Question

Dopisać proces i czynnik rzeźbotwórczy. Bardzo prosiłabym o wyjaśnienie mam z tego kartkówkę w poniedziałek, a kompletnie nie mam pojęcia jak się tego nauczyć żeby rozpoznawać. Kilka przykładów do opisania i zapytanie do was co mogę dostać jeszcze na takiej kartkówce oprócz tego co tu wypisze.

Jezioro rynnowe-

Plaża-

Sandry-

Oz, Kem-

Jezioro przybrzeżne-

Delta-

Klif-

Morena denna-

Mierzeja-

Wydma-

Pradolina-

Bezsensowne bądź niepełne odpowiedzi zgłaszam jako nadużycie. Nie pozwolę żeby ktoś nabijał sobie punkty.

Answer 1

Jezioro rynnowe powstało w wyniku erozyjnej działalności lądolodu. Lądolód pozostawił zaglębienie, które obecnie jest wypełnione wodą. Jeziora rynnowe  są głebokie i wąskie.

Plaża powstałą w wyniku akumulacyjnej działalnosci morza, któro nanosi piasek i żwir.

Sandry  są to rezległe i płaskie obszary  powstałe w procesie akumulacji  piasku i zwiru przez lądolod.

Oz- jest to długi kręty wał powstały w wyniku akumulacyjnej działalnosci lądolodu.

Kem - jest to kopulaste wzniesienie powstałe w wyniku akumulacyjnej działalnosci lądolodu

Jeziora przybrzeżne - sa to jeziora powstałe przy brzegu w wyniku odcięcia mierzeją, lub deltą rzeki . Przykłądem takich jezior w Polsce mozę byc: Lebsko albo Gardno

Delta - jest to forma ujscia rzeki,  ktorej rzeka w biegu dolnym rozgałezia się na kilka mniejszych. Delty powstaja zazwyczaj tam gdzie rzeka wpada do morza o małych pływach. przykładem takich rzek moze być ; Pad, Wisłą lub Nil.

Klif- forma wybrzeza powstała w wyniku niszczącej działalnosci morza- abrazji.

Morena Denna- powstała w wyniku budującej działalnosci lodowca lub lądolodu - jest to inaczej materiał skalny przenoszony przez lodowiec ( lub lądolod ).

Mierzeja - jest to przedłuzenie ladu, powstałe w wyniku akumulacyjnej działalnosci morza( nanoszenie piaskow i mułu)

Wydma - powstałą w wyniku  akumulacyjnej działalnosci wiatru, wydmy dzielimy na wydmy paraboliczne i barchany . muszisz wiedzieć że srodek wydmy parabolicznej porusza sie szybciej, poniewaz jej ramiona są przyztrzymywane przez skąpą roślinnosc ( swiadczy to o tym ze pustynia nie jest do konca sucha) a w BARCHANIE SZYBCIEJ PORUSZAJA SIE RAMIONA.

Pradolina - jest to forma powstałą w wyniku niszczacej działalnosci wod z topniejącego lądolodu. Pradoliami odpływa woda z topniejacego lądolodu.

 

Hm według mnie na kartkowce moga pojawic sie jeszcze  inne formy powstałe w wyniku działalnosci lodowaca np jezioro morenowe ( np > sniardwy) , ktoro jest stosunkowo płytkie, ale zajmuje dużą powierzchnie i ma dobrze rozwinieta linie brzegową. Zapamiętaj sobie też GRZYBY SKALNE - są to formy skalne powstałe w wyniku korazji- erozyjnej działąlnosci wiatru. Hm moze bycj eszcze dolina V -kształtna i U - kształtna. Myśle ze przyda się. Trzymam kciuki z kartkówkę ;)

Answer 2

FORMY POLODOWCOWE:

1. Wzgóra morenowe:

 - MORENA CZOŁOWA - wysoki pagórek o stromych zboczach; powstały na czole lądolodu

 - MORENA DENNA - teren prawie płaski, falisty ( z niewielkimi pagórkami), z licznymi zagłębieniami po wytopieniu brył martwego lodu; pod lądolodem, lodowcem

 - MORENA BOCZNA - wąskie wały; wzdłuż boków, brzegów

2. KEM - skoncentrowanie w jednym miejscu pagórki, mają płaskie szczyty; powstały między bryłami martwego lodu

3. OZ - długie wąskie wały; powstały wewnątrz lądolodu w materiału akumulowanego przez wody

4. SANDRY - rozległe płaskie stożki napływowe; woda, króra wypływała spod lądolodu wyniosła piasek i pozostawiła przed nim

5. Jeziora polodowcowe:

 - J. RYNNOWE -  woda wypełnia rynny polodowcowe; jezioro długie głębokie, wąskie o stromych brzegach;

 - J. MORENOWE - na skutek tarasowania odpływu wód przez osady morenowe; jeziora duże, płytkie, o urozmaiconej linii brzegowej;

 - OCZKA WYTOPISKOWE - w zagłębieniach po wytopieniu brył martwego lodu; małe jeziorka

 - J. KAROWE (CYRKOWE) - w zagłębieniach po polu firnowym; lodowiec górski!!!

