ilukman
Sajak nyaeta wangun puisi anu henteu pati kaiket ku aturan. Dina sastra Sunda, sajak kawas kawih, nyaeta wangun puisi anu henteu kaiket ku aturan, saperti aturan nu aya dina pupuh. Aturan nu aya dina pupuh disebutna guru lagu jeung guru wilangan. Jadi, sajak nyaeta wangun puisi anu henteu kaiket ku guru lagu jeng guru wilangan.
Rumpaka nu aya dina sajak jeung kawih, ngabogaan wangun puisi anu bebas. Kusabab kitu, dina seni Sunda, kawih sok disebut "lalaguan Sunda bebas". Kitu oge sajak, dina awal munculna, sajak kungsi disebut "sajak bebas". Sanajan sajak jeung kawih teh kaasup wangun puisi anu "bebas", dina sajak jeung kawih loba aturan jeung panduan anu bisa digunakeun.
Aturan jeung panduan nu aya dina sajak, saperti unsur intrinsik, klasifikasi atawa rupa sajak jeung panduan pikeun nyieun sajak. Unsur intrinsik nu aya dina sajak nyaeta tema, nada, rasa, jeung amanat. Klasifikasi atawa rupa sajak nyaeta saperti sajak lirik, sajak epik, sajak dramatik, sajak satirik, jeung sajabana ti eta. Sedengkeun panduan pikeun nyieun sajak, nyaeta yen dina nyieun hiji sajak kudu merhatikeun unsur-unsur saperti imaji, simbol, irama, tema, gaya bahasa, wirahma jeung purwakanti.
Sanajan dina sajak loba aturan jeung panduan, dina implementasina henteu sapageuh aturan guru lagu jeung guru wilangan nu aya dina pupuh. Di handap ieu conto sajak anu lobana tilu bait, jeung sabait eusina opat jajar :
Tanah Sunda anu Kuring
Tanah Sunda anu endah tempat urang sarerea keur hirup jeung kahirupan
Anu pasti loba asih di tanah Sunda nu asri jalmana sok silih asih
Tanah Sunda anu kuring rek diriksa jeung dijaga ku kuring sapinuh ati
Rumpaka nu aya dina sajak jeung kawih, ngabogaan wangun puisi anu bebas. Kusabab kitu, dina seni Sunda, kawih sok disebut "lalaguan Sunda bebas". Kitu oge sajak, dina awal munculna, sajak kungsi disebut "sajak bebas". Sanajan sajak jeung kawih teh kaasup wangun puisi anu "bebas", dina sajak jeung kawih loba aturan jeung panduan anu bisa digunakeun.
Aturan jeung panduan nu aya dina sajak, saperti unsur intrinsik, klasifikasi atawa rupa sajak jeung panduan pikeun nyieun sajak. Unsur intrinsik nu aya dina sajak nyaeta tema, nada, rasa, jeung amanat. Klasifikasi atawa rupa sajak nyaeta saperti sajak lirik, sajak epik, sajak dramatik, sajak satirik, jeung sajabana ti eta. Sedengkeun panduan pikeun nyieun sajak, nyaeta yen dina nyieun hiji sajak kudu merhatikeun unsur-unsur saperti imaji, simbol, irama, tema, gaya bahasa, wirahma jeung purwakanti.
Sanajan dina sajak loba aturan jeung panduan, dina implementasina henteu sapageuh aturan guru lagu jeung guru wilangan nu aya dina pupuh. Di handap ieu conto sajak anu lobana tilu bait, jeung sabait eusina opat jajar :
Tanah Sunda anu Kuring
Tanah Sunda
anu endah
tempat urang sarerea
keur hirup jeung kahirupan
Anu pasti
loba asih
di tanah Sunda nu asri
jalmana sok silih asih
Tanah Sunda
anu kuring
rek diriksa jeung dijaga
ku kuring sapinuh ati