanie w przemyśle ropy naftowej gazem ziemnym, zwiększać sprawność urządzeń elektrycznych, silników spalinowych, urządzeń w elektrociepłowniach, itp. ,poprawić izolację cieplną budynków .
Efekt cieplarniany
Efekt cieplarniany jest bezpośrednim wynikiem występowania na Ziemi atmosfery, posiadającej zdolność przepuszczania dużej części promieniowania słonecznego i zatrzymywania promieniowania Ziemi, m.in. cieplnego. Wszem i wobec wiadome jest, iż efekt cieplarniany jest zjawiskiem naturalnym i pożądanym, gdyż bez niego na Ziemi nie powstałyby korzystne warunki do rozwoju życia. Problemem natomiast są zmiany jego nasilenia. Efekt cieplarniany jest procesem ciągłym i skomplikowanym. Promieniowanie słoneczne przemierza długa drogę nim dotrze do Ziemi. Większość promieniowania krótkofalowego (ultrafiolet) jest pochłaniana lub odbijana przez górne warstwy atmosfery. Po przejściu przez atmosferę z promieniowania słonecznego pozostają tylko tzw. bliski ultrafiolet oraz fale widzialne, czyli VIS. Te fale docierają do Ziemi gdzie albo odbijane są lub też absorbowane, ogrzewając tym samym Ziemię.
Promieniowanie źródłem ciepła
Energia promieniowania słonecznego zamieniana jest w energię cieplną. Jednakże Ziemia oddaje owo ciepło poprzez powierzchnię, chmury i składniki atmosfery. wytwarzają się wtedy m.in. fale podczerwone IR- promieniowanie długofalowe. Jako iż owo promieniowanie odbywa się we wszystkich kierunkach, czyli zarówno do kosmosu jak i w stronę Ziemi, prowadzi to do wtórnego ogrzewania się Ziemi. W przeciwieństwie do promieniowania słonecznego długofalowe promieniowanie ziemskie jest pochłaniane przez niektóre składniki atmosfery (m. in. parę wodną i dwutlenek węgla), a następnie powtórnie wypromieniowane przez te składniki równomiernie we wszystkich kierunkach. Po pokonaniu wielu warstw jedynie znikoma część promieniowania wyemitowanego przez Ziemię bezpowrotnie ucieka w przestrzeń międzyplanetarną. Ogromna większość zostaje "zatrzymana" przez atmosferę przyczyniając się do jej ogrzania i wzrostu temperatury powietrza przy powierzchni Ziemi. Taki cykl trwa ciągle i nieustannie i to dzięki niemu właśnie mamy odpowiednią temperaturę na Ziemi potrzebną do rozwoju życia.
Gorący temat
Efekt cieplarniany, jego przyczyny i skutki sa ciągłym tematem dyskusji. Jako iż na procesy klimatyczne składają się wypadkowe bardzo wielu zmiennych, często niemożliwych do określenie, przewidzenia, na tym poziomie nauki i zaawansowania nie mamy 100% pewności co do przedstawianych hipotez.
Wiadome jest, że bezpośrednim skutkiem efektu cieplarnianego jest wzrost temperatury, co pociąga za sobą szereg, w naszym mniemaniu negatywnych następstw topnienie lądolodów, ocieplenie oceanów, zwiększenie parowania wody z oceanów – wzrost zachmurzenia, zaburzenie cyrkulacji powietrza w dolnych warstwach atmosfery ziemskiej, topnienie wiecznej zmarzliny, zmiany zasięgu ekosystemów. Natomiast to już w pośredni sposób skutkuje zmniejszeniem produkcji żywności na świecie, wymieraniem gatunków, a co za Tm idzie zubożeniem różnorodności biologicznej, wzrostem metanu w atmosferze, licznymi anomaliami pogodowymi.
Ciągłe zmiany klimatu
Na przebiegu dziejów Ziemi klimat zmieniał się często. W okresach tych zmianom ulegała również zawartość dwutlenku węgla w atmosferze, co wskazuje na silne powiązanie bezpośrednie lub pośrednie ilości dwutlenku węgla na kształtowanie się klimatu. Jednakże nie znany jest poziom pozostałych gazów cieplarnianych w owych okresach, dlatego też nie można przyjąć założenia że za wzrost efektu cieplarnianego jest spowodowany wyłącznie wzrostem dwutlenku węgla w atmosferze.
Ponadto jak wiadomo poziom dwutlenku węgla w atmosferze jest kontrolowany przez obieg węgla w przyrodzie i prowadzi zazwyczaj do układu stanu równowagi. Zwiększona ilość dwutlenku wegla w przyrodzie powoduje przyspieszenie procesu obiegu węgla, a co za tym idzie wzrost cyrkulacji wód oceanicznych, zwiększenie się ilość substancji odżywczych, a co za tym idzie rozwój życia. Rozpuszczony w wodach oceanicznych dwutlenek węgla jest wiązany i budowany w postaci węglanu wapnia w szkielety morskich organizmów. Szczątki obumarłych organizmów opadają na dno oceanu tworząc warstwę osadu, przekształcającą się z czasem w skałę wapienną. W ten sposób znaczna ilość węgla zostaje wyłączona z obiegu i pogrzebana na dnie oceanu. Ten naturalny proces prowadzi do osłabienia czynnika, który go wywołał - powrotu lub dążenia układu sił w przyrodzie do stanu wyjściowego.
Stąd tez wiadomo iż klimat Ziemi charakteryzował się znacznymi fluktuacjami, jednakże zmiany te dokonywały się w okresach znacząco dłuższych aniżeli teraz, a powrót do stanu równowagi trwał czasem nawet kilka tysięcy lat.
Wzrost emisji dwutlenku węgla
Począwszy od dynamicznego rozwoju przemysłowego ludzkość zaczęła emitować zwiększone ilości dwutlenku węgla jak i pozostałych gazów cieplarnianych do atmosfery. Mniej więcej w tym samym okresie zauważono wzrost średniej temperatury Ziemi, co pozwala wysunąć tezę iż to działalność człowieka spotęgowała nasilenie się efektu cieplarnianego. Anomalie pogodowe, nasunięcie lądolodów na gęsto zaludnione, obecnie ogrzewane przez prądy morskie obszary lądów, susze, w efekcie zmiany zasięgu roślinności, masowe wymieranie gatunków wskutek kurczenia się lub zanikania środowisk przez nie zasiedlonych, w końcu - być może - zagrożenie istnienia gatunku ludzkiego – takie mogą być drastyczne skutki ciągłego wzrostu działania efektu cieplarnianego.
Co my możemy zrobić by ratować nasze środowisko i zachować klimat w nienaruszonym stanie:
wykorzystywać alternatywne źródła energii, chronić istniejące i prowadzić nasadzanie nowych lasów, zastępować wykorzystanie w energetyce węgla kamiennego i brunatnego wodorem, zastępować lokalne urządzenia grzewcze centralnym ogrzewaniem, zaprzestać produkcji i wykorzystania freonów, stosować nowe oszczędne i w możliwie najmniejszym stopniu szkodzące środowisku technologie przemysłowe, zastępować wykorzystanie w przemyśle ropy naftowej gazem ziemnym, zwiększać sprawność urządzeń elektrycznych, silników spalinowych, urządzeń w elektrociepłowniach, itp. ,poprawić izolację cieplną budynków .