Jan Parandowski w ,, Mitologii" zawarł grecki mit o stworzeniu świata, który znacznie różni się od wizji stwarzania zawartej w Biblii, pomimo tego można odnaleźć pomiędzy tymi obydwoma opisami pewne cechy wspólne.
W biblijnej Księdze Rodzaju czytamy, że na początku Bóg stworzył niebo i ziemię , wyłoniły się one z bezładu. Podobnie początek stworzenia świata wyobrażali sobie starożytni Grecy, ich zdaniem z Chaosu wyłoniła się pierwsza para bogów, Uranos, który uosabiał Niebo i Gaja , która uosabiała Ziemię.
Biblijny Bóg stworzył światłość, aby oddzielić ją od ciemności ,, I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą."
Kolejnego dnia Bóg oddzielił niebo od ziemi i wód. Trzeci dzień poświecił na oddzielenie wód i lądów ,,,Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem". Tego samego dnia stworzył Bóg roślinność , która miała od tej pory wydawać nasiona i ciągle się odradzać.
Czwartego dnia umieścił Bóg na niebie ciała niebieskie; słońce , księżyc i gwiazdy, aby ustalały upływ czasu.
W piątym dniu Stwórca powołał do życia zwierzęta, które miały zapełniać przestworza , ziemię i wody.
Kiedy już cały świat był przygotowany, Bóg stworzył człowieka, aby od tej pory panował nad wszystkimi innymi stworzeniami. ,, Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną, abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi.
Bóg stworzył człowieka z prochu ziemskiego, tchnął życie w jego nozdrza, umieścił stworzonego przez siebie człowieka w pięknym ogrodzie , Edenie. Powiedział mu , że może się karmić wszystkimi nasionami, które wydają rośliny, za wyjątkiem owoców z jednego drzewa, które było nazwane drzewem ,,poznania dobra i zła". Jeśliby to uczynił i zjadł owoc z zakazanego drzewa, czeka go śmierć.
Stwórca widział , że mężczyzna nie może być sam, dlatego wyjął z jego ciała żebro, a z tego zebra stworzył kobietę.
W ten sposób zakończył się szósty dzień stwarzania, Bóg był zadowolony ze swego dzieła. , ,,A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre" , wypływało ono z jego dobroci i miłości.
Sześć bardzo pracowitych dni Bóg postanowił uwieńczyć odpoczynkiem, na który przeznaczył dzień siódmy, Bóg ustanowił ten dzień , świętym.
Pierwsi ludzie żyli w szczęściu i miłości do dnia , w którym przebiegły wąż namówił kobietę, aby zerwała owoc z zakazanego drzewa, przekonywał ja , że po zjedzeniu tego owocu posiądą wiedze, jaką posiada teraz tylko Bóg. Kobieta namówiła do zjedzenia owocu swojego męża, efekt był natychmiastowy; ,, A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski".
Bóg poznał , że ludzie nie posłuchali go i dali się skusić podstępnemu wężowi, powiedział do kobiety, że odtąd będzie rodziła dzieci w wielkich bólach, będzie pod panowaniem swego męża, który będzie z wielkim trudem i bólem zdobywał pożywienie dla swojej rodziny. Zapowiedział , że każdy dzień do końca życia będzie wypełniał mu trud i wysiłek. ,,Po czym Pan Bóg rzekł: Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie ręki, aby zerwać owoc także z drzewa, zjeść go i żyć na wieki".
Bóg kazał opuścić człowiekowi Eden, aby zaczął życie na które sobie sam zasłużył swoim nieposłuszeństwem.
W ,, Mitologii" nie obserwujemy procesu stwarzania świata, wyłania się on razem z bogami.
W Biblii nie czytamy o stworzeniu Boga, ale o jego procesie twórczym, w Mitologii obserwujemy , jak powstawało wielu bogów, było to zgodne z panującym w wierzeniach starożytnych politeizmem.
Uranos i Gaja zrodzili wielu innych bogów.
Gaja urodziła ród tytanów. Jednym z nich był Okeanos, władający olbrzymia rzeką, która opływała cały świat.
Oprócz tytanów Gaja urodziła cyklopów, olbrzymów z jednym okiem pośrodku głowy i sturękich.
Dzieci te były brzydkie , a przede wszystkim groźne, dlatego ich ojciec Uranos, strącił je wszystkie do Tartaru.
Jeden z tytanów , który nie został pobawiony przez ojca wolności, namówiony przez matkę pokonał swego ojca tyrana, raniąc go w wstydliwe miejsce.
