Karol Wielki (łac. Carolus Magnus, fr. Charlemagne, niem. Karl der Große; ur. 2 kwietnia 742 lub 747, zm. 28 stycznia 814 roku w Akwizgranie) – król Franków i Longobardów, od 25 grudnia 800 roku cesarz Imperium Rzymskiego. Wnuk Karola Młota.
Karol Wielki był synem Pepina Krótkiego z dynastii Karolingów i Bertrady z Laon – córki Heriberta, hrabiego Laon.
Swój przydomek zawdzięczał nie tylko dokonaniom dyplomatycznym i militarnym, ale i posturze – przeprowadzone w 1861 roku pomiary szkieletu władcy wykazały, iż miał on 192 cm wzrostu.
owstanie mocarstwa[edytuj]
Po śmierci Pepina Krótkiego w roku 768 władzą we frankijskim królestwie podzielili się – zgodnie z obowiązującym zwyczajem, wg którego państwo było dziedziczną własnością rodu panującego (patrymonium) – dwaj synowie zmarłego władcy, Karloman i Karol. Karol został ogłoszony królem w Noyon w dniu 9 listopada 768 roku. W następnym roku poprowadził swoją pierwszą wyprawę wojenną przeciwko zbuntowanym Akwitańczykom pod wodzą księcia Hunolda. Po trzech latach panowania, 4 (lub 5) grudnia 771 zmarł Karloman i Karol objął samodzielne rządy, które trwały przeszło czterdzieści lat.
Niemal cały okres panowania Karola wypełniony był wojnami toczonymi na rubieżach i poza granicami jego państwa. Podczas panowania przeprowadził 54 kampanie wojenne, a w połowie z nich przewodził osobiście. W trakcie walk z zamieszkującymi Półwysep Iberyjski Arabami (m.in. w 778 i 795 roku) oraz Sasami (779-804) zdołał rozszerzyć swe panowanie na obszarze od rzeki Ebro w Hiszpanii aż za Ren. W granicach imperium znalazły się też samodzielna dotąd Bawaria oraz północna i środkowa Italia, dokąd wyruszył na wezwanie papieża. Po złamaniu potęgi Longobardów ogłosił się ich władcą. Zwierzchnictwo Karola uznać musiały również plemiona słowiańskie znad Łaby i Soławy (w latach 781 i 789). W latach 791-796 wojska Karola rozbiły chanat Awarski, który zagrażał zarówno Frankom, jak i Słowianom.
Karol Wielki (742-814), król Franków od 768, cesarz od 800. Objął rządy po śmierci ojca Pepina Małego z dynastii Karolingów. W wyniku licznych wojen doprowadził do znacznego powiększenia terytorium kraju. Największy opór wojskom Karola Wielkiego stawiali Sasi, dopiero systematyczny podbój całego terytorium tego plemienia (779-804) położył kres walkom. W 773 wezwany na pomoc Państwu Kościelnemu zagrożonemu przez Longobardów, anektował ich państwo. Podbił Bawarię (788) i kraj Awarów (795).
Pierwsze wyprawy przeciwko Arabom hiszpańskim nie przyniosły sukcesów, dopiero prowadzone w latach 778-801 walki zakończyły się zwycięstwem wojsk Karola Wielkiego. W ich wyniku ustalono granicę na rzece Ebro i utworzono marchię hiszpańską. W czasie wojen saskich Karol Wielki przeprowadził represyjne wyprawy przeciw Słowianom połabskim i uzależnił część plemion słowiańskich od państwa Franków.
Nadrzędnym celem Karola Wielkiego była odbudowa cesarstwa rzymskiego. W 800 papież Leon III koronował Karola Wielkiego na cesarza. Aktu koronacji nie uznało cesarstwo wschodnie, co doprowadziło do wybuchu wojny z Bizancjum.
Dbał o gospodarczy i kulturalny rozwój kraju, przeprowadził reformę monetarną, zapewnił stałe dochody skarbowi, zreorganizował sądownictwo, zadbał o wyższy poziom nauczania w szkołach klasztornych, tworzył szkoły katedralne. W niedługim czasie po śmierci Karola Wielkiego państwo Franków uległo rozpadowi w wyniku podziału dokonanego traktatem w Verdun 843.
