Kręgosłup podlega tym samym zasadom organizacji czynnościowej, jakimi charakteryzuje się cały układ ruchu. System ten składa się z 3 układów anatomiczno-fizjologicznych: 1) kostno-stawowego, odgrywającego rolę elementu biernego 2) mięśniowego, mającego znaczenie czynne, tj. układu, który jest poruszany 3) nerwowego, będącego czynnikiem nadrzędnym, tj. układu, który kieruje ruchami Kręgosłup jest osiowym narządem w tym układzie i ta cecha daje mu wysoką rangę w ustroju. Prawidłowo ukształtowany i nie uszkodzony kręgosłup ma zdolność do wykonywania zadań ustrojowych (statycznych, czyli podporowych, dynamicznych czyli ruchowych, osłonowych dla unerwienia osiowego i tętnic kręgowych), ponieważ wyposażony jest w wiele odpowiednich urządzeń anatomicznych, z których najistotniejsze są krążki międzyżebrowe. Fizjologiczna budowa krążka międzyżebrowego uzależniona jest od jego tkankowych i fizykochemicznych właściwości. Prawidłowo zbudowany krążek, składający się z jądra galaretowatego otoczonego na obwodzie pierścieniem włóknistym i oddzielonego od trzonów kręgów chrząstkową płytką graniczną, mający odpowiedni skład chemiczny, właściwy stan koloidów i stopień uwodnienia, dostateczną masę i elastyczność, przedstawia sobą hermetyczne urządzenia hydrauliczne, które spełnia role amortyzatora, dystrybutora i transformatora sił mechanicznych działających na kręgosłup. Połączenia dwóch kręgów za pomocą krążka i stawów międzyżebrowych stanowi podstawowe urządzenia nośne i kinetyczne kręgosłupa, zwanego jednostką ruchową. Składa się ona z górnej i dolnej obręczy kostnej (tj. z dwóch sąsiadujących kręgów) i położonej miedzy nimi obręczy stawowej. Funkcjonalność tego trójwarstwowego układu warunkuje: 1) zdolność stabilizacji i adaptacji oraz integralność strukturalną całej jednostki ruchowej, na którą oddziałuję wzdłuż jej osi podłużnej siły ściskające i rozciągające, a w jej płaszczyźnie poprzecznej - siły rotujące i „ścinające”, tj. przemieszczające względem siebie obręcze kostne. 2) tzw. gibkość kręgosłupa, której wykładnikiem w warunkach fizjologicznych są umiarkowane ruchy kątowe miedzy trzonami i liniowe miedzy wyrostkami stawowymi kręgów . Składający się z 25 jednostek ruchowych kręgosłup przedstawia kolumnę o charakterystycznej konfiguracji, którą tworzą krzywizny fizjologiczne, czyli lordoza szyjna i lędźwiowa oraz kifoza piersiowa. Właściwy stopień lordotyzacji i kifotyzacji, a także odpowiedni kąt nachylenia kości krzyżowej ( „kat Fergusona” ) stanowią urządzenia buforowe, chroniące kręgosłup przed nadmiernymi obciążeniami. Wpływom mechanicznym przeciwstawia się także aparat więzadłowy kręgosłupa, którego znaczenia polega na utrzymywaniu należytej spójności całego układu nośnego.
Lordoza Jest to wygięcie kręgosłupa ku przodowi. Fizjologicznie — w odcinku szyjnym i lędźwiowym, patologiczne — nadmierne, może powstawać wskutek zmian krzywiczych, gruźliczych, nowotworowych lub porażeń mięśni, zwichnięcia stawów biodrowych.
1) Hiperlordoza szyjna. Masa głowy jest ważnym czynnikiem w postawie ciała. Zmusza ona do stałego utrzymywania głowy ponad punktem ciężkości. Zwiększenie lordozy szyjnej skraca wysokość odcinka szyjnego kręgosłupa, a więc także skraca mięśnie mające przyczepy na kręgach szyjnych bądź na odstawie czaszki. Napinanie się mięśni leżących po stronie wklęsłości wygięcia szyjnego zwiększa lordozę. Napinanie się mięśni przedkręgowych zmniejsza lordozę. Mięśnie, których przyczepy zbliżają się do siebie, tracą na sile. W następstwie osłabienia tych mięśni górna część klatki piersiowej zapada się, a cała przednia cześć klatki opada, przez co obniżają się górne przyczepy mięśni brzucha. Przyczepy mięśni brzusznych zbliżają się do siebie, a więc mięsnie te tracą dobre warunki działania i nie unoszą należycie przedniego brzegu miednicy, który opada.