Kiedy powstawali bogowie rodziła się przyroda świeża i urodzajna. Lasy zapełniały się zwierzętami, wszystko zaczynało być takie, jakim go znamy obecnie.
Władzę nad światem sprawował Kronos i jego małżonka Reja.
Kronos był równie chmurnym władcą , jak jego ojciec, połykał każde dziecko , które urodziła Reja, gdyż przepowiednia mówiła, że będzie strącony z tronu przez własnego syna.
Szóstym dzieckiem , które narodziło się z tego królewskiego związku był Zeus, jego matka wymyśliła podstęp, aby nie spotkał go ten sam los, jaki spotkał jego rodzeństwo.
Kronos zamiast połknąć dziecko połknął kamień owinięty pieluchami.
Reja zaniosła dziecko w bezpieczne miejsce, opiekowały się nim nimfy , a karmiła koza Almatea.
Gołębie przynosiły mu ambrozję, a orzeł nektar.
Kiedy młody bóg stał się dorosły , powiedział matce , aby dała Kronosowi środek na wymioty.
Z wnętrza Kronosa wyskoczyli Hades, Posejdon, Hera, Demeter i Hestia.
Między Zeusem i Kronosem rozpętała się wojna, Zeus uwolnił z Tartaru cyklopów i sturękich, aby mu pomogli w walce z ojcem.
W końcu Kronos został zwyciężony.
Jednak młodzi , uwolnieni niedawno bogowie zostali zaatakowani przez gigantów.
Bogowie wiedzieli , że mogą wygrać tylko dzięki pomocy śmiertelnika, dlatego poprosili o pomoc Herkulesa.
Kiedy pokonano gigantów, ich matka bogini Gaja postanowiła się zemścić na bogach.
Urodziła Tyfon, strasznego i olbrzymiego potwora, wzbudził on postrach we wszystkich bogach. Jedynie Zeus stanął z nim do walki.
Zeus zranił Tyfona, a później przygniótł Sycylią, Tyfon często próbował się wydostać, wtedy drżała ziemia na całej wyspie.
W końcu Zeus został władcą nieba i ziemi, a jego bracia ; Posejdon i Hades przejęli we władania morza i podziemia.
Człowiek zdaniem starożytnych Greków przechodził cztery wieki, podczas , których jego egzystencja znacznie się różniła.
Pierwszy wiek był złoty, za panowania Kronosa, ludzie nie znali cierpień. Ich życie wypełniały uciechy i zabawy.
Był to świat mlekiem i miodem płynący. Ludzie nie starzeli się, ani nie cierpieli na żadne choroby.
Kolejnym wiekiem był wiek srebrny.
Życie ludzi nie było już takie wesołe, jak w wieku złotym ,jedynym pocieszeniem było trwające sto lat beztroskie dzieciństwo.
Kiedy dorastali ich życie było pełne cierpień, byli źli i buntowali się przeciwko bogom, nie chcieli składać im ofiar. Dlatego rozłoszczony Zeus zniszczył to całe pokolenie.
Wiek brązowy zapełniali ludzie, który umiłowali wojnę. Byli niezwykle silni, nie znali litości, a wszystkie rzeczy sporządzali z brązu. Wiek brązowy był okresem , w którym żyli najwięksi bohaterowie.
Kolejny wiek , nazwano żelaznym , ludzie, którzy w nim żyli musieli codziennie zmagać się z wieloma przeciwnościami losu , ten wiek trwa do dzisiejszego dnia.
Był też inny pogląd mówiący , że człowieka stworzył Prometeusz , mieszając glinę i łzy.
Tak , jak biblijny bóg tchnął człowiekowi nozdrza życie, tak Prometeusz ożywił go za pomącą ognia niebieskiego, z którego powstała dusza człowieka.
Ponieważ człowiek stworzony przez Prometeusza był niesamodzielny, tytan nauczył go wielu rzemiosł, w końcu ukradł bogom ogień , aby podarować go człowiekowi. Został za swoja dobroć okrutnie ukarany przez Zeusa, któremu bardzo nie podobały się poczynania Prometeusza. Przykuł go do ścian Kaukazu, gdzie tytan cierpiał wielkie męki, codziennie orzeł wydziobywał mu wątrobę, która nieustannie odrastała.
Człowiek był stworzony przez Prometeusza z dobroci i miłości, stworzył go na podobieństwo bogów, jednak był on do nich jedynie podobny , nie był tak , jak oni nieśmiertelny.
Kiedy Prometeusz nie przywodził ludziom, nie potrafili oni wieść prawego życia, byli źli i krnąbrni.
