Question

Czy ktoś mógłby mi w 12 zdaniach streścić o co chodziło w sporze o inwestyturę?

Answer 1

Spór o inwestyturę – spór między władcą Świętego Cesarstwa Rzymskiego - Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII o mianowanie biskupów, w istocie jednak chodziło o panowanie nad ówczesnym światem chrześcijańskim, ponieważ obozy papieski (gregoriański) i cesarski chciały realizować własną wizję uniwersalistycznej Europy.
Papież Grzegorz VII
Cesarz niemiecki Henryk IV

Reformy kongregacji kluniackiej przyczyniły się do powstania wśród dostojników kościelnych idei uniwersalizmu papieskiego, czyli zwierzchności papieża nad władzą cesarską. Tymczasem w rzeczywistości sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. Począwszy od objęcia tytułu cesarskiego przez Ottona I w 962 r. następowało podporządkowanie papiestwa władzy cesarskiej. Otton I w zamian za obietnicę ochrony państwa kościelnego, uzyskał wpływ na wybór papieża - odtąd miało to następować za jego zgodą.

Po śmierci Henryka III, panujący wówczas papież Mikołaj II zdecydował się na wydanie w 1059 r. dekretu, który ustanawiał, że wybór papieża będzie dokonywany na zamkniętym konklawe. Prócz tego wprowadził celibat i zakaz przyjmowania inwestytury z rąk świeckich władców.

Na synodzie w 1075 papież Grzegorz VII potwierdził dotychczasowe reformy poprzedniego papieża. W istocie oznaczało to, że władza zwierzchnia będzie należała do papieża. Grzegorz VII zawarł swoje zamierzenia w dokumencie o nazwie Dictatus papae, zawierającym 27 tez, poświęconych polityce i zasadom, którymi powinien kierować się Kościół. Były to między innymi następujące zasady:

* papież mógł intronizować i detronizować władców świeckich w tym również cesarzy
* papież stoi również wyżej w hierarchii kościelnej od metropolitów.
* mógł również wyjmować spod posłuszeństwa poddanych władców, którzy postępowali niegodziwie
* to papież dzierżył insygnia władzy cesarskiej

To właśnie przyczyniło się do konfliktu z Henrykiem IV, który dążył do zwierzchnictwa nad papiestwem i wpływu na wybieranie papieży.

Konflikt rozpoczął się od sporu o zasadę wyboru na kluczowe arcybiskupstwo w Mediolanie. W toku wydarzeń doprowadził on do konfrontacji siłowej. Rozpoczął ją król niemiecki, ogłaszając 24 stycznia 1076 w Wormacji, w odpowiedzi na groźbę klątwy, detronizację papieża. W odpowiedzi 14 lutego tego samego roku papież zdetronizował króla nakładając na niego ekskomunikę (Brixen w Tyrolu). Henryk IV nakłonił przychylnie mu nastawionych biskupów niemieckich i włoskich do ustanowienia nowego antypapieża Klemensa III. Tym samym nie musiał już obawiać się po raz kolejny klątwy Grzegorza VII i mógł przystąpić do zbrojnego podporządkowania sobie Rzymu. Co nie przyszło mu łatwo, gdyż dopiero w 1084 roku wojska niemieckie zdołały wedrzeć się do Rzymu i dopilnować objęcia stanowiska przez antypapieża i koronacji Henryka IV na cesarza. Sukces okazał się nietrwały ze względu na Normanów którzy uwolnili papieża i zmusili cesarza do odwrotu. Sytuacja nie była jednak na tyle pewna aby Grzegorz VII mógł ponownie objąć tron stolicy Piotrowej. Dlatego też wycofał się wraz z Normanami na południe. Zmarł na wygnaniu w Salerno w 1085 roku.

Ostatecznie konflikt między cesarstwem a papiestwem został rozwiązany we wrześniu 1122 roku, na mocy konkordatu w Wormacji zawartego między papieżem Kalikstem II a cesarzem Henrykiem V. Postanowienia konkordatu zostały potwierdzone rok później na pierwszym soborze laterańskim.