Question

Kim byli i czego dokonali:

* Zygmunt III Waza
* Władysław IV Waza
* Jan Kazimierz
* Michał Korybut Wiśniowiecki
* Jan III Sobieski
* Stanisław Żółkiewski
* Stefan Czarniecki
* Augustyn Kordecki
* Bohdan Chmielnicki
* Władysław Siciński

Jakbym mogła prosić to :
- w miarę szybko, bo mam to jutro na teście
- krótko
- datę jakąś można
- starać się nie z wikipedii .

Answer 1

Zygmunt III Waza (1566 1632) – król Polski (1587-1632) i Szwecji (1592-1599)

- państwo polsko-litewskie osiągnęło swój największy w historii rozmiar terytorialny -rozwój wymiany handlowej ze Szwecją

-stopniowy regres

-pozostawił państwo osłabione, niezdolne do rozwiązywania żadnego ze swych problemów wewnętrznych i zagranicznych

-przez cały okres panowania Polska uwikłana była w wojny i konflikty wewnętrzne -ugoda z Brandenburgią w 1611 r

- sojusz z Habsburgami w 1613 r

 

Władysław IV Waza (król Polski w latach 1632-48)

- w latach 1616-1618 brał udział w wyprwawie na Moskwę

- w 1632 r. został wybrany na króla Polski, postanowił wykorzystać tę okazję do odzyskania korony szwedzkiej

- dążył do wzmocnienia swojej pozycji poprzez finansowe uniezależnienie się od sejmu, miasta pruskie miały płacić ceł

- wybydował 3forty

 

Jan Kazimierz (król Polski 1648-68)

- obejmował panowanie w fatalnych warunkach: trwała wojna z Kozakami

- doprowadził do ugody zborowskiej, a po zwycięstwie pod Beresteczkiem w 1651 r. - do porozumienia pod Białą Cerkwią

19 VII 1655 r. wojna polsko-szwedzka, zwycięstwo Polski; rozejm w Andruszowie w 1667r

 

Michał Korybut Wiśniowiecki- (król polski od 1669); małżeństwo z arcyksiężniczką Eleonorą Marią, zbliżyło go do Austrii, stanowiąc oparcie przeciw stronnictwu francuskiemu; był władcą nieudolnym; panowanie jego wypełniały wewnętrzne walki stronnictw; większość sejmów została zerwana; 1672 Wiśniowiecki odnowił z Brandenburgią dawny układ, z Moskwą pozostawał w rozejmie; 1672 Turcy zdobyli Kamieniec Pomorski, zmuszając Rzeczpospolitą do zawarcia niekorzystnego traktatu w Buczczu.

 

Jan II Sobieski (król Polski od 1674)

W okresie powstania Chmielnickiego walczył w obronie Zbaraża i pod Beresteczkiem.

-podczas potopu szwedzkiego początkowo poparł Karola X Gustawa, ale szybko -przeszedł na stronę króla Jana II Kazimierza

-pod dowództwem Czarnieckiego walczył z Moskwą i Kozakami.

 

Stanisław Żółkiewski (1547-1620) – hetman polny koronny, kasztelan lwowski, wojewoda kijowski, hetman wielki i kanclerz wielki koronny, sekretarz królewski. Żółkiewski był wybitnym wodzem, zwyciężył wiele kampanii przeciwko Rosji, Szwecji, Turkom i Tatarom. Do jego największych zwycięstw należy bitwa pod Kłuszynem z 1610 roku, gdzie rozgromił czterokrotnie liczniejszą armię rosyjską i zajął Moskwę. Jego ostatnią walką była bitwa pod Cecorą w 1620 roku, gdzie zginął w czasie odwrotu. Napisał pamiętniki wojenne Początek i progres wojny moskiewskiej (1833).

 

 

Stefan Czarniecki - wojewoda ruski, dowódca wojsk polskich w czasie potopu szwedzkiego, hetman polny koronny.

-walczył przeciw Szwedom (w latach 1626-29)

-główny doradca Jana Kazimierza w sprawach kozackich i to on zaproponował zaatakowanie Kozaków pod Beresteczkiem (1651 r.)

1655- waka o Karoków, wyjazd z królem na Ślask

-rozpoczął wojnę partyzancką przeciw Szwedom, w którą wciągnął nawet chłopów.

-5 IV 1656 r. odniósł zwycięstwo pod Warką

 

 

A. Kordecki - przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze. Do zakonu paulinów wstąpił dosyć późno, bo dopiero w 1633 r. Podczas potopu szwedzkiego kierował obroną klasztoru

Od 18 XI do 25 XII 1655 r. obrońcy odpierali ataki wojsk szwedzkich dowodzonych przez gen. Burcharda Müllera; Szwedzi ustąpili na wieść o zbliżającej się odsieczy.

W 1657 r. został wydany pamiętnik Kordeckiego, w którym opisał przebieg oblężenia Jasnej Góry

 

B. Chmielnicki - hetman kozacki, polityk, ukraiński bohater narodowy.

1638 r. został cześnikiem czernihowskim, a z czasem pisarzem wojska zaporoskiego.

miał wziąć udział w planowanej przez króla wojnie z Turcją. 

 zebrał Kozaków i rozpoczął antypolskie powstanie (w 1648 r.). W 1654 r. doprowadził do ugody z Moskwą w Perejasławiu

W czasie potopu szwedzkiego podpisał układ w Radnot (6 XII 1656 r.), który praktycznie był planem rozbioru Polski. Chmielnicki rozczarował się współpracą z Rosją

dążył do utworzenia państwa kozackiego.

 

W. Siciński - był starostą upickim i posłem na sejm 1652 r.

9 III 1652 r. sprzeciwił się prolongacie posiedzeń sejmu, zgłaszając liberum veto. Jego protest został potępiony, lecz uznany za zgodny z prawem i w przyszłości coraz częściej naśladowany, co ostatecznie doprowadziło do paraliżu polskiego parlamentaryzmu.