Dlatego Zeus postanowił wytępić wszystkich ludzi, zesłał na ziemię potop, cały świat zapełniły wody.
Wszyscy ludzie zginęli, zostało tylko dwoje staruszków, Pyrra i Deukalion. Pyrra była córką Epimeteusza i Pandory, a Deukalion synem Prometeusza. Poszli do wyroczni, aby dowiedzieć się tam, w jaki sposób mogą na nowo zaludnić ziemię. Mieli rzucać za siebie kamienie, z których mieli powstać nowi ludzie.
Kiedy Pyrra rzucała kamień powstawała z niego kobieta, a kiedy robił to Deukalion, powstawał mężczyzna.
Razem z nowymi ludźmi powstawała na nowo cała przyroda.
Istnieją pewne podobieństwa w kosmogonii biblijnej i mitologicznej, występuje motyw utracenia raju, arkadii, w Biblii jest on równoznaczny z wygnaniem Adama i Ewy z Edeny, zaś w micie jest on następstwem końca złotego wieku.
Stwarzanie świata przedstawione w ,,Księdze rodzaju trwa sześć dni, natomiast w mitologii jest to proces, którego czas trudno określić. W Biblii Bóg jest pierwszy, a później powstaje stwarzany przez niego świat, mity podkreślają, że kolejne elementy świata rodzą się razem z bogami, który jest bardzo wiele, w przeciwieństwie , do sytuacji przedstawionej w Biblii, gdzie jest tylko jeden Bóg.
Człowiek w Biblii jest przedstawiony , jako istota , która sama decyduje o swoim losie, sama decyduje się na nieposłuszeństwo, a tym samym skazuje się na karę. W mitach greckich w znacznej mierze życie człowieka nie zależy o jego woli, ale od przeznaczenia.
Bóg ten jest najpotężniejszą , wieczną siłą, inaczej jest w przypadku mitologicznych bóstw, które przemijają, prowadzą ze sobą walki, które ustalają , kto ma zasiąść na tronie.
Świat mitologiczny zapełniało mnóstwo bóstw, które odpowiadały za poszczególne sprawy , jak na przykład Posejdon, który władał morzem, Helios był utożsamiany ze słońcem, a Selene była boginią księżyca.
EFEKT STWORZENIA ŚWIATA ;
Jan Parandowski w ,, Mitologii" zawarł grecki mit o stworzeniu świata, który znacznie różni się od wizji stwarzania zawartej w Biblii, pomimo tego można odnaleźć pomiędzy tymi obydwoma opisami pewne cechy wspólne.
W biblijnej Księdze Rodzaju czytamy, że na początku Bóg stworzył niebo i ziemię , wyłoniły się one z bezładu. Podobnie początek stworzenia świata wyobrażali sobie starożytni Grecy, ich zdaniem z Chaosu wyłoniła się pierwsza para bogów, Uranos, który uosabiał Niebo i Gaja , która uosabiała Ziemię.
Biblijny Bóg stworzył światłość, aby oddzielić ją od ciemności ,, I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą."
Kolejnego dnia Bóg oddzielił niebo od ziemi i wód. Trzeci dzień poświecił na oddzielenie wód i lądów ,,,Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem". Tego samego dnia stworzył Bóg roślinność , która miała od tej pory wydawać nasiona i ciągle się odradzać.
Czwartego dnia umieścił Bóg na niebie ciała niebieskie; słońce , księżyc i gwiazdy, aby ustalały upływ czasu.
W piątym dniu Stwórca powołał do życia zwierzęta, które miały zapełniać przestworza , ziemię i wody.
Kiedy już cały świat był przygotowany, Bóg stworzył człowieka, aby od tej pory panował nad wszystkimi innymi stworzeniami. ,, Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną, abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi.
Bóg stworzył człowieka z prochu ziemskiego, tchnął życie w jego nozdrza, umieścił stworzonego przez siebie człowieka w pięknym ogrodzie , Edenie. Powiedział mu , że może się karmić wszystkimi nasionami, które wydają rośliny, za wyjątkiem owoców z jednego drzewa, które było nazwane drzewem ,,poznania dobra i zła". Jeśliby to uczynił i zjadł owoc z zakazanego drzewa, czeka go śmierć.
Stwórca widział , że mężczyzna nie może być sam, dlatego wyjął z jego ciała żebro, a z tego zebra stworzył kobietę.
W ten sposób zakończył się szósty dzień stwarzania, Bóg był zadowolony ze swego dzieła. , ,,A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre" , wypływało ono z jego dobroci i miłości.
