Question

interpretacja i analiza pierwszej treny Jana Kochanowskiego
( w analizie chodzi o wypisanie środków stylistycznych, rodzaju sylab, obecności zwrotek, il. wersów ,układu rymów itd.)​

Answer 1

Verified answer

Odpowiedź:

War­stwa sty­li­stycz­na utwo­ru jest roz­bu­do­wa­na. Po­ja­wia­ją się epitety („wdzięcz­nej dziew­ki”, „nie­po­boż­na śmierć”, „gniazd­ko kry­jo­me”, „Bóg żywy”), metafory („ma­ca­my, gdzie mięk­cej w rze­czy, a ono wszę­dy ci­śnie”, „z przy­ro­dze­niem gwał­tem mo­co­wać”) oraz porównania („Tak więc smok, upa­trzyw­szy gniazd­ko kry­jo­me, sło­wicz­ki li­che zbie­ra”). Smut­ki i zmar­twie­nia na­bie­ra­ją cech ludz­kich, wy­stę­pu­ją personifikacje („Wszyt­ki tro­ski na świe­cie, wszyt­ki wzdy­cha­nia i żale, i fra­sun­ki, i rąk ła­ma­nia, wszyt­ki a wszyt­ki za raz w dom się mój no­ście, a mnie pła­kać mej wdzięcz­nej dziew­ki po­moż­cie”). Po­eta zwra­ca się do swo­ich przy­ja­ciół, sto­ików, któ­rzy na­ka­zu­ją za­cho­wa­nie spo­ko­ju w każ­dej sy­tu­acji, obec­na jest apostrofa („po­dob­no dru­dzy rze­cze­cie”). Pu­en­ta tre­nu ma for­mę pytania retorycznego, pod­kre­śla dy­le­mat zroz­pa­czo­ne­go ojca („Czy w smut­ku jaw­nie ża­ło­wać, czy­li się z przy­ro­dze­niem gwał­tem mo­co­wać?”). Na rytm wier­sza wpły­wa­ją przerzutnie oraz powtórzenia („Wszyt­ki tro­ski na świe­cie, wszyt­ki wzdy­cha­nia”, „Wszyt­ki a wszyt­ki za raz w dom się mój no­ście”). Ze wzglę­du na czas po­wsta­nia cy­klu tre­nów, po­ja­wia­ją się licz­ne archaizmy („wszyt­ki”, „dziew­ki”, „nie­bo­ga”, „gwał­tem mo­co­wać”).

```````````````

Tren roz­po­czy­na się apostrofą do tradycji żałobnej. Pod­miot li­rycz­ny przy­wo­łu­je syl­wet­ki po­etów i fi­lo­zo­fów sta­ro­żyt­nej Gre­cji. Heraklit i Sy­mo­ni­des ko­ja­rzą się oso­bie mó­wią­cej z pe­sy­mi­stycz­ną wi­zją świa­ta i ża­lem po stra­cie bli­skiej oso­by. Po­eta wie jak trud­nym za­da­niem bę­dzie stwo­rze­nie cy­klu utwo­rów po­świę­co­nych Ur­szu­li. Pro­si więc o po­moc an­tycz­nych mi­strzów, ma na­dzie­ję, że do­da­dzą mu siły do ukoń­cze­nia dzie­ła i zmie­rze­nia się ze swo­im bó­lem. Pod­miot li­rycz­ny od­wo­łu­je się do cza­sów sta­ro­żyt­nych, po­nie­waż śmierć to­wa­rzy­szy czło­wie­ko­wi od za­wsze. Po­eta zwra­ca się do wszyst­kich prze­ja­wów cier­pie­nia jak do dru­gie­go czło­wie­ka. Pro­si płacz, wzdy­cha­nie i za­ła­my­wa­nie rąk, aby po­mo­gły mu wy­ra­zić żal po odej­ściu uko­cha­nej cór­ki. Śmierć zo­sta­je w utwo­rze okre­ślo­na jako „nie­po­boż­na”. Pod­miot li­rycz­ny od­rzu­ca myśl, że śmierć mo­gła­by po­cho­dzić od Boga, być na­tu­ral­ną ko­le­ją rze­czy. Jego dziec­ko ode­szło tak przed­wcze­śnie i nie­spo­dzie­wa­nie, że nie po­tra­fi przy­pi­sać tego wy­da­rze­nia stwór­cy, któ­ry za­wsze chce do­bra dla swo­ich wy­znaw­ców.

W ostat­niej czę­ści tre­nu, oso­ba mó­wią­ca zwraca się do licznych pocieszycieli. Bli­scy pró­bu­ją prze­ko­nać po­etę, że płacz i żal nie mają sen­su, po­nie­waż każ­de ży­cie da­ro­wa­ne przez Boga kie­dyś musi się skoń­czyć. Pod­miot li­rycz­ny nie od­naj­du­je już jed­nak uko­je­nia w fi­lo­zo­fii sto­ic­kiej, za­bra­nia­ją­cej po­pa­da­nia w eu­fo­rię i roz­pacz. Po­eta na­wią­zu­je do bi­blij­ne­go motywu vanitas, po­cho­dzą­ce­go z Księ­gi Ko­he­le­ta. Przed­sta­wia pe­sy­mi­stycz­ną wi­zję świa­ta, w któ­rym żad­ne dzia­ła­nie nie ma sen­su, po­nie­waż wszyst­kie ludz­kie sta­ra­nia idą na mar­ne w mo­men­cie śmier­ci. Życie przy­po­mi­na oso­bie mó­wią­cej do­ty­ka­nie róż­nych rze­czy w celu od­na­le­zie­nia praw­dy. Jest to jed­nak dzia­ła­nie ska­za­ne na po­raż­kę, czło­wiek ni­g­dy nie znaj­du­je od­po­wie­dzi na drę­czą­ce go py­ta­nia. W ostat­nich wer­sach, po­eta wy­ra­ża drę­czą­ce go wąt­pli­wo­ści. Nie wie, w jaki spo­sób po­ra­dzić so­bie ze śmier­cią dziec­ka. Być może po­wi­nien kon­tem­plo­wać odej­ście Ur­szu­li, po­grą­ża­jąc się w pła­czu i roz­pa­czy, a może - po­szu­ki­wać od­po­wie­dzi na py­ta­nie o przy­czy­nę ta­kie­go wy­da­rze­nia. Tren uka­zu­je cier­pie­nie ojca - chrze­ści­ja­ni­na i sto­ika, któ­ry zde­rzył się z oso­bi­stą tra­ge­dią.

Wyjaśnienie: