Question

jakie są zasady akcetowania w j. polskim? na która sylabę pada akcet i od czego to zależy?

Answer 1

• w wyrazach więcejzgłoskowych akcent pada na przedostatnią sylabę wyrazu. Tak dzieje się w większości wypadków, ale zdarzają się też wyjątki (chodzi o staranną wymowę). Wtedy akcent pada na trzecią sylabę od końca (pod warunkiem, że wyraz składa się co najmniej z trzech zgłosek):
wio-sna sa-mo-chód
czło-wiek przed-szko-le
dro-ga zna-jo-my

– 1 i 2 osoba liczby mnogiej czasu przeszłego,

– wszystkie osoby (1, 2, 3) liczby pojedynczej i 3 osoba liczby mnogiej trybu przypuszczającego:
by-ła-bym
wy-po-ży-czył-byś
o-bie-cał-by
wró-ci-ła-by
przy-nieś-li-by
przy-wró-ci-ły-by

– liczebniki np.: 400, 700, 800, 900:
czte-rys-tu
pię-ciu-set
sie-dem-set
o-siem-set
dzie-wię-ciu-set

– liczebniki, które mają w drugiej części -kroć:
ty-siąc-kroć

– wyrazy zapożyczone zakończone na -ika, -yka:
gra-ma-ty-ka
fi-zy-ka
ma-te-ma-ty-ka
gim-nas-ty-ka
re-pu-bli-ka
cha-rak-te-rys-ty-ka

Istnieją także sytuacje, gdy akcent pada na czwartą sylabę od końca:
• 1 i 2 osoba liczby mnogiej trybu przypuszczającego:
by-li-byś-my
wy-po-ży-czy-li-byś-my
o-bie-ca-li-byś-cie
przy-nieś-li-byś-cie
przy-wró-ci-ły-byś-cie