Północna wojna 1655-1660, zwana drugą wojną północną, wojna prowadzona przez Szwecję przeciw Polsce, a następnie Austrii, Danii, Branderburgii i Holandii.
Rozpoczęta przez Szwedów, którzy wykorzystali zaangażowanie się Polski w wojnę z Rosją. Zasadniczą przyczyną najazdu było dążenie Szwedów do zawładnięcia wybrzeżami Bałtyku i ich obawa przed możliwym - wobec niepowodzeń Polaków - przejściem Inflant pod panowanie rosyjskie.
Najazd szwedzki przyspieszyła także magnacka opozycja antykrólewska w samej Rzeczypospolitej. Magnaci niechętni Janowi II Kazimierzowi obiecywali królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi lojalność i łatwy podbój Rzeczypospolitej.
Wojska szwedzkie wtargnęły w granice Polski od strony Pomorza i Inflant. 25 lipca 1655 pospolite ruszenie szlachty poznańskiej i kaliskiej dowodzone przez wojewodę poznańskiego K. Opalińskiego poddało się armii szwedzkiej feldmarszałka A. Wittenberga pod Ujściem. Jeszcze większy sukces odnieśli najeźdźcy na Litwie.
Mocą układu w Kiejdanach (20 października 1655) najpotężniejsi magnaci litewscy, Janusz i Bogusław Radziwiłłowie, poddali się Szwedom i zerwali unię polsko-litewską, którą zastąpić miała w przyszłości ściślejsza unia ze Szwecją. Ujście i Kiejdany zapoczątkowały serię sukcesów szwedzkich, które pozwoliły Karolowi X Gustawowi opanować w krótkim czasie większość terytorium Rzeczypospolitej, z wyjątkiem ziem ukraińskich oraz terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego zajętych przez armię rosyjską.
8 września 1655 skapitulowała Warszawa, 19 października Kraków. Magnateria i szlachta polska niemal w całości przeszła do obozu zwycięskiego Karola X Gustawa. Jan II Kazimierz z dworem i grupą wiernych magnatów schronił się na Śląsku.
Ukoronowaniem sukcesów szwedzkich stał się traktat zawarty w Królewcu 17 stycznia 1656 między Karolem X Gustawem a Fryderykiem Wilhelmem, księciem pruskim i elektorem brandenburskim. Na mocy jego postanowień elektor brandenburski zrywał związki lenne z Polską i przechodził do obozu szwedzkiego jako lennik Karola X Gustawa.
Jan Kazimierz zrzekl sie praw do korony szwedzkiej
szwecja zatrzymala wiekszosc Inflant
Szwecja miala zwrocic zagrabione mienie rzeczpospolitej (do tej pory tego nie zrobila)
Północna wojna 1655-1660, zwana drugą wojną północną, wojna prowadzona przez Szwecję przeciw Polsce, a następnie Austrii, Danii, Branderburgii i Holandii.
Rozpoczęta przez Szwedów, którzy wykorzystali zaangażowanie się Polski w wojnę z Rosją. Zasadniczą przyczyną najazdu było dążenie Szwedów do zawładnięcia wybrzeżami Bałtyku i ich obawa przed możliwym - wobec niepowodzeń Polaków - przejściem Inflant pod panowanie rosyjskie.
Najazd szwedzki przyspieszyła także magnacka opozycja antykrólewska w samej Rzeczypospolitej. Magnaci niechętni Janowi II Kazimierzowi obiecywali królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi lojalność i łatwy podbój Rzeczypospolitej.
Wojska szwedzkie wtargnęły w granice Polski od strony Pomorza i Inflant. 25 lipca 1655 pospolite ruszenie szlachty poznańskiej i kaliskiej dowodzone przez wojewodę poznańskiego K. Opalińskiego poddało się armii szwedzkiej feldmarszałka A. Wittenberga pod Ujściem. Jeszcze większy sukces odnieśli najeźdźcy na Litwie.
Mocą układu w Kiejdanach (20 października 1655) najpotężniejsi magnaci litewscy, Janusz i Bogusław Radziwiłłowie, poddali się Szwedom i zerwali unię polsko-litewską, którą zastąpić miała w przyszłości ściślejsza unia ze Szwecją. Ujście i Kiejdany zapoczątkowały serię sukcesów szwedzkich, które pozwoliły Karolowi X Gustawowi opanować w krótkim czasie większość terytorium Rzeczypospolitej, z wyjątkiem ziem ukraińskich oraz terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego zajętych przez armię rosyjską.
8 września 1655 skapitulowała Warszawa, 19 października Kraków. Magnateria i szlachta polska niemal w całości przeszła do obozu zwycięskiego Karola X Gustawa. Jan II Kazimierz z dworem i grupą wiernych magnatów schronił się na Śląsku.
Ukoronowaniem sukcesów szwedzkich stał się traktat zawarty w Królewcu 17 stycznia 1656 między Karolem X Gustawem a Fryderykiem Wilhelmem, księciem pruskim i elektorem brandenburskim. Na mocy jego postanowień elektor brandenburski zrywał związki lenne z Polską i przechodził do obozu szwedzkiego jako lennik Karola X Gustawa.