Hej ziomki!
Muszę napisać jakieś 2 strony o:
"Czynniki zagrażające zdrowiu i życiu w okresie dojrzewania"
Pomożecie? Daję naj!
PS:Może być kopiowane z innych stron tylko z sensem!
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.
"Czynniki zagrażające zdrowiu i życiu w okresie dojrzewania"
Począwszy od okresu przedszkolnego dziecko staje się uczestnikiem nie tylko rodzinnego środowiska. Jego rozwój, zdrowie i patologia są od tego momentu warunkowane interakcjami z rówieśnikami i osobami dorosłymi wypełniającymi różne role w procesie socjalizacji i edukacji.
W okresie szkolnym ujawniają się nie tylko zaburzenia uczenia się, jakimi mogą być zaburzenia dysleksyjne i inne trudności szkolne, ale także te zaburzenia, które wynikają z rozwiązywania kryzysu „produktywność vs. poczucie niższości". W tym okresie szczególną rolę odgrywa dla dziecka ucznia zachowanie nauczyciela, który dostarcza informacji zwrotnych o tym, w jakim obszarze działania uczeń wykazuje uzdolnienia i kompetencje. Nauczyciele i szkoła jako siedlisko działania, instytucja edukująca i wspomagająca rozwój dziecka, stwarzają okazję do bycia produktywnym i kompetentnym w rolach i działaniu. Dzięki temu umacnia się pozytywna samoocena i pozytywny stosunek do aktywności produktywnej - do przyszłej pracy. Warunki szkolne, postępowanie nauczyciela i oceny rówieśników mogą też być wielkim zagrożeniem w tym okresie dla poczucia wartości ucznia. To poczucie zagrożenia jest najczęściej podstawą fobii szkolnej.
Objawia się ona lękiem przed szkołą, unikaniem jej i często wiąże się z zaburzeniami psychosomatycznymi, uniemożliwiającymi naukę w szkole. Fobia szkolna może także pośrednio wynikać z wysokich wymagań stawianych dziecku przez rodziców; może ją także powodować sytuacja, gdy ich pozytywna ocena dziecka ma charakter warunkowy i zależy od jego osiągnięć szkolnych. Tak więc zaburzenie w średnim okresie szkolnym też nie jest problemem klinicznym, w którym trzeba się koncentrować tylko na uczniu, ale na oddziaływaniach wzajemnych rodzice-uczeń-nauczyciel-koledzy.
Okres dorastania, to okres rozwiązywania kryzysu tożsamości. Negatywny biegun dla osiągnięcia poczucia tożsamości - w zakresie identyfikacji z rolą płciową, subiektywnego poczucia odrębności, stałości i wewnętrznej spójności - może przybierać bardzo różne rodzaje zaburzeń. W psychopatologii podkreśla się, że ten okres jest z natury swojej okresem największego rozwojowego ryzyka. Przyczyną tego może być „rozwojowa konieczność" eksperymentowania z różnymi rolami i ryzykownymi formami zachowań, jakie proponują dorośli i rówieśnicy. Dlatego też, np. inicjacje seksualne i ryzykowne zachowania w tym zakresie mogą prowadzić do zagrożeń zdrowia i różnych form patologii. Innym wielkim ryzykiem wynikającym z nacisków społecznych - reklamy i podkul tury młodzieżowej, także przestępczego marginesu, są zachowania prowadzące do uzależnień. Trudności w rozwiązywaniu kryzysu tożsamości mogą także powodować przejęcie tożsamości negatywnej przeciwstawiającej się normom ładu społecznego, co wiąże się z różnymi formami zachowań agresywnych, stosowaniem grupowych aktów przemocy czy tworzeniem grup przestępczych. Okresy transformacji, dezorganizacji struktur społecznych i zachwianie lub brak stabilnych wartości nasilają zaburzenia socjalizacji i zachowań społecznych oraz wzrost patologii osobowości typu socjopatycznego.
Badania psychologów rozwoju człowieka (Brzezińska, 2000b), wyraźnie pokazały, że na zmiany rozwojowe (w domyśle można przyjąć zaburzenia) okresu dorastania w największym stopniu - bardziej niż w innych fazach cyklu życia - rzutują czynniki historyczne i makrospołeczne. Podobnego zdania są autorzy zajmujący się psychopatologią okresu dorastania.Na pierwszym miejscu pod względem siły wpływu i nacisku znajduje się grupa rówieśnicza i kultura oraz subkultura młodzieżowa.
W kryzysie dorastania młodzież odczuwa dyskomfort związany ze zmianami biologicznymi, zmiennością nastroju i częstymi negatywnymi uczuciami: lęku, gniewu i smutku. Niekiedy towarzyszy temu poczucie chaosu, dezorientacji lub rozczarowania. Młodzież odczuwa także dezorientację w stosunkach z innymi ludźmi, tymczasowość aktualnego położenia życiowego i trudność określenia siebie oraz swojego miejsca w świecie. Oczekuje się od niej określenia w zakresie płci, w sferze celów i wartości w odniesieniu do zadań edukacyjno-zawodowych. Ponadto w kryzysie tożsamości odbijają się nie rozwiązane sprzeczności wcześniejszych kryzysów, zwłaszcza kryzysu autonomii z wczesnego dzieciństwa.
