1.szerokość geograficzna, 2.ukształtowanie powierzchni, 3.odległość od mórz i oceanów, 4.prądy morskie, 5.rodzaj i barwa podłoża, 6.szata roślinna.
Szerokość geograficzna wpływa na ilość docierającego do powierzchni Ziemi promieniowania. Im wyższe szerokości geograficzne tym mniejszy jest kąt padania promieni słonecznych i tym samym niższe są wartości temperatury. Kulisty kształt Ziemi i ruch obiegowy wpływają na zróżnicowanie warunków termicznych na Ziemi w ciągu roku i w konkretnym momencie.
Ukształtowanie powierzchni wpływa na zróżnicowanie temperatury, wilgotności powietrza oraz rozkład i wielkość opadów. Łańcuchy górskie stanowią bariery dla mas powietrza, np. Himalaje blokują napływ wilgotnego powietrza z nad Oceanu Indyjskiego w głąb Azji.Z kolei niziny umożliwiają swobodny przepływ powietrza, np. ciepłe powietrze z nad Zatoki Meksykańskiej dociera w lecie daleko na północ Ameryki, a w zimie – powietrze arktyczne napływa aż po stany południowe USA. Bariera górska wymusza ruch powietrza do góry. Powietrze ochładza się o 0,6C co 100 m. Na pewnej wysokości para wodna skrapla się, tworzy chmury i na stokach dowietrznych powstaje opad zwany opadem orograficznym. Spadek temperatury wraz z wysokością powoduje, że obszary wyżynne i górskie charakteryzują się niższą temperaturą powietrza niż niziny leżące na tej samej szerokości geograficznej. W górach i na wyżynach na temperaturę powietrza wpływa także ekspozycja stoków. Stoki południowe są cieplejsze od stoków północnych. W czasie odwilży szybciej topnieje śnieg zalegający na stokach południowych.
Odległość od mórz i oceanów wpływa na wilgotność powietrza, wielkość opadów i różnice temperatury w ciągu roku. Nad morzem amplitudy dobowe i roczne temperatury powietrza są mniejsze niż w głębi lądu. Lata są chłodniejsze, a zimy cieplejsze niż wewnątrz kontynentu. Klimat morski jest zatem łagodniejszy od klimatu kontynentalnego, w którym lato bywa upalne, ale zima surowa. Wraz z oddaleniem od morza maleje wilgotność powietrza, zachmurzenie i ilość opadów.
prądy morskie wpływają na klimat wybrzeży kontynentów. Prądy ciepłe, przemieszczające masy wody z niższych szerokości geograficznych ku wyższym powodują wzrost temperatury powietrza i zwiększenie wielkości opadów. Prądy zimne – płynące z wyższych szerokości geograficznych ku strefie okołorównikowej wpływają na spadek temperatury powietrza i utrudniają powstawanie opadów. W strefie wyżów zwrotnikowych zimne prądy morskie przyczyniają się do powstawania mglistych pustyń nadbrzeżnych (np. Prąd Benguelski opływa bardzo sucha pustynię Namib, a Prąd Peruwiański – pustynię Atacama). Ciepły Prąd Norweski umożliwia całoroczne funkcjonowanie portu w Narwiku, pomimo jego położenia poza kołem podbiegunowym.
Rodzaj i barwa podłoża. Zbiorniki wodne nagrzewają się powoli, ale dłużej niż lądy oddają ciepło. Powierzchnie lądowe szybko się nagrzewają i szybko tracą ciepło. W związku z tym w lecie oraz podczas dnia nad wodą jest chłodniej niż w głębi lądu, zaś w nocy i w zimie – cieplej. Barwa podłoża wpływa na ilość pochłanianego promieniowania. Skały ciemne nagrzewają się silniej od jasnych. Powierzchnia lodowca lub pokrywa śnieżna odbija większą część padającego na nią promieniowania, natomiast ciemne tafle jezior i mórz charakteryzują się małym albedo.
Szata roślinna ma ograniczony zasięg oddziaływania, wpływa na temperaturę, wilgotność powietrza i siłę wiatru. Zwarta pokrywa roślinna zatrzymuje wilgoć. Latem w lesie jest chłodniej niż na obszarze porośniętym niska roślinnością, zimą – odwrotnie. W lesie siła wiatru jest słabsza niż na terenach otwartych.
