Question

Kalendarium wojen Rzeczpospolitej z Imperium Osmańskim

Answer 1

Ingerując w sprawy Siedmiogrodu w 1662 r. cesarz sprowokował najazd Turków Osmańskich, których wojska dotarły aż na Morawy. W sierpniu 1664 r. na mocy paktu w Vasvár odstąpił Turkom ziemie część ziem na Węgrzech i uznał ich zwierzchnictwo nad Siedmiogrodem. W 1683 r. wojska osmańskie pod wodzą wielkiego wezyra Kara Mustafa Paszy zaatakowały habsburską część Węgier. Rozmach tureckiego najazdu zmobilizował państwa niemieckie do współdziałania z cesarzem, pod Wiedeń przybyli ze swoimi wojskami elektor bawarski Maksymilian II Emanuel, elektor saski Jan Jerzy III, książę Lotaryngii Karol V Leopold i margrabia Badenii Ludwik Wilhelm. Leopold I zwrócił się do króla Polski Jana III Sobieskiego z błaganiem o pomoc w walce z najazdem tureckim, z którym siły Habsburgów i Rzeszy Niemieckiej nie mogły same sobie poradzić. Po odsieczy wiedeńskiej sojuszników przeszły do ofensywy. W marcu 1684 r. w Linz ogłoszono powstanie Ligi Świętej z udziałem Austrii, Rzeczpospolitej polsko-litewskiej, Republiki Weneckiej i Państwa Kościelnego, a papież Innocenty XI ogłosił czternastą krucjatę przeciw Turkom. W 1686 r. do Ligi przystąpiła także Rosja Piotra I. W 1687 r., po zwycięstwie koalicji pod Mohaczem, Sejm węgierski w Bratysławie przyznał Habsburgom dziedziczne prawa do tronu i zniósł tradycyjne prawo szlachty węgierskiej do rokoszu (ius resistendi). W 1690 roku armia cesarska opanowała Siedmiogród a Leopold przyjął tytuł wielkiego księcia tej krainy. O ostatecznej klęsce Turków zadecydowała bitwa pod Zentą w 1697 r., kiedy armia cesarska pod dowództwem księcia Eugeniusza Sabaudzkiego zwyciężyła siły osmańskie i wyparła je z Węgier. Zmagania zakończył w 1699 r. zawarty przy mediacji Anglików i Holendrów pokój karłowicki. Był to jeden z największych sukcesów politycznych w dziejach dynastii Habsburgów. Turcy zrzekli się na rzecz cesarza całych Węgier za wyjątkiem Banatem Temeszwaru. Terytorium i siła państwa Habsburgów znacznie się powiększyły. Cesarz dążył teraz do wzmocnienia władzy królewskiej na Węgrzech, w czym wspierał go wpływowy arcybiskup Ostrzyhomia i prymas Węgier, kard. Leopold Kollonich.