jak organizm pozyskuje energię.Przez jakie układy !!!
KrolikowskiMięso - pokarm, przeznaczone do spożycia umięśnienie szkieletowe zwierząt rzeźnych i dzikich, drobiu i ryb wraz z przylegającymi tkankami: łączną, kostną i tłuszczową oraz narządy wewnętrzne jak, wątroba, nerki, żołądek, ozór, mózg, płuca itp.
Człowiek pierwotny spożywał mięso z upolowanych zwierząt i złowionych ryb. Wraz z udomowieniem zwierząt i rozwojem ich hodowli, pokarmu mięsnego zaczęły dostarczać zwierzęta hodowlane. Człowiek nauczył się zabezpieczać mięso przed psuciem za pomocą suszenia, wędzenia i solenia oraz wytwarzania różnych przetworów. W średniowieczu handlem i przetwarzaniem mięsa w miastach zajmowały się cechy rzeźników. Obecnie mięso jest pozyskiwane i przetwarzane pod nadzorem służb sanitarno-weterynaryjnych. Dotyczy to także eksportu i importu mięsa oraz jego produktów. Poszczególne państwa ustalają w tym zakresie własne przepisy lub uzgadniają je wspólnie (Unia Europejska).
Mięso jest produktem spożywczym dostarczającym wiele składników odżywczych a zwłaszcza pełnowartościowego białka zawierającego wszystkie aminokwasy, witaminy grupy B, nie występującą w pokarmach roślinnych witaminę B12, witaminy A i D, związki mineralne zawierające biopierwiastki, tłuszcze nasycone i nienasycone, enzymy, itd. Mięso może zawierać do 23% białka (piersi indyków i kurcząt), chuda cielęcina, mięso królicze, konina - do 21%, chuda wieprzowina i wołowina do 19%, średniotłusta wieprzowina około 12% białka. Zawartość tłuszczu zależna jest od rodzaju mięsa i średnio wynosi: 40-50% - tłusta wieprzowina, 25-28% - baranina, 30% - mięso kaczek i gęsi, 16-26% - wołowina, 7-12% cielęcina, około 10% - mięso z piersi kurcząt i indyków, 4,5-14% konina.
Tłuszcz decyduje o smaku potraw mięsnych i wędlin. W procesach ich przyrządzania może zastać znacznie zwiększona ilość tłuszczu np. parówki mogą zawierać 30 do 40% a kotlet schabowy 40% tłuszczu. Głównie tłuszcz a nie białko decyduje o wartości energetycznej mięsa, która waha się w granicach 0,9 do 6 kilokalorii/1 gram. W mięsie tłustym tłuszcz jest łatwo widoczny ale nawet najchudsze mięso zawiera tłuszcz w komórkach i błonach komórkowych, w tkance łącznej i przestrzeniach międzykomórkowych. Mięso prawie nie zawiera węglowodanów, ale są one dodawane do niektórych produktów mięsnych (cukry, skrobia). O wartości odżywczej mięsa decyduje zawartość w pełni wartościowych i dobrze przyswajalnych składników. Na przykład, mięso pochodzące z intensywnie pracujących mięśni zawiera dużo kolagenu (tkanki łącznej), jest twarde po ugotowaniu a kolagen nie jest pełnowartościowym białkiem gdyż nie posiada w swoim składzie wszystkich aminokwasów.