6. PRADOLINY - wielkie doliny rzeczne utworzone przez wody wypływające spod lądolodu, równoległe do jego czoła; teraz wykorzystywane przez inne rzeki, w Polsce ułożone w kierunku W-E

INNE FORMY: rynnt polodowcowe, mutony (barańce), wygłady lodowcowe, rysy lodowcowe, głazy narzutowe, doliny U-kształtne

 

DZIAŁALNOŚĆ MORZA:

1. ABRAZJA - proces niszczenia stromego brzegu, klifu;np. kościół w Trzęsaczu (http://pl.wikipedia.org/wiki/Ruiny_ko%C5%9Bcio%C5%82a_w_Trz%C4%99saczu)

Kolejność niszczenia linii brzegowej:

 a) pogłębianie niszy abrazyjnej przez fale,

 b) obrywanie się warstwy skalnej nad niszą,

 c) cofanie się brzegu morskiego

2. DZIAŁALNOŚC AKUMULACYJNA:

 - niskie wybrzeża; plaże

 - MIERZEJE (KOSY) - piaszczyste "półwyspy" oddzielające zatokę od morza; Hel

 - J. PRZYBRZEŻNE - powstaje gdy mierzeja w całości odetnie zatokę; J. Łebsko, J. Gardno, J. Jamno

Etapy powstania jeziora:

 a) prądy przybżerzne powodują transport piasku

 b) tworzy się mierzeja, która się rozrasta i wydłuża

 c) mierzeja odcina zatokę od pełnego morza - powstaje jezioro

 

DZIAŁALNOŚĆ RZEK:

1. Bieg górny:

 - EROZJA WGŁĘBNA - rzeka wcina się w podłoże i powstaje DOLINA V-KSZTAŁTNA

 - EROZJA WSTECZNA - spadająca z dużej wysokości woda (wodospad) wbija się w podłoże tworząc KOCIOŁ EWORSYJNY, który się powiększa i w końcu skała nad nim odpada i wodospad się cofa (jak przy klifie)

 - jest jeszcze kaptaż i przełom rzeczny, ale to chyba nie obowiązuje w gimnazjum

 

2. Bieg środkowy:

 - EROZJA BOCZNA - prowadzi do poszerzenia się dna doliny i tworzenia doliny płaskodennej

 - ZAKOLA RZECZNE ( MEANDRY)[http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Meander_multilangual.svg] 

rzeki w tym biego płyną zakolami; brzeg zewnętrzny jest podcinany, niszczony (erozja), zaś wewnętrzny nadbudowywany przez materiał rzeczny tworząc łachy (akumilacja)

 - STARORZECZE- jezioro w dolinie rzecznej, jest to fragment odciętego zakola

 

3. Bieg dolny:

 - DELTA - powstaje gdy rzeka kończy bieg w płytkim morzu( jeziorze), pozbawionym prądów przybrzeżnych; wtedy niesiony przez rzekę materiał osadza się przy ujściu i stanowi przeszkodę dla wody, która szuka innego ujścia, tworząc kolejne odnogi; Amazonka, Nil, Ganges, Wisła

 - ESTUARIUM (UJŚCIE LEJKOWATE) - rzeka uchodzi do głębokiego morza, jeziora lub z dużymi pływami lub prądami; materiał z rzeki wpada do morza jednym strumieniem; ujście jedno, proste; Loara, La Plata

 

 

Są jeszcze proces wietrzenia skał, w którym masz:

 - zjawiska krasowe i formy takie jak:

na zewnątrz: żłobki krasowe, żebra krasowe, lejki krasowe, uwały, polja, ostańce krasowe, jary krasowe,ponory, wywietrzyska

pod ziemią: studnie i kominy krasowe, jaskinie, szatę naciekową, czyli stalagmity, stalagtyty, stalagnaty, draperie naciekowe i makaron

 - niszczącą działalność wiatru:

DEFLAKCJA: rynny deflakcyjne, niecki deflakcyjne, ostańce deflakcyjne

KORAZJA: grzyby skalne, graniaki

 - akumulacyjna działalność wiatru:

zmarszczki eoliczne, wydmy (barchany i paraboliczne), które tworzą wydmy podłużne, poprzeczne i gwiaździste,  pokrywy lessowe