Question

czynniki rzezbotworcze na kuli ziemskiej -rzeżbotworcza dzialalnosc rzek bardzo prosze o pomoc z gory dziekuje

Answer 1

Działalność rzeźbotwórcza rzek polega na niszczeniu, transporcie oraz budowaniu (akumulacji). Rzeki zasilane są przez wody podziemne, deszczowe i roztopowe. Ze względu na czas istnienia dzielimy je na: 
stałe - zasilanie w określonych porach roku, np. w okresie deszczowym, ale płynące cały rok
 okresowe - płynące regularnie w porze deszczowej, wysychające w porze suchej 
 W obrębie rzek wyróżnić można trzy odcinki: 
- górny - jest tu największy, niezrównoważony spadek rzeczny, z tego powodu rzeka może transportować- znaczne ilości materiału, pochodzącego ze zboczy
 i wyerodowanego koryta, w czasie transportu ma miejsce erozja denna, wgłębna, która żłobi dno, prowadząc do powstania wąskich i stromościennych dolin V-kształtnych, w których rzeka często zajmuje całe dno, erozja ta szybciej postępuję w skałach miękkich i luźnych, skały twarde tworzą progi w dnie, a na rzece powstaje bystrzyca lub wodospady, rzeka dążąc do wyrównania spadku niszczy te progi wskutek erozji wstecznej, erozja wsteczna rozwija się tez wokół źródeł, jeżeli przekroczy dział wodny może doprowadzić- do kaptażu rzecznego, materiał niesiony przez rzekę po drodze jest rozkruszany i zaokrąglany, tworząc otoczaki. 
 - środkowy - spadek maleje, lecz przybywa wody, przeważa działalność- transportująca nad erozja wgłębną, dominuje erozja i akumulacja boczna, które powodują poszerzanie koryta, koryto rzeki wygina się raz w jedna, raz w druga stronę, powstają zakola rzeczne zwane meandrami, czasami może dojść- do odcięcia zakola i tworzy się starorzecze, z czasem zarastające roślinnością. Może też dojść- do powstania terasy, kiedy tzw. baza erozyjna ulegnie zmianie (np. z powodu ruchów skorupy ziemskiej), rzeka znowu wcina się w dno, a resztki dawnego dna pozostają na zboczu tworząc terasę. Osady składane w czasie powodzi na terasach tworzą żyzne gleby - mady. Rzeka w środkowym odcinku niesie żwir i piasek. 
 - dolny - niewielki spadek wody, mała prędkość- , rzeka niesie muły, dominuje akumulacja 
Ujście rzeki - zależy od ukształtowania dna zbiornika, do którego uchodzi
 i ruchów wód morskich: 
ujście deltowate - powstaje gdy zbiornik jest płytki i brak w nim silnych prądów i pływów. Materiał rzeczny osadza się przy brzegu, nadbudowuje dno zbiornika, niekiedy do powierzchni wody. Rzeka wydłuża swój bieg, rozdziela się na ramiona, a z osadów na
powierzchni buduje stożek napływowy zwany deltą.
 ujście lejkowate - eustaria, fala przypływów wdziera się w koryto rzeki, niszczy je i rozszerza, nadając kształt lejka. Takie ujście powstaje tez wtedy gdy rzeka wpada do głębokiego zbiornika.
Poziom ujścia rzeki wyznacza podstawę erozyjną, czyli poziom, poniżej którego nie może sięgać erozja rzeki.