W XIII i XIV w. Europa zaczęła dojrzewać do zmian systemu szkolnictwa i edukacji. Wiązało się to z upowszechnieniem się nowej koncepcji człowieka i świata, z przemianami ekonomicznymi i politycznymi z coraz szerszym dostępem do oryginalnej literatury starożytnej. Rosła odwaga myślenia i wypowiadania się wśród ludzi pióra i nauki. Europa wchodziła w okres rozwoju kultury i cywilizacji zwanym renesansem. Termin renesans ( odrodzenie) ma szerokie granice przestrzenne i czasowe. Prądy renesansowe przesuwały się z wolna z południa Europy, ku Europie Środkowej i Północnej i ku Polsce. Z ?odkryciem? kultury i nauki starożytnej zbiegły się wtedy wynalazek druku w XV w. i wielkie odkrycia geograficzne. W dziedzinie literatury, myśli o człowieku i w sztuce jego największym rezultatem jest humanizm. Humanizm w pedagogice przeniósł znamienny przełom, którego skutkiem jest dzisiejsza pedagogika i szkoła. Jego istotą jest przedstawienie punktu odniesienia dla praktyki edukacyjnej i dla myśli o edukacji, z potrzeb religijnych stanu duchownego, i dostosowanych do tego szkół, na potrzeby ludzi świeckich. Skończyła się epoka rycerstwa, które przekształciło się w szlachtę ziemiańską poszukującą kariery w administracji państwowej i w polityce. Zmiana kultury dworskiej wymagała od dworzan znajomości literackiej i solidarnej wiedzy politycznej, prawnej i historycznej. Bogacące się mieszczaństwo potrzebowało wykształcenia nie tylko z powodów zawodowych, ale dla zdobywania wpływów politycznych i prestiżu społecznego. Pomału wracał zapomniany świat antyku z jego tradycją grecko ? łacińską, literaturą, filozofią i fascynacją. Ponieważ system średniowieczny nie mógł sprostać nowym potrzebom świeckim i duchownym, stopniowo zaczęły się wyłaniać odrębne typy i poziomy szkół : dla dzieci świeckich stanów uprzywilejowanych społecznie, dla mieszczaństwa i ludu wiejskiego, dla kleru parafialnego, który przyjmował sobie właściwe dostosowanie do celów religijnych i społecznych ( strukturę, program, formy organizacyjne i metody).
W XIII i XIV w. Europa zaczęła dojrzewać do zmian systemu szkolnictwa i edukacji. Wiązało się to z upowszechnieniem się nowej koncepcji człowieka i świata, z przemianami ekonomicznymi i politycznymi z coraz szerszym dostępem do oryginalnej literatury starożytnej. Rosła odwaga myślenia i wypowiadania się wśród ludzi pióra i nauki. Europa wchodziła w okres rozwoju kultury i cywilizacji zwanym renesansem. Termin renesans ( odrodzenie) ma szerokie granice przestrzenne i czasowe. Prądy renesansowe przesuwały się z wolna z południa Europy, ku Europie Środkowej i Północnej i ku Polsce. Z ?odkryciem? kultury i nauki starożytnej zbiegły się wtedy wynalazek druku w XV w. i wielkie odkrycia geograficzne. W dziedzinie literatury, myśli o człowieku i w sztuce jego największym rezultatem jest humanizm. Humanizm w pedagogice przeniósł znamienny przełom, którego skutkiem jest dzisiejsza pedagogika i szkoła. Jego istotą jest przedstawienie punktu odniesienia dla praktyki edukacyjnej i dla myśli o edukacji, z potrzeb religijnych stanu duchownego, i dostosowanych do tego szkół, na potrzeby ludzi świeckich. Skończyła się epoka rycerstwa, które przekształciło się w szlachtę ziemiańską poszukującą kariery w administracji państwowej i w polityce. Zmiana kultury dworskiej wymagała od dworzan znajomości literackiej i solidarnej wiedzy politycznej, prawnej i historycznej. Bogacące się mieszczaństwo potrzebowało wykształcenia nie tylko z powodów zawodowych, ale dla zdobywania wpływów politycznych i prestiżu społecznego. Pomału wracał zapomniany świat antyku z jego tradycją grecko ? łacińską, literaturą, filozofią i fascynacją. Ponieważ system średniowieczny nie mógł sprostać nowym potrzebom świeckim i duchownym, stopniowo zaczęły się wyłaniać odrębne typy i poziomy szkół : dla dzieci świeckich stanów uprzywilejowanych społecznie, dla mieszczaństwa i ludu wiejskiego, dla kleru parafialnego, który przyjmował sobie właściwe dostosowanie do celów religijnych i społecznych ( strukturę, program, formy organizacyjne i metody).