O wartości biologicznej tłuszczów zawartych w różnego rodzaju mięsach decyduje rodzaj i ilość występujących w nich kwasów tłuszczowych. Większość tłuszczów zwierzęcych zawiera niekorzystne dla zdrowia człowieka nasycone kwasy tłuszczowe, występujące szczególnie w wieprzowinie i wołowinie. Drób i ryby zwierają więcej pożytecznych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm człowieka nie potrafi syntetyzować. Szczególnie ważne są kwasy tłuszczowe typu omega 3, które neutralizują szkodliwe działanie kwasów omega 6, tłuszczów nasyconych i cholesterolu LDL. W Polsce, Stanach Zjednoczonych i wielu innych krajach w spożywanej żywności zbyt mało jest kwasów tłuszczowych omega 3, które występują w tłustych rybach morskich i spełniają ważną funkcję ochronną komórek ciała. Mięso zawiera stosunkowo niedużo składników mineralnych jak potas, sód, fosfor, wapń, magnez, żelazo, miedź itd. Dostarcza ono jednak żelaza, w formie dobrze przyswajalnej przez nasz organizm, w przeciwieństwie do żelaza znajdującego się w roślinach. Organizm człowieka potrzebuje około 10 do 15 miligramów żelaza na dobę głównie w celu syntezy hemoglobiny imioglobiny. Dużo żelaza zawiera wołowina, konina i wątroba, która zawiera również witaminę A. Nie poleca się jednak spożywać często wątroby z powodu zawartości w niej dużej ilości cholesterolu (230 miligramów w 100 gramach) i związków szkodliwych, które są w niej gromadzone (metale ciężkie, toksyny).
Mięso zawiera witaminy grupy B a wśród nich szczególnie ważną, bo nie występującą w pokarmach roślinnych, kobolaminę czyli witaminę B12. Zapotrzebowanie dobowe człowieka dorosłego na witaminę B12 wynosi, około 2 mikrogramów co przy normalnym spożyciu mięsa jest z nadmiarem dostarczane. Witamina ta jest akumulowana w tkankach a zwłaszcza w wątrobie i niedobory mogą wystąpić dopiero po 5-6 latach od przyjęcia ostatniej dawki. Problem ten dotyczyć może wegetarian lub osób z zaburzeniami wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Witamina B12 jest niezbędna do wzrostu i odtwarzania wszystkich komórek organizmu, odtwarzania kodu genetycznego w każdej komórce, powstawania ciałek krwi, funkcjonowania układu nerwowego itd.
Cholesterol - wzór strukturalny
Mięso zawiera również składniki, które w większych ilościach są szkodliwe. Należy do nich cholesterol, substancja lipidowa niezbędna w organizmie człowieka jako składnik błon komórkowych, osocza krwi, hormonów sterydowych itd. Jednak nadmiar cholesterolu jest szkodliwy i prowadzi do zmian miażdżycowych. Organizm człowieka sam potrafi syntetyzować cholesterol oraz pobiera go również z pokarmów. Najwięcej cholesterolu wśród produktów spożywczych zawierają: mózg, żółtka jaj, nerki, wątroba, wędliny, baranina, cielęcina, wołowina i wieprzowina. Pogląd że mięso tłuste zawiera więcej cholesterolu od mięsa chudego nie jest prawdziwy, np. w 100 gramach cielęciny lub boczku, jest taka sama ilość cholesterolu, około 70 miligramów. Cholesterol jest substancją trwałą, nie ulegającą zniszczeniu pod wpływem ogrzewania lub przechowywania.
Najbardziej lekkostrawne i odżywcze są mięsa z młodych kurcząt i indyków, ponieważ zawierają najwięcej pełnowartościowego białka, najmniej tłuszczu nasyconego i cholesterolu. Również mięso z młodych zwierząt jest bardziej dietetyczne, chociaż potrawy z niego sporządzone nie posiadają charakterystycznego smaku i aromatu jak sporządzone z mięsa starszego i bardziej tłustego. Produktami mięsnymi są wędliny produkowane przeważnie z mięsa wieprzowego i drobiu. Są to wędzonki (szynka, polędwica, baleron), kiełbasy produkowane z mięs, wędliny podrobowe i inne. Wędliny mogą być dłużej przechowywane oraz dzięki technologii ich produkcji pozwalają na uzyskanie specyficznego smaku. Do konserwowania mięsa (peklowania), używany jest od około tysiąca lat azotyn sodu, który uniemożliwia rozwój bakterii jadu kiełbasianego. Jest to związek szkodliwy dla zdrowia a jego ciągłe używanie wynika z powodu nie wynalezienia lepszej substancji konserwującej. Znajdujący się w wędlinach azotyn sodu powoduje powstawanie w przewodzie pokarmowym nitrozoamin, substancji rakotwórczych.
