Question

Czym się różni czasownik przechodni od nieprzechodniego ? Z góry dzięki !

Answer 1

Wyróżniamy trzy strony czasownika:

• czynną – podmiot jest wykonawcą czynności, dopełnienie oznacza jej przedmiot, a orzeczenie stanowi osobowa forma czasownika np.:
naklejam, piekę, wycieracie, lecą, kłamiesz;

Sprzątaczka odkurzała dywan.
Rycerze stoczyli honorową walkę.
Sadzę w ogrodzie małe rośliny.
Umyjesz swój rower.

• bierną – tu podmiot jest przedmiotem czynności, a nie wykonawcą, stronę bierną tworzymy dzięki osobowej formie czasownika być, zostać i imiesłowowi przymiotnikowemu biernemu:
jestem + uratowana
został + oszukany
są + umyte

Dywan został odkurzony przez sprzątaczkę.
Honorowa walka została stoczona przez rycerzy.
Małe rośliny są sadzone w ogrodzie przeze mnie.
Twój rower zostanie umyty przez ciebie.

• zwrotną – podmiot jest nie tylko sprawcą czynności, ale i jej przedmiotem, tu oprócz formy osobowej musi pojawić się zaimek zwrotny się;
rozbieram + się

Powinieneś liczyć się z konsekwencjami swoich działań.
Na podwórku kłóciły się dwie sąsiadki.
Elegancka kobieta przegląda się w lustrze.
Nie pomyl się w tych rachunkach.

Zdarza się, że czasownik posiada formy wszystkich trzech stron, np.:
widzieć, być widzianym, widzieć się;

Tomek widzi przez okno swojego brata.
Poszukiwany przez policję mężczyzna był widziany w okolicach Krakowa.
Nie widzę się w tej roli.

uczyć, być uczonym, uczyć się;

Dziadek nauczył psa aportować i dawać łapę.
Dawniej młodzież była uczona szacunku dla starszych osób.
W wolnych chwilach uczę się włoskiego.