Jakie znasz trzy podstawowe rodzaje literackie? Podaj ich cechy charakterystyczne i reprezentujące je przykłady utworów.
Muszkarsetse
Epika świat przedstawiony epiki zawiera wszystkie zdarzenia i elementy rzeczywistości odnoszące się do bohaterów utworów, narracja to wypowiedź narratora, może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa, o świecie przedstawionym w utworze opowiada narrator, czyli fikcyjna osoba Utwory epickie: ,,Kamienie na Szaniec'' Aleksandra Kamińskiego, ,, Quo vadis'' Henryka Sienkiewicza, ,,Hobbit czyli tam i z powtotem'' ,,Ania z Zielonego Wzgórza'' ,, Opowieść wigilijna '' ,, Stary człowiek i morze''
Dramat np Balladyna świat przedstawiony tworzą bohaterowie swoimi wypowiedziami i działaniami, głównym składnikiem tego świata jest akcja dialog jest obok monologu podstawową formą wypowiedzi w utworze dramatycznym, monolog jest dłuższą wypowiedzią jednej postaci, ograniczona rola podmiotu literackiego, bohaterowie wypowiadają się w sposób bezpośredni, brak pośrednika między autorem a odbiorcą.
Liryka utwory, których treścią są osobiste uczucia, przeżycia, nastroje. Charakteryzuje je poetycki język (środki stylistyczne np.: epitety, metafory [przenośnie], porównania, onomatopeje) jest to utwór podzielony na: strofy, wersy, osoba mówiąca to podmiot liryczny i posiada forme wypowiedzi jako monolog liryczny. Przykłady liryczne: ,, Niebo'' W. Szymborska ,, Skąpiec" Moliera
a)dramat - brak narratora, bohaterowie przedstawiają się sami w działaniu, utwór jest przeznaczony do wystawienia na scenę, podzielony na akty i sceny, występuje tekst główny i tekst poboczny:
- komedia
- dramat
- dramat właściwy
b)liryka - wypowiada się podmiot liryczny, przedstawia swoje przeżycia, utwór wierszowany, używany jest język poetycki:
- pieśń
- hymn
- oda
- sonet
- fraszka
- tren
c)epika - wypowiada się narrator, utwory prozatorskie, prezentuje świat przedstawiony:
świat przedstawiony epiki zawiera wszystkie zdarzenia i elementy rzeczywistości odnoszące się do bohaterów utworów,
narracja to wypowiedź narratora, może być trzecioosobowa lub pierwszoosobowa,
o świecie przedstawionym w utworze opowiada narrator, czyli fikcyjna osoba
Utwory epickie:
,,Kamienie na Szaniec'' Aleksandra Kamińskiego,
,, Quo vadis'' Henryka Sienkiewicza,
,,Hobbit czyli tam i z powtotem''
,,Ania z Zielonego Wzgórza''
,, Opowieść wigilijna ''
,, Stary człowiek i morze''
Dramat np Balladyna
świat przedstawiony tworzą bohaterowie swoimi wypowiedziami i działaniami, głównym składnikiem tego świata jest akcja
dialog jest obok monologu podstawową formą wypowiedzi w utworze dramatycznym, monolog jest dłuższą wypowiedzią jednej postaci,
ograniczona rola podmiotu literackiego, bohaterowie wypowiadają się w sposób bezpośredni, brak pośrednika między autorem a odbiorcą.
Liryka
utwory, których treścią są osobiste uczucia, przeżycia, nastroje. Charakteryzuje je poetycki język (środki stylistyczne np.: epitety, metafory [przenośnie], porównania, onomatopeje) jest to utwór podzielony na: strofy, wersy, osoba mówiąca to podmiot liryczny i posiada forme wypowiedzi jako monolog liryczny.
Przykłady liryczne:
,, Niebo'' W. Szymborska
,, Skąpiec" Moliera
Podstawowe rodzaje literackie:
a) dramat - brak narratora, bohaterowie przedstawiają się sami w działaniu, utwór jest przeznaczony do wystawienia na scenę, podzielony na akty i sceny, występuje tekst główny i tekst poboczny:
- komedia
- dramat
- dramat właściwy
b) liryka - wypowiada się podmiot liryczny, przedstawia swoje przeżycia, utwór wierszowany, używany jest język poetycki:
- pieśń
- hymn
- oda
- sonet
- fraszka
- tren
c) epika - wypowiada się narrator, utwory prozatorskie, prezentuje świat przedstawiony:
- powieść
- baśń
- nowela
- mit
- legenda
- opowiadanie
- pamiętnik
- bajka narracyjna
- epopeja