Jagiellonowie Jan Olbracht (1492-1501) Aleksander Jagiellończyk (1501-1506) - koniec przywilejów dla szlachty; NIVIL NOVI (nic nowego)—› przywilej (1505r.), w którym nic nowego nie może być uchwalone bez zgody szlachty. W tym okresie powstaje parlament szlachecki zwany SEJM. Sejm walny zjeżdżał się co 2 lata na okres kilku tygodni i decydował o najw. sprawach państwa (podatki, wydatki, nowe prawa). Do 17w. decydował większością głosów i składał się z 3 części: KRÓL, SENAT – najw. przedstawiciele kościoła i państwa (kasztelani, biskupi, arcybiskupi, wojewodowie), IZBA POSELSKA – posłowie szlacheccy wybierani na tzw. sejmikach wojewódzkich.
Zygmunt I Stary (1506-1548) Zygmunt II August (1548-1572) —› okres rozkwitu renesansu w Polsce 1a) ruch egzekucyjny – ruch polityczny średniowiecznej szlachty, którego celem było przeprowadzanie reform w dziedzinie sądownictwa, skarbowości i wojska oraz przestrzeganie prawa. - miał na celu umocnienie państwa i ograniczenie wpływów duchowieństwa - egzekucja praw i dóbr - zakaz sprawowania przez jedną osobę kilku wysokich urzędów - uporządkowanie przepisów sądowych - ograniczenie przywilejów duchowieństwa – podatki - wolność wyznania - unieważnienie darowizn i zastaw królewszczyzn - komisje lustratorów, którzy mieli oszacować dochody monarchy (-›5ta cz. dochodu – starosta)
Wikingowie ich podboje -pierwotnie zasiedlali pd. część Szwecji i Danię -poganie -ludność pochodzenia germańskiego -rybołówstwo, hodowla owiec, wyprawy łupieżcze („wiking“) -na zachodzie EU nazywani byli Normanami a na wschodzie Waregami W VIII IX i Xw. ich najazdy siały grozę i panikę w całej Europie. —›Szkocja, Irlandia, Francja, Niemcy, pd. Włochy i Sycylia – najczęściej najeżdżane ziemie —› w pn. części Francji założyli księstwo – Normandia, osiedlili się również w: Anglii, Irlandii, Grenlandii
2) Podbój Anglii -dokonał go książę Normandii, Wilhelm Zdobywca, przeprawił się z wojskiem przez kanał La Manche -1066 pod Hastings Królowie angielscy mają liczne posiadłości na ter. Francji W wyniku tego: —› w następnych dziesiątkach lat Anglia i Francja prowadzą ze sobą długie wojny •Wilhelm Zdobywca i jego następcy będą posiadać na ter. Fr. liczne posiadłości i prowincje (Normandia, Brytania,...), które chce odzyskać król francuski =› dochodzi do długich krwawych wojen między Anglią i Francją •Zwycięska Normańska arystokracja (posługuje się j. francuskim, chrześcijanie, „sfrancuszczeni“ Wikingowie) zabiera majątki pokonanej ludności anglosaskiej. Anglosasi stali się „niewolnikami“ Wikingów.
Habsburgowie na czeskim tronie (1526 – 1918) Habsburgowie mieli koronę czeską, węgierską, austriacką, tytuł cesarzy niemieckich, (a ich kuzyni) Hiszpanię, Portugalię, Włochy i Niderlandy. 1) Ferdynand 1 Habsburski (1526 – 1564) – gorliwy katolik (Czesi – niekatolicy) —› rekatolizacja Czechów – gł. cel – starał się ograniczyć wpływy kościołów niekatolickich – sprowadził zakon Jezuicki – zwolennik władzy absolutnej – ograniczał prawa i przywileje szlachty i miast —› niezadowolenie i bunt (1547r.) = › "PRVNÍ STAVOVSKÉ POVSTÁNÍ" – klęska szlachty –› dziwny bunt – nieposłuszeństwo szlachty 2) Maksymilian 2 Habsburski (1564 – 1576) – sympatyk Lutra, tolerował protestantów – protestanci spisali petycję, w której domagali się swobody religijnej =› czeska konfesja 3) Rudolf 2 Habsburski (1576 – 1611) •1609r. - LIST majestatyczny, który gwarantował wolne wyznanie religii protestanckiej – jako jedyny władca za swoją siedzibę wybiera Pragę (zamiast Wiednia) —› rozkwit i rozbudowa Pragi – wielki mecenas, kolekcjoner sztuki – zgromadził najwięcej rzeźb, obrazów, dzieł szt. – J. Kepler i Tycho de Brache – wybitni matematycy na jego dworze – konflikt z bratem Matyjášem (Maciej) o władzę —› stopniowo Rudolf utraca wszystkie tytuły z wyjątkiem tytułu króla czeskiego (wszystko przejmuje jego brat) 4) Maciej (1611 – 1619)– przejmuje koronę cz. po śmierci brata – nie przestrzega listu majestatycznego (-niezdadowolenie szlachty protestanckiej) —› ograniczył prawa protestantów —› V 1618r. – zjazd protestantów szlacheckich w Pradze =› 3 praska DEFENESTRACJA (=› wyrzucenie dwóch zastępców króla przez okno) —› rozpoczyna się czeskie powstanie antyhabsburskie —› rozpoczyna się wojna 30 – letnia
Jagiellonowie
Jan Olbracht (1492-1501)
Aleksander Jagiellończyk (1501-1506)
- koniec przywilejów dla szlachty; NIVIL NOVI (nic nowego)—› przywilej (1505r.), w którym nic nowego nie może być uchwalone bez zgody szlachty.