1.szerokość geograficzna,
2.ukształtowanie powierzchni,
3.odległość od mórz i oceanów,
4.prądy morskie,
5.rodzaj i barwa podłoża,
6.szata roślinna.
Szerokość geograficzna wpływa na ilość docierającego do powierzchni Ziemi promieniowania. Im wyższe szerokości geograficzne tym mniejszy jest kąt padania promieni słonecznych i tym samym niższe są wartości temperatury. Kulisty kształt Ziemi i ruch obiegowy wpływają na zróżnicowanie warunków termicznych na Ziemi w ciągu roku i w konkretnym momencie.
Ukształtowanie powierzchni wpływa na zróżnicowanie temperatury, wilgotności powietrza oraz rozkład i wielkość opadów. Łańcuchy górskie stanowią bariery dla mas powietrza, np. Himalaje blokują napływ wilgotnego powietrza z nad Oceanu Indyjskiego w głąb Azji.Z kolei niziny umożliwiają swobodny przepływ powietrza, np. ciepłe powietrze z nad Zatoki Meksykańskiej dociera w lecie daleko na północ Ameryki, a w zimie – powietrze arktyczne napływa aż po stany południowe USA. Bariera górska wymusza ruch powietrza do góry. Powietrze ochładza się o 0,6C co 100 m. Na pewnej wysokości para wodna skrapla się, tworzy chmury i na stokach dowietrznych powstaje opad zwany opadem orograficznym. Spadek temperatury wraz z wysokością powoduje, że obszary wyżynne i górskie charakteryzują się niższą temperaturą powietrza niż niziny leżące na tej samej szerokości geograficznej. W górach i na wyżynach na temperaturę powietrza wpływa także ekspozycja stoków. Stoki południowe są cieplejsze od stoków północnych. W czasie odwilży szybciej topnieje śnieg zalegający na stokach południowych.
Odległość od mórz i oceanów wpływa na wilgotność powietrza, wielkość opadów i różnice temperatury w ciągu roku. Nad morzem amplitudy dobowe i roczne temperatury powietrza są mniejsze niż w głębi lądu. Lata są chłodniejsze, a zimy cieplejsze niż wewnątrz kontynentu. Klimat morski jest zatem łagodniejszy od klimatu kontynentalnego, w którym lato bywa upalne, ale zima surowa. Wraz z oddaleniem od morza maleje wilgotność powietrza, zachmurzenie i ilość opadów.
prądy morskie wpływają na klimat wybrzeży kontynentów. Prądy ciepłe, przemieszczające masy wody z niższych szerokości geograficznych ku wyższym powodują wzrost temperatury powietrza i zwiększenie wielkości opadów. Prądy zimne – płynące z wyższych szerokości geograficznych ku strefie okołorównikowej wpływają na spadek temperatury powietrza i utrudniają powstawanie opadów. W strefie wyżów zwrotnikowych zimne prądy morskie przyczyniają się do powstawania mglistych pustyń nadbrzeżnych (np. Prąd Benguelski opływa bardzo sucha pustynię Namib, a Prąd Peruwiański – pustynię Atacama). Ciepły Prąd Norweski umożliwia całoroczne funkcjonowanie portu w Narwiku, pomimo jego położenia poza kołem podbiegunowym.Rodzaj i barwa podłoża. Zbiorniki wodne nagrzewają się powoli, ale dłużej niż lądy oddają ciepło. Powierzchnie lądowe szybko się nagrzewają i szybko tracą ciepło. W związku z tym w lecie oraz podczas dnia nad wodą jest chłodniej niż w głębi lądu, zaś w nocy i w zimie – cieplej. Barwa podłoża wpływa na ilość pochłanianego promieniowania. Skały ciemne nagrzewają się silniej od jasnych. Powierzchnia lodowca lub pokrywa śnieżna odbija większą część padającego na nią promieniowania, natomiast ciemne tafle jezior i mórz charakteryzują się małym albedo.
Szata roślinna ma ograniczony zasięg oddziaływania, wpływa na temperaturę, wilgotność powietrza i siłę wiatru. Zwarta pokrywa roślinna zatrzymuje wilgoć. Latem w lesie jest chłodniej niż na obszarze porośniętym niska roślinnością, zimą – odwrotnie. W lesie siła wiatru jest słabsza niż na terenach otwartych.