Na zaburzenia w rozwiązywaniu kryzysu dorastania rzutuje także postępowanie dorosłych, w szczególności rodziców, którzy są adresatami młodzieżowych sprzeciwów i konfrontacji. Jednocześnie rodzice nastolatków mogą stanowić ważne źródło oparcia, co wymaga jednak znacznego zaawansowania we własnym rozwoju ze zdolnością do bezinteresownej troski i zdystansowanej więzi, wyrastającej z przekonania o wartości autonomii dla rozwoju w okresie dorastania. Tymczasem rodzice nastolatków znajdują się najczęściej okresie kryzysu środka życia, o czym piszemy niżej. Powoduje to koncentrację na bilansowaniu własnego życia, konfrontacji z przemijaniem, przekwitaniem, śmiertelnością i często wiąże się z wysokim poziomem dyskomfortu. Jeżeli młodzież żyje w rodzinach wielopokoleniowych, to dochodzi jeszcze problem opieki rodziców nad dziadkami. Wzajemnie nakładające się i obciążające procesy rozwojowe kilku pokoleń nie ułatwiają młodzieży i dorosłym radzenia sobie z trudnościami. Szczególnie trudne i urazujące są dla młodzieży doświadczenia destabilizacji życia rodzinnego, gdy np. rodzice decydują się w tym czasie na rozwód.
Poważnym ryzykiem są zachowania problemowe, które przekraczają poziom tolerancji dorosłych, zwłaszcza rodziców. Zachowania te mogą być sygnałem nie zaspokojonych potrzeb dziewczyny lub chłopca lub formą eksperymentowania z sytuacjami ryzykownymi. Brak uwagi i rozumiejącej postawy rodziców i innych dorosłych może spowodować, że przekształcą się w patologię. Problemowe zachowania młodzieży, reakcje depresyjne, niekiedy powiązane z kryzysem suicydalnym, i inne formy autodestrukcji oraz inne formy patologii są w tym okresie wyjątkowo częste. Niektóre źródła podają, że 10% populacji młodzieży (amerykańskiej) cierpi na różnego rodzaju zaburzenia, które wymagają profesjonalnej pomocy.
Zwróćmy jeszcze uwagę na ten typ zaburzeń, który szczególnie wzrósł w ostatnich latach w Polsce, mianowicie na zaburzenia odżywiania. Anoreksja została uznana za zaburzenie swoiste dla okresu dojrzewania. Jej maksymalne nasilenie przypada na 18.-28. rok życia, a śmiertelność z powodu anoreksji dochodzi nawet do kilkudziesięciu procent. Zaburzenie zaczyna się skrycie, od kontroli wagi, które to zachowanie powoduje następnie odmowę jedzenia, lęk przed przytyciem i stopniowe wyniszczenie organizmu, z licznymi objawami somatycznymi. Towarzyszy temu zaburzenie percepcji własnego ciała, poczucie braku wpływu na życie i wydarzenia, co może być związane z nie rozwiązanym kryzysem wczesnej autonomii. Istnieje wiele koncepcji wyjaśniających etiopatogenezę anoreksji - podejście biologiczne, psychodynamiczne, poznawczo-behawioralne, rodzinne i kulturowe.
Przedstawiciele podejścia systemowego uważają, że anorek-sja występuje w rodzinach o silnych więziach i tendencjach dośrodkowych, w których utrudniona jest indywiduacja dorastających dzieci. Są to rodziny, w których małżonkowie, pozostając w głęboko ukrywanym konflikcie, koncentrują się na zdrowiu dziecka. Dziewczyna przez swoje zachowania anorek-tyczne przejmuje w sposób nieświadomy kontrolę nad rodzicami. Problem jedzenia u dorastającej osoby staje się w ten sposób centralnym problemem w rodzinie i stabilizuje układ rodzinny, który był zagrożony. Te tendencje w rodzinie wzmacnia jeszcze przekaz międzypokoleniowy, który obliguje do rezygnowania z własnych potrzeb, kierowania się cudzym dobrem i wspólnym losem z nakazem, że „nikt nie może zostać sam".
Tendencje do ujawniania gotowości anorektycznej są też wzmacniane przez wzorce kulturowe, mody i reklamy adresowane do ludzi młodych, w szczególności do dziewcząt i młodych kobiet. Rozwinięte formy anoreksji zagrażają życiu i wyjątkowo trudno je leczyć; dlatego też badanie czynników ryzyka tego zaburzenia i odkrywanie gotowości anorektycznej jest szczególnie ważne. Stwierdzono, że podwyższona gotowość do zachowań anorektycznych związana jest: z uleganiem reklamie, takim stylem socjalizacji, w którym dominuje koncentracja na dziecku i korygowanie jego postępowania, co wzbudza perfekcjonizm i zachowania rywalizacyjne. Zachowaniem problemowym o cechach sygnalizacyjnych może być w tym wypadku: ograniczanie jedzenia, zbijanie wagi (mimo szczupłości), wzmożona kontrola wyglądu, zachowania perfekcyjne, uleganie wpływom kultury masowej i silne emocje negatywne związane z jedzeniem.