Zwiększenie lordozy szyjnej prowadzi więc do kompensacyjnego zwiększenia kifozy piersiowej oraz lordozy lędźwiowej. Wskutek zwiększenia kifozy piersiowej żebra ustawiają się bardziej ukośnie, klatka piersiowa spłaszcza się i obniża, co rozluźnia mięśnie brzucha. Zwiększona lordoza lędźwiowa pogłębia ten stan. Szkodliwości sumują się. Zwiększenie lordozy szyjnej pogarsza wentylację górnej części klatki piersiowej, zluźnia zawieszenie tchawicy, ponadto obniża przyczep więzadłowego osierdzia, które przyczepia się do przedniej części dolnych kręgów szyjnych. Zluźnienie tego więzadła wieszadłowego wpływa pośrednio na zawieszenie przepony, a ta znów na położenie wątroby i żołądka. Zwiększenie lordozy lędźwiowej obniża przyczepy krezek trzewi, których masa przemieszcza się ku dołowi i przodowi, wypuklając ścianę brzucha i wpływając na ułożenie punktu ciężkości ciała.
2) Hiperlordoza lędźwiowa. Hiperlordoza lędźwiowa wiąże się z wystawaniem brzucha do przodu. Brzuch przestaje wystawać – gdy zniesie się hiperlordozę. Od wystającego brzucha należy odróżnić brzuch duży, wiotki. Rozchodzi się na boki z powodu wiotkości ścian mięśniowych i opada w podbrzuszu. Zniesienie lordozy nie zmniejsza go, chyba tylko nieznacznie. Hiperlordozę kompensuje często hiperkifoza piersiowa oraz wzmożone pochylenie miednicy.
Kręgosłup podlega tym samym zasadom organizacji czynnościowej, jakimi charakteryzuje się cały układ ruchu. System ten składa się z 3 układów anatomiczno-fizjologicznych:
1) kostno-stawowego, odgrywającego rolę elementu biernego
2) mięśniowego, mającego znaczenie czynne, tj. układu, który jest poruszany
3) nerwowego, będącego czynnikiem nadrzędnym, tj. układu, który kieruje ruchami
Kręgosłup jest osiowym narządem w tym układzie i ta cecha daje mu wysoką rangę w ustroju. Prawidłowo ukształtowany i nie uszkodzony kręgosłup ma zdolność do wykonywania zadań ustrojowych (statycznych, czyli podporowych, dynamicznych czyli ruchowych, osłonowych dla unerwienia osiowego i tętnic kręgowych), ponieważ wyposażony jest w wiele odpowiednich urządzeń anatomicznych, z których najistotniejsze są krążki międzyżebrowe.
Fizjologiczna budowa krążka międzyżebrowego uzależniona jest od jego tkankowych i fizykochemicznych właściwości. Prawidłowo zbudowany krążek, składający się z jądra galaretowatego otoczonego na obwodzie pierścieniem włóknistym i oddzielonego od trzonów kręgów chrząstkową płytką graniczną, mający odpowiedni skład chemiczny, właściwy stan koloidów i stopień uwodnienia, dostateczną masę i elastyczność, przedstawia sobą hermetyczne urządzenia hydrauliczne, które spełnia role amortyzatora, dystrybutora i transformatora sił mechanicznych działających na kręgosłup.
Połączenia dwóch kręgów za pomocą krążka i stawów międzyżebrowych stanowi podstawowe urządzenia nośne i kinetyczne kręgosłupa, zwanego jednostką ruchową. Składa się ona z górnej i dolnej obręczy kostnej (tj. z dwóch sąsiadujących kręgów) i położonej miedzy nimi obręczy stawowej.
