1. Mutacja to zmiana w materiale genetycznym organizmu, która może prowadzić do zmiany sekwencji DNA.
2. Czynniki mutagenne to czynniki, które mogą powodować mutacje. Oto po dwa przykłady czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych:
- Fizyczne: promieniowanie jonizujące, np. promieniowanie rentgenowskie.
- Chemiczne: substancje chemiczne, takie jak benzen lub azbest.
- Biologiczne: wirusy, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) lub wirus zapalenia wątroby typu B (HBV).
3. Mutacje mogą powodować choroby nowotworowe poprzez zmiany w genach kontrolujących wzrost komórek. Na przykład mutacje w genach supresorowych nowotworów mogą prowadzić do utraty kontroli nad podziałem komórek, co może skutkować niekontrolowanym wzrostem tkanki, co jest charakterystyczne dla nowotworów.
Odpowiedź:
1. Mutacja to zmiana w materiale genetycznym organizmu, która może prowadzić do zmiany sekwencji DNA.
2. Czynniki mutagenne to czynniki, które mogą powodować mutacje. Oto po dwa przykłady czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych:
- Fizyczne: promieniowanie jonizujące, np. promieniowanie rentgenowskie.
- Chemiczne: substancje chemiczne, takie jak benzen lub azbest.
- Biologiczne: wirusy, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) lub wirus zapalenia wątroby typu B (HBV).
3. Mutacje mogą powodować choroby nowotworowe poprzez zmiany w genach kontrolujących wzrost komórek. Na przykład mutacje w genach supresorowych nowotworów mogą prowadzić do utraty kontroli nad podziałem komórek, co może skutkować niekontrolowanym wzrostem tkanki, co jest charakterystyczne dla nowotworów.
4. Czynniki sprzyjające powstawaniu chorób nowotworowych obejmują:
- Palenie tytoniu, które jest znanym czynnikiem ryzyka dla wielu rodzajów nowotworów.
- Niewłaściwa dieta, bogata w tłuszcze nasycone i uboga w warzywa i owoce.
- Narażenie na promieniowanie, na przykład w środowisku pracy lub medycynie.
5. Przykłady trzech chorób genetycznych uwarunkowanych mutacjami:
- Mukowiscydoza, spowodowana mutacjami w genie CFTR.
- Zespół Downa, spowodowany trisomią chromosomu 21.
- Dystrofia mięśniowa Duchenne'a, spowodowana mutacjami w genie DMD.