W skład wędlin, oprócz mięsa, wchodzą: tłuszcz, woda, sól kuchenna, cukier, glutaminian sodu, kwas askorbinowy (przyspiesza utrwalanie barwy), fosforany, białko sojowe, skrobia ziemniaczana i inne. Białko sojowe może wzbogacić wędliny w aminokwasy oraz bardzo korzystne nienasycone kwasy tłuszczowe (linolenowy, linolowy, oleinowy), substancje antyutleniające i obniżające poziom cholesterolu LDL. Podczas produkcji wędliny są, zwykle poddawane procesowi gotowania, pieczenia i wędzenia. Proces wędzenia powoduje wprowadzenie do produktów pewnych szkodliwych substancji znajdujących się w dymie. Podczas podgrzewania mięsa powstają w nim związki chemiczne zwane HCA (aminy heterocykliczne), posiadające silne właściwości mutagenne. Powstają one w komórkach mięśniowych po wpływem wysokiej temperatury, zwłaszcza podczas smażenia i opiekania (na grillu) a w mniejszych ilościach podczas duszenia i gotowania mięsa. Najwięcej związków HCA występuje w smażonym bekonie a kilkanaście razy mniej w smażonych rybach. W Stanach Zjednoczonych stwierdzono że dodanie 10% białka sojowego do mięsa znacznie zmniejsza powstawanie związków HCA podczas smażenia. W wypadku hamburgerów zawartość amin heterocyklicznych zmniejszyła się o 90%. Najmniej związków HCA powstaje podczas przyrządzania potraw mięsnych w kuchence mikrofalowej.
Mięso jest pokarmem wysoce kwasotwórczym i jego nadmiar w diecie powoduje zakwaszenie organizmu i obciążenie układu wydalniczego (nerki). Aby uniknąć negatywnych skutków spożywania mięsa należy zachować umiar w ilości jego konsumpcji, wybierać najbardziej wartościowe i najmniej szkodliwe gatunki oraz spożywać dużo warzyw, owoców i nasion roślin strączkowych, działających zasadotwórczo i zawierających, antyutleniacze (witaminy, enzymy, biopierwiastki), oraz błonnik.
Europejskie normy żywieniowe zalecają dostarczenie organizmowi 0,9-1 grama białka na kilogram masy ciała a w tym 35 do 50% białka pochodzenia zwierzęcego (mięso, mleko, jaja). Przyjęte w Polsce zalecenia żywieniowe określają dzienne spożycie mięsa w ilościach: młodzież 125-155 gramów, kobiety 100-155 gramów, mężczyźni 105-165 gramów. Białko stanowi w organizmie niezbędny składnik budulcowy, regulujący oraz częściowo energetyczny. Jako produkt energetyczny jest nieekonomicznym paliwem gdyż dostarcza dwa razy mniej energii użytecznej (praca mechaniczna mięśni, funkcjonowanie narządów wewnętrznych), niż węglowodany a siedem razy mniej niż tłuszcze. Dane te różnią się od tradycyjnie podawanych wartości ilości powstającego ciepła podczas spalania składników pokarmowych (węglowodany i białka - 4 kcal/g, tłuszcze - 9 kcal/g). Podczas spalania białka powstaje dużo energii cieplnej a mało energii mechanicznej, co przeważnie nie jest zjawiskiem korzystnym. mam nadziję że pomogłem licze na naj
Mięso - pokarm, przeznaczone do spożycia umięśnienie szkieletowe zwierząt rzeźnych i dzikich, drobiu i ryb wraz z przylegającymi tkankami: łączną, kostną i tłuszczową oraz narządy wewnętrzne jak, wątroba, nerki, żołądek, ozór, mózg, płuca itp
Człowiek pierwotny spożywał mięso z upolowanych zwierząt i złowionych ryb. Wraz z udomowieniem zwierząt i rozwojem ich hodowli, pokarmu mięsnego zaczęły dostarczać zwierzęta hodowlane. Człowiek nauczył się zabezpieczać mięso przed psuciem za pomocą suszenia, wędzenia i solenia oraz wytwarzania różnych przetworów. W średniowieczu handlem i przetwarzaniem mięsa w miastach zajmowały się cechy rzeźników. Obecnie mięso jest pozyskiwane i przetwarzane pod nadzorem służb sanitarno-weterynaryjnych. Dotyczy to także eksportu i importu mięsa oraz jego produktów. Poszczególne państwa ustalają w tym zakresie własne przepisy lub uzgadniają je wspólnie (Unia Europejska).