Funkcjonalność tego trójwarstwowego układu warunkuje:
1) zdolność stabilizacji i adaptacji oraz integralność strukturalną całej jednostki ruchowej, na którą oddziałuję wzdłuż jej osi podłużnej siły ściskające i rozciągające, a w jej płaszczyźnie poprzecznej - siły rotujące i „ścinające”, tj. przemieszczające względem siebie obręcze kostne.
2) tzw. gibkość kręgosłupa, której wykładnikiem w warunkach fizjologicznych są umiarkowane ruchy kątowe miedzy trzonami i liniowe miedzy wyrostkami stawowymi kręgów .
Składający się z 25 jednostek ruchowych kręgosłup przedstawia kolumnę o charakterystycznej konfiguracji, którą tworzą krzywizny fizjologiczne, czyli lordoza szyjna i lędźwiowa oraz kifoza piersiowa. Właściwy stopień lordotyzacji i kifotyzacji, a także odpowiedni kąt nachylenia kości krzyżowej ( „kat Fergusona” ) stanowią urządzenia buforowe, chroniące kręgosłup przed nadmiernymi obciążeniami. Wpływom mechanicznym przeciwstawia się także aparat więzadłowy kręgosłupa, którego znaczenia polega na utrzymywaniu należytej spójności całego układu nośnego.
Lordoza
Jest to wygięcie kręgosłupa ku przodowi. Fizjologicznie — w odcinku szyjnym i lędźwiowym, patologiczne — nadmierne, może powstawać wskutek zmian krzywiczych, gruźliczych, nowotworowych lub porażeń mięśni, zwichnięcia stawów biodrowych.
1) Hiperlordoza szyjna. Masa głowy jest ważnym czynnikiem w postawie ciała. Zmusza ona do stałego utrzymywania głowy ponad punktem ciężkości. Zwiększenie lordozy szyjnej skraca wysokość odcinka szyjnego kręgosłupa, a więc także skraca mięśnie mające przyczepy na kręgach szyjnych bądź na odstawie czaszki. Napinanie się mięśni leżących po stronie wklęsłości wygięcia szyjnego zwiększa lordozę. Napinanie się mięśni przedkręgowych zmniejsza lordozę. Mięśnie, których przyczepy zbliżają się do siebie, tracą na sile. W następstwie osłabienia tych mięśni górna część klatki piersiowej zapada się, a cała przednia cześć klatki opada, przez co obniżają się górne przyczepy mięśni brzucha. Przyczepy mięśni brzusznych zbliżają się do siebie, a więc mięsnie te tracą dobre warunki działania i nie unoszą należycie przedniego brzegu miednicy, który opada.
Zwiększenie lordozy szyjnej prowadzi więc do kompensacyjnego zwiększenia kifozy piersiowej oraz lordozy lędźwiowej. Wskutek zwiększenia kifozy piersiowej żebra ustawiają się bardziej ukośnie, klatka piersiowa spłaszcza się i obniża, co rozluźnia mięśnie brzucha. Zwiększona lordoza lędźwiowa pogłębia ten stan. Szkodliwości sumują się. Zwiększenie lordozy szyjnej pogarsza wentylację górnej części klatki piersiowej, zluźnia zawieszenie tchawicy, ponadto obniża przyczep więzadłowego osierdzia, które przyczepia się do przedniej części dolnych kręgów szyjnych. Zluźnienie tego więzadła wieszadłowego wpływa pośrednio na zawieszenie przepony, a ta znów na położenie wątroby i żołądka. Zwiększenie lordozy lędźwiowej obniża przyczepy krezek trzewi, których masa przemieszcza się ku dołowi i przodowi, wypuklając ścianę brzucha i wpływając na ułożenie punktu ciężkości ciała.
2) Hiperlordoza lędźwiowa. Hiperlordoza lędźwiowa wiąże się z wystawaniem brzucha do przodu. Brzuch przestaje wystawać – gdy zniesie się hiperlordozę. Od wystającego brzucha należy odróżnić brzuch duży, wiotki. Rozchodzi się na boki z powodu wiotkości ścian mięśniowych i opada w podbrzuszu. Zniesienie lordozy nie zmniejsza go, chyba tylko nieznacznie. Hiperlordozę kompensuje często hiperkifoza piersiowa oraz wzmożone pochylenie miednicy.
żródło : http://www.sciaga.pl/tekst/31201-32-dysfunkcje_ukladu_ruchu