Question

Jak powstała Chorwacja? W jakich okolicznościach?

Answer 1

Królestwo nie przetrwało długo, w 1102 połączyło się z Węgrami unią personalną. Po węgierskiej klęsce pod Mohaczem w 1526 chorwacka szlachta uznała za swego króla Ferdynanda Habsburga. Pierwsze 200 lat panowania Habsburgów upłynęło pod presją zagrożenia ze stronyTurków, którzy w szczycie swej potęgi władali większością ziem węgierskich i chorwackich, a w 1683 zagrozili nawet Wiedniowi.

Po XVIII w. potęga osmańska znacznie osłabła, wzmogły się natomiast tendencje germanizacyjne. W odpowiedzi na to zaczął tworzyć się chorwacki nacjonalizm. Po podziale cesarstwa austro-węgierskiego w 1867 Chorwacja znalazła się w węgierskiej strefie wpływów. W 1868 Węgry przyznały jej wewnętrzną autonomię, lecz zastrzegły sobie prawo mianowania gubernatora.

Po ostatecznym upadku cesarstwa Austro-Węgier, w 1918, Chorwacja przyłączyła się do Królestwa Serbów, Chorwatów, Słoweńców, które miało zjednoczyć Słowian południowych. W kraju powstała jednak silna opozycja polityczna i społeczna skierowana przeciw federacji. Partia chłopska, największe wówczas ugrupowanie polityczne, opowiadała się za autonomią. W 1939 kraj uzyskał autonomię w ramach Jugosławii.

W 1941 władzę przejęło prawicowe, faszystowskie ugrupowanie (Ustaše) pod przywództwem Ante Pavelića. Chorwacja wystąpiła z federacji Jugosławii, ogłosiła niepodległość. Podczas II wojny światowej Ustaše dopuścili się wielu zbrodni, szczególnie na chorwackich Serbach. Przeciwnicy reżimu Pavelića i komuniści przyłączyli się do wojsk partyzanckich generała Tito.

W 1945 Chorwacja została włączona w skład Jugosławii. Po śmierci Tity, w 1980, siła rządu federalnego znacznie osłabła. W całej Jugosławii zapanował wielki chaos gospodarczy i polityczny.

W przeprowadzonych w 1990 pierwszych po wojnie wolnych wyborach zwyciężyła Chorwacka Wspólnota Demokratyczna, partia, która swój program wyborczy oparła na wykorzystaniu chorwackiego nacjonalizmu, posługując się hasłami antykomunistycznymi i wolnorynkowymi.

Chorwacja ogłosiła niepodległość 25 VI 1991, w następnym miesiącu inwazja serbska zapoczątkowała wojnę domową. Chorwacja została uznana jako niezależne państwo przez Wspólnotę Europejską w styczniu 1992 i przyjęta w poczet członków ONZ w maju 1992.

18 II 2000 prezydentem został S. Mesic, wybrany ponownie w 2005. 2002 odbył się pierwszy od czasu rozpadu Jugosławii szczyt prezydentów Bośni, Chorwacji i Jugosławii, szefowie państw zobowiązali się do poszanowania granic, udzielenia pomocy uchodźcom i podjęcia współpracy gospodarczej. Wkrótce potem zakończono trwający dziesięć lat spór pomiędzy Chorwacją a Jugosławią o przynależność terytorialną półwyspu Prevlaka, po podpisaniu porozumienia z półwyspu wycofano wojska ONZ. 2003 władze Chorwacji złożyły wniosek o podjęcie negocjacji członkowskich z Unią Europejską, jednak główną przeszkodą w podjęciu rozmów jest postawa rządu Chorwackiego wobec współpracy z Trybunałem w Hadze ds. zbrodni w byłej Jugosławii. 2005 Unia Europejska uzależniła rozpoczęcie negocjacji od wydania przez rząd chorwacki ukrywającego się gen. Ante Gotovinę, który przed Trybunałem miałby odpowiadać za zbrodnie wojenne.

W kwietniu 2006 przed sądem w Hadze rozpoczął się proces sześciu byłych wysokich funkcjonariuszy samozwańczego państwa chorwackiego, które podczas wojny domowej w latach 1992-95 chciało oderwać się od Bośni. Oskarżeni odpowiedzą za zbrodnie wojenne.

Answer 2

Na początku na terenach dzisiejszej Chorwacji znajdowała się rzymska prowincja Iliria. 

Póżniej przybyli tu Chorwaci. W 803r. tereny Chorwacji zostały przyłączone do państwa Karola Wielkiego. W 1102 unia personalna z Węgrami.