Mięso jest produktem spożywczym dostarczającym wiele składników odżywczych a zwłaszcza pełnowartościowego białka zawierającego wszystkie aminokwasy, witaminy grupy B, nie występującą w pokarmach roślinnych witaminę B12, witaminy A i D, związki mineralne zawierające biopierwiastki, tłuszcze nasycone i nienasycone, enzymy, itd. Mięso może zawierać do 23% białka (piersi indyków i kurcząt), chuda cielęcina, mięso królicze, konina - do 21%, chuda wieprzowina i wołowina do 19%, średniotłusta wieprzowina około 12% białka. Zawartość tłuszczu zależna jest od rodzaju mięsa i średnio wynosi: 40-50% - tłusta wieprzowina, 25-28% - baranina, 30% - mięso kaczek i gęsi, 16-26% - wołowina, 7-12% cielęcina, około 10% - mięso z piersi kurcząt i indyków, 4,5-14% konina.
Tłuszcz decyduje o smaku potraw mięsnych i wędlin. W procesach ich przyrządzania może zastać znacznie zwiększona ilość tłuszczu np. parówki mogą zawierać 30 do 40% a kotlet schabowy 40% tłuszczu. Głównie tłuszcz a nie białko decyduje o wartości energetycznej mięsa, która waha się w granicach 0,9 do 6 kilokalorii/1 gram. W mięsie tłustym tłuszcz jest łatwo widoczny ale nawet najchudsze mięso zawiera tłuszcz w komórkach i błonach komórkowych, w tkance łącznej i przestrzeniach międzykomórkowych. Mięso prawie nie zawiera węglowodanów, ale są one dodawane do niektórych produktów mięsnych (cukry, skrobia). O wartości odżywczej mięsa decyduje zawartość w pełni wartościowych i dobrze przyswajalnych składników. Na przykład, mięso pochodzące z intensywnie pracujących mięśni zawiera dużo kolagenu (tkanki łącznej), jest twarde po ugotowaniu a kolagen nie jest pełnowartościowym białkiem gdyż nie posiada w swoim składzie wszystkich aminokwasów.