W tym okresie powstaje parlament szlachecki zwany SEJM. Sejm walny zjeżdżał się co 2 lata na okres kilku tygodni i decydował o najw. sprawach państwa (podatki, wydatki, nowe prawa).
Do 17w. decydował większością głosów i składał się z 3 części: KRÓL, SENAT – najw. przedstawiciele kościoła i państwa (kasztelani, biskupi, arcybiskupi, wojewodowie), IZBA POSELSKA – posłowie szlacheccy wybierani na tzw. sejmikach wojewódzkich.
Zygmunt I Stary (1506-1548)
Zygmunt II August (1548-1572)
—› okres rozkwitu renesansu w Polsce
1a) ruch egzekucyjny – ruch polityczny średniowiecznej szlachty, którego celem było przeprowadzanie reform w dziedzinie sądownictwa, skarbowości i wojska oraz przestrzeganie prawa.
- miał na celu umocnienie państwa i ograniczenie wpływów duchowieństwa
- egzekucja praw i dóbr
- zakaz sprawowania przez jedną osobę kilku wysokich urzędów
- uporządkowanie przepisów sądowych
- ograniczenie przywilejów duchowieństwa – podatki
- wolność wyznania
- unieważnienie darowizn i zastaw królewszczyzn
- komisje lustratorów, którzy mieli oszacować dochody monarchy (-›5ta cz. dochodu – starosta)
Wikingowie ich podboje
-pierwotnie zasiedlali pd. część Szwecji i Danię
-poganie
-ludność pochodzenia germańskiego
-rybołówstwo, hodowla owiec, wyprawy łupieżcze („wiking“)
-na zachodzie EU nazywani byli Normanami a na wschodzie Waregami
W VIII IX i Xw. ich najazdy siały grozę i panikę w całej Europie.
—›Szkocja, Irlandia, Francja, Niemcy, pd. Włochy i Sycylia – najczęściej najeżdżane ziemie
—› w pn. części Francji założyli księstwo – Normandia, osiedlili się również w: Anglii, Irlandii, Grenlandii
2) Podbój Anglii
-dokonał go książę Normandii, Wilhelm Zdobywca, przeprawił się z wojskiem przez kanał La Manche
-1066 pod Hastings
Królowie angielscy mają liczne posiadłości na ter. Francji
W wyniku tego: —› w następnych dziesiątkach lat Anglia i Francja prowadzą ze sobą długie wojny
•Wilhelm Zdobywca i jego następcy będą posiadać na ter. Fr. liczne posiadłości i prowincje (Normandia, Brytania,...), które chce odzyskać król francuski =› dochodzi do długich krwawych wojen między Anglią i Francją
•Zwycięska Normańska arystokracja (posługuje się j. francuskim, chrześcijanie, „sfrancuszczeni“ Wikingowie) zabiera majątki pokonanej ludności anglosaskiej. Anglosasi stali się „niewolnikami“ Wikingów.
Habsburgowie na czeskim tronie (1526 – 1918)
Habsburgowie mieli koronę czeską, węgierską, austriacką, tytuł cesarzy niemieckich, (a ich kuzyni) Hiszpanię, Portugalię, Włochy i Niderlandy.
1) Ferdynand 1 Habsburski (1526 – 1564)
– gorliwy katolik (Czesi – niekatolicy)
—› rekatolizacja Czechów – gł. cel
– starał się ograniczyć wpływy kościołów niekatolickich
– sprowadził zakon Jezuicki
– zwolennik władzy absolutnej
– ograniczał prawa i przywileje szlachty i miast
—› niezadowolenie i bunt (1547r.) = › "PRVNÍ STAVOVSKÉ POVSTÁNÍ" – klęska szlachty
–› dziwny bunt – nieposłuszeństwo szlachty
2) Maksymilian 2 Habsburski (1564 – 1576)
– sympatyk Lutra, tolerował protestantów
– protestanci spisali petycję, w której domagali się swobody religijnej =› czeska konfesja
3) Rudolf 2 Habsburski (1576 – 1611)
•1609r. - LIST majestatyczny, który gwarantował wolne wyznanie religii protestanckiej
– jako jedyny władca za swoją siedzibę wybiera Pragę (zamiast Wiednia)
—› rozkwit i rozbudowa Pragi
– wielki mecenas, kolekcjoner sztuki – zgromadził najwięcej rzeźb, obrazów, dzieł szt.
– J. Kepler i Tycho de Brache – wybitni matematycy na jego dworze
– konflikt z bratem Matyjášem (Maciej) o władzę
—› stopniowo Rudolf utraca wszystkie tytuły z wyjątkiem tytułu króla czeskiego (wszystko przejmuje jego brat)
4) Maciej (1611 – 1619)– przejmuje koronę cz. po śmierci brata
– nie przestrzega listu majestatycznego (-niezdadowolenie szlachty protestanckiej)
—› ograniczył prawa protestantów
—› V 1618r. – zjazd protestantów szlacheckich w Pradze =› 3 praska DEFENESTRACJA (=› wyrzucenie dwóch zastępców króla przez okno)
—› rozpoczyna się czeskie powstanie antyhabsburskie
—› rozpoczyna się wojna 30 – letnia
Pozdrawiam :)