Question

Jak obliczać wartościowości w kwasach tlenowych i beztlenowych? Jak pisać ich nazwy?

Answer 1

Na przykładach najłatwiej mi wyjaśnić ocb
- kwas siarkowy (VI)
Ta cyfra rzymska w nawiasie oznacza wartościowość pierwiastka obok tlenu, który jest w reszcie kwasowej (tutaj akurat siarki).
Dlaczego wartościowość siarki jest 6 ?
Każdy kwas (tlenowy czy beztlenowy) składa się z dwóch elementów: wodoru (H) oraz reszty kwasowej (R). 
U nas R = SO4
Zatem . Ale wzór wygląda tak:

ta dwójka przy wodorze oznacza że reszta kwasowa jest 2-wartościowa (reguła "na krzyż"). Wodór jest 1-wartościowy.
wartościowość siarki obliczamy, odejmując od wartościowości tlenu wartościowość reszty kwasowej
Ponieważ wartościowość jednego atomu tlenu to 2, a w cząsteczce są 4 atomy tlenu, to łączna wartościowość tlenu to , wartościowość reszty kwasowej to 2, więc wartościowość siarki 8-2=6

- kwas azotowy (V)
Dlaczego wartościowość azotu jest 5 ?
Tutaj mamy jeden atom wodoru (bo nie ma dwójki pod H) i jedną resztę kwasową . Zatem wartościowość reszty kwasowej jest 1.
Wartościowość trzech tlenów to  od tego odejmujemy 1 (wart. reszty kwas.) i otrzymujemy 5 czyli wartościowość azotu.

Kwasy beztlenowe:

- kwas siarkowodorowy
tutaj działa prosta reguła "na krzyż"
wodór zawsze jednowartościowy
zatem wartościowość dwóch wodorów  jest 
zatem jeden atom siarki  też ma wartościowość 2

- kwas bromowodorowy
tutaj mamy wodór jednowartościowy (jak zawsze) i na jeden atom wodoru w cząsteczce kwasu przypada 1 atom bromu - czyli brom - podobnie jak wodór - musi być 1-wartościowy.