O wartości biologicznej tłuszczów zawartych w różnego rodzaju mięsach decyduje rodzaj i ilość występujących w nich kwasów tłuszczowych. Większość tłuszczów zwierzęcych zawiera niekorzystne dla zdrowia człowieka nasycone kwasy tłuszczowe, występujące szczególnie w wieprzowinie i wołowinie. Drób i ryby zwierają więcej pożytecznych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm człowieka nie potrafi syntetyzować. Szczególnie ważne są kwasy tłuszczowe typu omega 3, które neutralizują szkodliwe działanie kwasów omega 6, tłuszczów nasyconych i cholesterolu LDL. W Polsce, Stanach Zjednoczonych i wielu innych krajach w spożywanej żywności zbyt mało jest kwasów tłuszczowych omega 3, które występują w tłustych rybach morskich i spełniają ważną funkcję ochronną komórek ciała. Mięso zawiera stosunkowo niedużo składników mineralnych jak potas, sód, fosfor, wapń, magnez, żelazo, miedź itd. Dostarcza ono jednak żelaza, w formie dobrze przyswajalnej przez nasz organizm, w przeciwieństwie do żelaza znajdującego się w roślinach. Organizm człowieka potrzebuje około 10 do 15 miligramów żelaza na dobę głównie w celu syntezy hemoglobiny imioglobiny. Dużo żelaza zawiera wołowina, konina i wątroba, która zawiera również witaminę A. Nie poleca się jednak spożywać często wątroby z powodu zawartości w niej dużej ilości cholesterolu (230 miligramów w 100 gramach) i związków szkodliwych, które są w niej gromadzone (metale ciężkie, toksyny).
Mięso zawiera witaminy grupy B a wśród nich szczególnie ważną, bo nie występującą w pokarmach roślinnych, kobolaminę czyli witaminę B12. Zapotrzebowanie dobowe człowieka dorosłego na witaminę B12 wynosi, około 2 mikrogramów co przy normalnym spożyciu mięsa jest z nadmiarem dostarczane. Witamina ta jest akumulowana w tkankach a zwłaszcza w wątrobie i niedobory mogą wystąpić dopiero po 5-6 latach od przyjęcia ostatniej dawki. Problem ten dotyczyć może wegetarian lub osób z zaburzeniami wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Witamina B12 jest niezbędna do wzrostu i odtwarzania wszystkich komórek organizmu, odtwarzania kodu genetycznego w każdej komórce, powstawania ciałek krwi, funkcjonowania układu nerwowego itd.
Cholesterol - wzór strukturalny
Mięso zawiera również składniki, które w większych ilościach są szkodliwe. Należy do nich cholesterol, substancja lipidowa niezbędna w organizmie człowieka jako składnik błon komórkowych, osocza krwi, hormonów sterydowych itd. Jednak nadmiar cholesterolu jest szkodliwy i prowadzi do zmian miażdżycowych. Organizm człowieka sam potrafi syntetyzować cholesterol oraz pobiera go również z pokarmów. Najwięcej cholesterolu wśród produktów spożywczych zawierają: mózg, żółtka jaj, nerki, wątroba, wędliny, baranina, cielęcina, wołowina i wieprzowina. Pogląd że mięso tłuste zawiera więcej cholesterolu od mięsa chudego nie jest prawdziwy, np. w 100 gramach cielęciny lub boczku, jest taka sama ilość cholesterolu, około 70 miligramów. Cholesterol jest substancją trwałą, nie ulegającą zniszczeniu pod wpływem ogrzewania lub przechowywania.
Najbardziej lekkostrawne i odżywcze są mięsa z młodych kurcząt i indyków, ponieważ zawierają najwięcej pełnowartościowego białka, najmniej tłuszczu nasyconego i cholesterolu. Również mięso z młodych zwierząt jest bardziej dietetyczne, chociaż potrawy z niego sporządzone nie posiadają charakterystycznego smaku i aromatu jak sporządzone z mięsa starszego i bardziej tłustego. Produktami mięsnymi są wędliny produkowane przeważnie z mięsa wieprzowego i drobiu. Są to wędzonki (szynka, polędwica, baleron), kiełbasy produkowane z mięs, wędliny podrobowe i inne. Wędliny mogą być dłużej przechowywane oraz dzięki technologii ich produkcji pozwalają na uzyskanie specyficznego smaku. Do konserwowania mięsa (peklowania), używany jest od około tysiąca lat azotyn sodu, który uniemożliwia rozwój bakterii jadu kiełbasianego. Jest to związek szkodliwy dla zdrowia a jego ciągłe używanie wynika z powodu nie wynalezienia lepszej substancji konserwującej. Znajdujący się w wędlinach azotyn sodu powoduje powstawanie w przewodzie pokarmowym nitrozoamin, substancji rakotwórczych.