Karol Wielki (łac. Carolus Magnus, fr. Charlemagne, niem. Karl der Große; ur. 2 kwietnia 742 lub 747, zm. 28 stycznia 814 roku w Akwizgranie) – król Franków i Longobardów, od 25 grudnia 800 roku cesarz Imperium Rzymskiego. Wnuk Karola Młota.
Karol Wielki był synem Pepina Krótkiego z dynastii Karolingów i Bertrady z Laon – córki Heriberta, hrabiego Laon.
Swój przydomek zawdzięczał nie tylko dokonaniom dyplomatycznym i militarnym, ale i posturze – przeprowadzone w 1861 roku pomiary szkieletu władcy wykazały, iż miał on 192 cm wzrostu.
owstanie mocarstwa[edytuj]Po śmierci Pepina Krótkiego w roku 768 władzą we frankijskim królestwie podzielili się – zgodnie z obowiązującym zwyczajem, wg którego państwo było dziedziczną własnością rodu panującego (patrymonium) – dwaj synowie zmarłego władcy, Karloman i Karol. Karol został ogłoszony królem w Noyon w dniu 9 listopada 768 roku. W następnym roku poprowadził swoją pierwszą wyprawę wojenną przeciwko zbuntowanym Akwitańczykom pod wodzą księcia Hunolda. Po trzech latach panowania, 4 (lub 5) grudnia 771 zmarł Karloman i Karol objął samodzielne rządy, które trwały przeszło czterdzieści lat.
Niemal cały okres panowania Karola wypełniony był wojnami toczonymi na rubieżach i poza granicami jego państwa. Podczas panowania przeprowadził 54 kampanie wojenne, a w połowie z nich przewodził osobiście. W trakcie walk z zamieszkującymi Półwysep Iberyjski Arabami (m.in. w 778 i 795 roku) oraz Sasami (779-804) zdołał rozszerzyć swe panowanie na obszarze od rzeki Ebro w Hiszpanii aż za Ren. W granicach imperium znalazły się też samodzielna dotąd Bawaria oraz północna i środkowa Italia, dokąd wyruszył na wezwanie papieża. Po złamaniu potęgi Longobardów ogłosił się ich władcą. Zwierzchnictwo Karola uznać musiały również plemiona słowiańskie znad Łaby i Soławy (w latach 781 i 789). W latach 791-796 wojska Karola rozbiły chanat Awarski, który zagrażał zarówno Frankom, jak i Słowianom.
Karol Wielki (742-814), król Franków od 768, cesarz od 800. Objął rządy po śmierci ojca Pepina Małego z dynastii Karolingów. W wyniku licznych wojen doprowadził do znacznego powiększenia terytorium kraju. Największy opór wojskom Karola Wielkiego stawiali Sasi, dopiero systematyczny podbój całego terytorium tego plemienia (779-804) położył kres walkom. W 773 wezwany na pomoc Państwu Kościelnemu zagrożonemu przez Longobardów, anektował ich państwo. Podbił Bawarię (788) i kraj Awarów (795).
Pierwsze wyprawy przeciwko Arabom hiszpańskim nie przyniosły sukcesów, dopiero prowadzone w latach 778-801 walki zakończyły się zwycięstwem wojsk Karola Wielkiego. W ich wyniku ustalono granicę na rzece Ebro i utworzono marchię hiszpańską. W czasie wojen saskich Karol Wielki przeprowadził represyjne wyprawy przeciw Słowianom połabskim i uzależnił część plemion słowiańskich od państwa Franków.
Nadrzędnym celem Karola Wielkiego była odbudowa cesarstwa rzymskiego. W 800 papież Leon III koronował Karola Wielkiego na cesarza. Aktu koronacji nie uznało cesarstwo wschodnie, co doprowadziło do wybuchu wojny z Bizancjum.
Dbał o gospodarczy i kulturalny rozwój kraju, przeprowadził reformę monetarną, zapewnił stałe dochody skarbowi, zreorganizował sądownictwo, zadbał o wyższy poziom nauczania w szkołach klasztornych, tworzył szkoły katedralne. W niedługim czasie po śmierci Karola Wielkiego państwo Franków uległo rozpadowi w wyniku podziału dokonanego traktatem w Verdun 843.