Question

Historia klasa 1 gimnazjum, tematy: Zmienne losy monarchi pierwszych piastów i Państwo i społeczeństwo w czasach wczesnopiastowskich.(lata 1025 -1105)

1 Wyjaśnij pojęcie ustroju prawa książęcego

2 Wyjasnij pojęcia:
-regalia (i ich rodzaje)
-ludność służebna

-osady służebne

-podymne (poradne)

-stan (jako powinność na rzecz władcy)

3Omów najważniejszych urzędników systemu grodowego w polsce

-wojewoda (palatyn)

-włodarz

-cześnik

-miecznik

-koniuszy

-łowczy

-kanclerz

4 Co to jest:

-Prawo książece

-immunitet

Z góry dziękuję za odpowiedź :*

Answer 1

1. Prawo książęce-jest to ogół uprawnień władczych monarchy wobec ludności,obejmujących władzę sądowniczą,pobieranie różnych danin i świadczeń,korzystanie z regaliów.Ustrój ten panował w polsce od x-xIIIw.Od XII wieku w wyniku nadawania immunitetów ustrój prawa książęcego zaczął się zmieniać.Zastąpił go ustrój stanowy.

2. regalia - w średniowieczu były to przywileje panującego w niektórych dziedzinach gospodarki, np. prawo do czerpania dochodów z bicia monet, eksploatacji kopalń itp. W Polsce Piastów regaliami nazywano także należne panującym oraz ich służbie i posłańcom świadczenia

ludność służebna - we wczesnym średniowieczu  w Czechach, Polsce i na Węgrzech grupy ludności wieśniaczej, zobowiązanej dziedzicznie do wyspecjalizowanych świadczeń i posług na rzecz monarchii w zamian za zwolnienie z niektórych danin i ciężarów. Była to ludność wolna lub niewolna, pracująca wyłącznie na potrzeby dworu książęcego. Mieszkańcy wykonywali różne powinności, które były powodem utworzenia ich nazw.

Osada służebna – w średniowiecznej Polsce osada, której ludność była zobowiązana do wyspecjalizowanych świadczeń lub posług na rzecz pobliskiego grodu lub bezpośrednio dla księcia.

podymne -stała danina(podatek ) pobierana od każdego domu mieszkalnego.

stan - to zbiorowość społeczna będąca zamknięta w przywilejach jakie jej przyługują. Niektóre stany miały możliwość żądzenia innymi ludźmi, a inne prawo do pracy i niskiego wynagrodzenia.

3. włodarz - Zarządca folwarczny.

cześnik - w średniowiecznej Polsce urzędnik królewski dbający o "piwnicę" monarchy, a podczas biesiady podający mu  puchary

miecznik - urząd w dawnej Polsce

koniuszy - osoba zarządzająca stajniami na dawnym dworze królewskim

łowczy - w dawnej Polsce: urzędnik dworski organizujący polowania, mający nadzór nad zwierzyną; później: stanowisko tytularne

kanclerz - urzędnik kierujący administracją i gospodarką np. uczelnii

4.Prawo książece - w dawnej Polsce ogół obowiązków ludności wobec panującego księcia. Należały do nich m.in. służba obozowa w czasie wojny, budowa i naprawa grodów, straż w grodach (stróża), ściganie zbrodniarza na terenie własnego opola (ślad), dawanie zwierząt pociągowych (powóz), przewożenie rzeczy książęcych (przewóz), płacenie danin (poradlne) i innych opłat (myto, cło, opłaty targowe).

immunitet - instytucja prawna, mocą której osoba z niej korzystająca nie podlega określonym przepisom, do przestrzegania których inne osoby są zobowiązane. Immunitet może też oznaczać ograniczenie odpowiedzialności prawnej danej osoby z tytułu pełnienia przez nią określonej funkcji. Istotą immunitetu jest więc wyłączenie spod określonego obowiązku.