W skład wędlin, oprócz mięsa, wchodzą: tłuszcz, woda, sól kuchenna, cukier, glutaminian sodu, kwas askorbinowy (przyspiesza utrwalanie barwy), fosforany, białko sojowe, skrobia ziemniaczana i inne. Białko sojowe może wzbogacić wędliny w aminokwasy oraz bardzo korzystne nienasycone kwasy tłuszczowe (linolenowy, linolowy, oleinowy), substancje antyutleniające i obniżające poziom cholesterolu LDL. Podczas produkcji wędliny są, zwykle poddawane procesowi gotowania, pieczenia i wędzenia. Proces wędzenia powoduje wprowadzenie do produktów pewnych szkodliwych substancji znajdujących się w dymie. Podczas podgrzewania mięsa powstają w nim związki chemiczne zwane HCA (aminy heterocykliczne), posiadające silne właściwości mutagenne. Powstają one w komórkach mięśniowych po wpływem wysokiej temperatury, zwłaszcza podczas smażenia i opiekania (na grillu) a w mniejszych ilościach podczas duszenia i gotowania mięsa. Najwięcej związków HCA występuje w smażonym bekonie a kilkanaście razy mniej w smażonych rybach. W Stanach Zjednoczonych stwierdzono że dodanie 10% białka sojowego do mięsa znacznie zmniejsza powstawanie związków HCA podczas smażenia. W wypadku hamburgerów zawartość amin heterocyklicznych zmniejszyła się o 90%. Najmniej związków HCA powstaje podczas przyrządzania potraw mięsnych w kuchence mikrofalowej.
Mięso jest pokarmem wysoce kwasotwórczym i jego nadmiar w diecie powoduje zakwaszenie organizmu i obciążenie układu wydalniczego (nerki). Aby uniknąć negatywnych skutków spożywania mięsa należy zachować umiar w ilości jego konsumpcji, wybierać najbardziej wartościowe i najmniej szkodliwe gatunki oraz spożywać dużo warzyw, owoców i nasion roślin strączkowych, działających zasadotwórczo i zawierających, antyutleniacze (witaminy, enzymy, biopierwiastki), oraz błonnik.
Europejskie normy żywieniowe zalecają dostarczenie organizmowi 0,9-1 grama białka na kilogram masy ciała a w tym 35 do 50% białka pochodzenia zwierzęcego (mięso, mleko, jaja). Przyjęte w Polsce zalecenia żywieniowe określają dzienne spożycie mięsa w ilościach: młodzież 125-155 gramów, kobiety 100-155 gramów, mężczyźni 105-165 gramów. Białko stanowi w organizmie niezbędny składnik budulcowy, regulujący oraz częściowo energetyczny. Jako produkt energetyczny jest nieekonomicznym paliwem gdyż dostarcza dwa razy mniej energii użytecznej (praca mechaniczna mięśni, funkcjonowanie narządów wewnętrznych), niż węglowodany a siedem razy mniej niż tłuszcze. Dane te różnią się od tradycyjnie podawanych wartości ilości powstającego ciepła podczas spalania składników pokarmowych (węglowodany i białka - 4 kcal/g, tłuszcze - 9 kcal/g). Podczas spalania białka powstaje dużo energii cieplnej a mało energii mechanicznej, co przeważnie nie jest zjawiskiem korzystnym. mam nadziję że pomogłem licze na naj
Mięso - pokarm, przeznaczone do spożycia umięśnienie szkieletowe zwierząt rzeźnych i dzikich, drobiu i ryb wraz z przylegającymi tkankami: łączną, kostną i tłuszczową oraz narządy wewnętrzne jak, wątroba, nerki, żołądek, ozór, mózg, płuca itp