Sześć bardzo pracowitych dni Bóg postanowił uwieńczyć odpoczynkiem, na który przeznaczył dzień siódmy, Bóg ustanowił ten dzień , świętym.
Pierwsi ludzie żyli w szczęściu i miłości do dnia , w którym przebiegły wąż namówił kobietę, aby zerwała owoc z zakazanego drzewa, przekonywał ja , że po zjedzeniu tego owocu posiądą wiedze, jaką posiada teraz tylko Bóg. Kobieta namówiła do zjedzenia owocu swojego męża, efekt był natychmiastowy; ,, A wtedy otworzyły się im obojgu oczy i poznali, że są nadzy; spletli więc gałązki figowe i zrobili sobie przepaski".
Bóg poznał , że ludzie nie posłuchali go i dali się skusić podstępnemu wężowi, powiedział do kobiety, że odtąd będzie rodziła dzieci w wielkich bólach, będzie pod panowaniem swego męża, który będzie z wielkim trudem i bólem zdobywał pożywienie dla swojej rodziny. Zapowiedział , że każdy dzień do końca życia będzie wypełniał mu trud i wysiłek. ,,Po czym Pan Bóg rzekł: Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie ręki, aby zerwać owoc także z drzewa, zjeść go i żyć na wieki".
Bóg kazał opuścić człowiekowi Eden, aby zaczął życie na które sobie sam zasłużył swoim nieposłuszeństwem.
W ,, Mitologii" nie obserwujemy procesu stwarzania świata, wyłania się on razem z bogami.
W Biblii nie czytamy o stworzeniu Boga, ale o jego procesie twórczym, w Mitologii obserwujemy , jak powstawało wielu bogów, było to zgodne z panującym w wierzeniach starożytnych politeizmem.
Uranos i Gaja zrodzili wielu innych bogów.
Gaja urodziła ród tytanów. Jednym z nich był Okeanos, władający olbrzymia rzeką, która opływała cały świat.
Oprócz tytanów Gaja urodziła cyklopów, olbrzymów z jednym okiem pośrodku głowy i sturękich.
Dzieci te były brzydkie , a przede wszystkim groźne, dlatego ich ojciec Uranos, strącił je wszystkie do Tartaru.
Jeden z tytanów , który nie został pobawiony przez ojca wolności, namówiony przez matkę pokonał swego ojca tyrana, raniąc go w wstydliwe miejsce.
Kiedy powstawali bogowie rodziła się przyroda świeża i urodzajna. Lasy zapełniały się zwierzętami, wszystko zaczynało być takie, jakim go znamy obecnie.
Władzę nad światem sprawował Kronos i jego małżonka Reja.
Kronos był równie chmurnym władcą , jak jego ojciec, połykał każde dziecko , które urodziła Reja, gdyż przepowiednia mówiła, że będzie strącony z tronu przez własnego syna.
Szóstym dzieckiem , które narodziło się z tego królewskiego związku był Zeus, jego matka wymyśliła podstęp, aby nie spotkał go ten sam los, jaki spotkał jego rodzeństwo.
Kronos zamiast połknąć dziecko połknął kamień owinięty pieluchami.
Reja zaniosła dziecko w bezpieczne miejsce, opiekowały się nim nimfy , a karmiła koza Almatea.
Gołębie przynosiły mu ambrozję, a orzeł nektar.
Kiedy młody bóg stał się dorosły , powiedział matce , aby dała Kronosowi środek na wymioty.
Z wnętrza Kronosa wyskoczyli Hades, Posejdon, Hera, Demeter i Hestia.
Między Zeusem i Kronosem rozpętała się wojna, Zeus uwolnił z Tartaru cyklopów i sturękich, aby mu pomogli w walce z ojcem.
W końcu Kronos został zwyciężony.
Jednak młodzi , uwolnieni niedawno bogowie zostali zaatakowani przez gigantów.
Bogowie wiedzieli , że mogą wygrać tylko dzięki pomocy śmiertelnika, dlatego poprosili o pomoc Herkulesa.
Kiedy pokonano gigantów, ich matka bogini Gaja postanowiła się zemścić na bogach.
Urodziła Tyfon, strasznego i olbrzymiego potwora, wzbudził on postrach we wszystkich bogach. Jedynie Zeus stanął z nim do walki.
Zeus zranił Tyfona, a później przygniótł Sycylią, Tyfon często próbował się wydostać, wtedy drżała ziemia na całej wyspie.
W końcu Zeus został władcą nieba i ziemi, a jego bracia ; Posejdon i Hades przejęli we władania morza i podziemia.
Człowiek zdaniem starożytnych Greków przechodził cztery wieki, podczas , których jego egzystencja znacznie się różniła.
Pierwszy wiek był złoty, za panowania Kronosa, ludzie nie znali cierpień. Ich życie wypełniały uciechy i zabawy.
Był to świat mlekiem i miodem płynący. Ludzie nie starzeli się, ani nie cierpieli na żadne choroby.
Kolejnym wiekiem był wiek srebrny.
Życie ludzi nie było już takie wesołe, jak w wieku złotym ,jedynym pocieszeniem było trwające sto lat beztroskie dzieciństwo.
Kiedy dorastali ich życie było pełne cierpień, byli źli i buntowali się przeciwko bogom, nie chcieli składać im ofiar. Dlatego rozłoszczony Zeus zniszczył to całe pokolenie.
Wiek brązowy zapełniali ludzie, który umiłowali wojnę. Byli niezwykle silni, nie znali litości, a wszystkie rzeczy sporządzali z brązu. Wiek brązowy był okresem , w którym żyli najwięksi bohaterowie.
Kolejny wiek , nazwano żelaznym , ludzie, którzy w nim żyli musieli codziennie zmagać się z wieloma przeciwnościami losu , ten wiek trwa do dzisiejszego dnia.
Był też inny pogląd mówiący , że człowieka stworzył Prometeusz , mieszając glinę i łzy.
Tak , jak biblijny bóg tchnął człowiekowi nozdrza życie, tak Prometeusz ożywił go za pomącą ognia niebieskiego, z którego powstała dusza człowieka.
Ponieważ człowiek stworzony przez Prometeusza był niesamodzielny, tytan nauczył go wielu rzemiosł, w końcu ukradł bogom ogień , aby podarować go człowiekowi. Został za swoja dobroć okrutnie ukarany przez Zeusa, któremu bardzo nie podobały się poczynania Prometeusza. Przykuł go do ścian Kaukazu, gdzie tytan cierpiał wielkie męki, codziennie orzeł wydziobywał mu wątrobę, która nieustannie odrastała.
Człowiek był stworzony przez Prometeusza z dobroci i miłości, stworzył go na podobieństwo bogów, jednak był on do nich jedynie podobny , nie był tak , jak oni nieśmiertelny.
Kiedy Prometeusz nie przywodził ludziom, nie potrafili oni wieść prawego życia, byli źli i krnąbrni.
Dlatego Zeus postanowił wytępić wszystkich ludzi, zesłał na ziemię potop, cały świat zapełniły wody.
Wszyscy ludzie zginęli, zostało tylko dwoje staruszków, Pyrra i Deukalion. Pyrra była córką Epimeteusza i Pandory, a Deukalion synem Prometeusza. Poszli do wyroczni, aby dowiedzieć się tam, w jaki sposób mogą na nowo zaludnić ziemię. Mieli rzucać za siebie kamienie, z których mieli powstać nowi ludzie.
Kiedy Pyrra rzucała kamień powstawała z niego kobieta, a kiedy robił to Deukalion, powstawał mężczyzna.
Razem z nowymi ludźmi powstawała na nowo cała przyroda.
Istnieją pewne podobieństwa w kosmogonii biblijnej i mitologicznej, występuje motyw utracenia raju, arkadii, w Biblii jest on równoznaczny z wygnaniem Adama i Ewy z Edeny, zaś w micie jest on następstwem końca złotego wieku.
Stwarzanie świata przedstawione w ,,Księdze rodzaju trwa sześć dni, natomiast w mitologii jest to proces, którego czas trudno określić. W Biblii Bóg jest pierwszy, a później powstaje stwarzany przez niego świat, mity podkreślają, że kolejne elementy świata rodzą się razem z bogami, który jest bardzo wiele, w przeciwieństwie , do sytuacji przedstawionej w Biblii, gdzie jest tylko jeden Bóg.
Człowiek w Biblii jest przedstawiony , jako istota , która sama decyduje o swoim losie, sama decyduje się na nieposłuszeństwo, a tym samym skazuje się na karę. W mitach greckich w znacznej mierze życie człowieka nie zależy o jego woli, ale od przeznaczenia.
Bóg ten jest najpotężniejszą , wieczną siłą, inaczej jest w przypadku mitologicznych bóstw, które przemijają, prowadzą ze sobą walki, które ustalają , kto ma zasiąść na tronie.
Świat mitologiczny zapełniało mnóstwo bóstw, które odpowiadały za poszczególne sprawy , jak na przykład Posejdon, który władał morzem, Helios był utożsamiany ze słońcem, a Selene była boginią księżyca.