Question

[Kandydaci do polskiego tronu]
arcyksiążę Ernest Habsburg, syn cesarza Maksymiliana II
Commoda: 1. że zacny cesarski syn […] 3. że wino z Węgier bez cła, 4. że ma być stu szlachciców [w] Wiedniu na nauce, 5. że ma być staranie o pokój [ze] strony Prus [Prus Książęcych], Inflant, […]
Incommoda: 1. że pan młody, musiałby mieć gubernatory, 2. że z narodu niemieckiego, nam zawżdy [zawsze] przeciwnego, 3. że bliski naród jego, wycisnąłby nas ode wszystkiego […] 5. Niepokój z Turkiem, z Tatary, 7. Już by się Polakom nie [spodziewać] elekcji, bo by oni z nami sobie dziedzictwo uczynili [monarchie dziedziczną]

Iwan IV Groźny, car moskiewski
Commoda: 1. pokój dożywotni z nim samym, 2. język [polski] rozumie
Incomoda: 3. tyraństwo a [okrucieństwo] wrodzone, 4. [wolę swą uważa za prawo]

Piast [kandydat krajowy, polski szlachcic]
Commoda: 1. język polski, 2. wiadomość rzeczy koronnych
Incommoda: 3. Skoro sowa zjastrzębieje, wyżej chce latać, niż sokół

Francuz [Henryk Walezy, brat króla Francji]
Commoda: 1. Łacny [życzliwy] królewic, dorosły, ćwiczony, waleczny […] 3. Musi być powolny [nam] przez dalekość przyjaciół swych […] 7. Stu szlachciców do roku od roku w Krakowie albo w Paryżu [na studia i w wojsku] sumptem jego ćwiczyć się będzie 8. Pokój z Turkiem […] 10. naród francuski [że] naszemu jest podobien we wszem […] skąd i to niemałe [korzyść] pana nam z obyczajami podobnego
Incommoda: 1. Niepokój z Moskwą […] 2. Język, ale łaciński i włoski umie, o polski jemu łacno [łatwo], gdy ujrzy, że mu go będzie potrzeba.

1. Odpowiedz, na jakie cechy kandydata zwracano największą uwagę
2. Wyjaśnij, dlaczego kandydat z rzeczypospolitej wzbudzał negatywne emocje.
3. Oceń, który z cudzoziemskich kandydatów wzbudzał najmniej zastrzeżeń z punktu widzenia międzynarodowych interesów państwa.
4. Wyjaśnij, w czym wyraża się stronniczość autora tekstu.

Daje najjjj!

Answer 1

No to jedziemy...

Zadanie 1

Zwracano uwagę przede wszystkim na dwie sprawy. Pierwsza - korzyści osobiste. Szlachta kierowała się tutaj swoim interesem i ważne dla niej było, kolokwialnie mówiąc, co ona z tego będzie miała. Jakie udogodnienia osiągnie decydując się na wybór któregoś z kandydatów. Sprawa druga - polityka zagraniczna. Wybór każdego z kandydatów powodował zmianę stosunków dyplomatycznych z określonymi państwami europejskimi. Zależnie od przypadku mógł je albo polepszyć albo pogorszyć, a to było ważne dla Rzeczpospolitej.

Zadanie 2

Wybór "miejscowego" kandydata mógł doprowadzić do konfliktu z innymi rodami szlacheckimi w kraju. Istniało ryzyko wybuchu wojny domowej, gdzie część wielkich możnych mogła nawet z czystej zawiści sprzeciwić się takim rządom. Podobna sytuacja miała miejsce na Węgrzech w 1526 r. kiedy to królem został "miejscowy" Jan Zapolya. Dość szybko doszło do wybuchu wojny domowej, podsycanej przez "zawistne" rody tamtejszej magnaterii. W Rzeczpospolitej bano się, że sytuacja może się powtórzyć na własnym podwórku. 

Zadanie 3

Jeśli chodzi o kwestię międzynarodową to najmniej zastrzeżeń budził wybór cara Iwana IV Groźnego. Groźba ekspansji Moskwy na wschodnie ziemie Rzeczpospolitej była dość poważna, dlatego wybór ten miał odsunąć to niebezpieczeństwo. Poza tym, wybór Iwana nie stwarzał jakiegoś nadmiernego popsucia stosunków z innymi państwami, co było o wiele bardziej widoczne w przypadku innych kandydatów.

Zadanie 4

Stronniczość autora tekstu jest widoczna w dwóch kwestiach. Pierwszy -  opis Ernesta Habsburga. Widać wyraźnie, że ma on antyhabsburskie podejście do zbliżającej się elekcji. Widoczne to jest w opisie negatywnych cech Ernesta, gdzie podaje ich o wiele więcej niż w przypadku innych kandydatów. Druga kwestia - opis Henryka Walezego. Autor widać, że ma profrancuskie podejście, podaje o wiele więcej zalet tego kandydata, natomiast nawet w opisie wad możemy dostrzec próbę ich zmarginalizowania.