Cześć ;) Polonistka zapowiedziała, że będzie nas pytać z epok i przedstawicieli. Proszę o podanie epok literackich, dat, kilku przedstawicieli najlepiej Polaków, główne założenia epok (np. renesans- człowiek wszechstronnie wykształcony) itp. dobrze by było też dzieła najsławniejszych polskich pisarzy.
More Questions From This User See All
Starożytność = antyk (łac. antiqus - dawny) - termin antyk dotyczy krajów Europy Zachodniej i Bliskiego Wschodu. Okres dziejów najstarszej cywilizacji od około 4000 roku pne do IV- V w ne. Za koniec tego okresu przyjmuje się często rok 476, czyli datę upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. Wyróżniony okres obejmuje około 1400 lat i jest wewnętrznie bardzo zróżnicowany.
Gwałtowny rozwój cywilizacji ludów basenu Morza Śródziemnego był efektem powstania wielu zróżnicowanych kultur, gdzie prym z pewnością wiedzie kultura grecka, a także wzorująca się na niej rzymska. Inne wspaniałe kultury antyczne to np. egipska, hebrajska, a znacznie później także chrześcijańska.
Średniowiecze - początek epoki to IV/V w, a trwa ona do XV w, czyli do zdobycia Konstantynopola przez Turków. Na myśl średniowieczną wielki wpływ miała doktryna religijna Kościoła. Sztuka miała służyć Kościołowi.
W epoce panował uniwersalizm, czyli podporządkowanie państw Europy jednej władzy kościelnej i świeckiej : papieżowi i cesarzowi. W myśli dominował teocentryzm, czyli zasada, że centrum świata stanowi Bóg i że to on jest najważniejszy. Językiem uniwesalnym stała się łacina, obok niej ukształtowały się języki narodowe i piśmiennictwo w tych językach.
Renesans = odrodzenie - we Włoszech rozwijał się już od drugiej połowy XIV w i trwał co najmniej do pierwszej połowy XVI w. W krajach europejskich na północ od Alp rozwinął się trochę później: na początku lub nawet przy końcu XV w. Zdarzało się, że trwał do początków XVII w.
Ta epoka nawiązywała do starożytności, przede wszytkim do greckiej i rzymskiej. Istotna była moralna odnowa człowieka. Na życie intelektualne epoki składały się głównie: humanizm i reformacja. Renesnas obejmował przemiany w rozmaitych dziedzinach życia, filozofii, ideologii, sztuce. Sztuka zyskała sobie nową funkcję, a mianowicie stał się źródłem przyjemności dla człowieka, a artysta zyskał wysoką pozycję społeczną.
Barok - objął Euopę od Portugalii do Rosjii i od Anglii do Bałaknów. W większości krajów krystalizował się na przełomie XVI i XVIII w. We Francji wygasł już w połowie XVII w . W Polsce trwał do połowy XVIII w.
Barok miał wiele nieraz bardzo róźnych przejawów. Typowe dla niego było łączenie elementów chrześcijańskich z mitologią i orientem. Wielkie znaczenie w owych czasach miała kontrreformacja. W sztuce elementy religijne łączyły się ze świeckimi.
Oświecenie - okres w kulturze europejskiej od końca XVII w po schyłek wieku następnego. Oświecenie to wielki ruch umysłowy związany z zachodzącymi żywiołowo zmianami np. Wielka Rewolucja Francuska.
Nastąpił wzrost znaczenia mieszczaństwa, odkrycia naukowe, wymyślono nowe schematy filozoficzne (J. Lock, J.J. Rousseau). W literaturze i sztuce znowu dominuje klasycyzm. Wiodące miejsce wśród pisarzy zajmowali: Wolter, Diderot, Defoe, Swift.
Polskie oświecenie zostało podporządkowane celom reformatorsko- wychowawczym, czego przykadem może być powstanie Komisji Edukacji Narodowej czy Teatru Polskiego.
Romantyzm - prąd umysłowy i literacki trwający od Wielkiej Rewolucji Francuskiej po lata czterdzieste XIX w. W Polsce romantyzm datuje się na lata 1822-1863. Cechuje go wewnętrzne zróżnicowanie filozoficzne, światopoglądowe, artystyczne, różnością tendencji w poszczególnych kulturach narodowych.
Epoka przesycona buntem i ideałami rewolucji. W romantyzmie odwoływano się niekiedy do średniowiecza (stanowczo odrzucano klasycyzm), sztuki ludowej, akcentowano indywidualizm. Romantyzm polski ukształtowała w znacznej mierze nasza sytuacja polityczna, utrata niepodległości, problemy walki o jej odzyskanie, klęska powstania listopadowego.
Pozytywizm - nazwa pochodzi od doktryny filozoficznej A. Comte'a. W Polsce zaczął się kształtować po klęsce powstania styczniowego, a wygasł na początku lat 90 XIXw.
Był ruchem społecznym i literackim. Powodzeniem cieszyły się hasła pracy organicznej i pracy u podstaw. Literatura podporządkowała się owym hasłom, co z kolei spowodowało podporządkowanie literatury celom społecznym a także rozwój gatunków publicystycznych.
Najwybitniejszym prozaikiem polskiego publicyzmu był B. Prus. Dominującym gatunkiem była powieść, a jej wielcy twórcy to np. H. Sienkiewicz czy E. Orzeszkowa. '
Młoda Polska = modernizm = neoromantyzm - przypada na przełom XIX i XX w. Od początku publicyści Młodej Polski zdecydowanie atakowali założenia pozytywizmu, nawiązywali natomiast do tradycji romantycznej. Uświadomiano nikły wpływ ideologi pozytywistycznej na relne życie ludzi. Odrzucono empiryzm i racjonalizm i zastąpiono go metafizyką. Stopniowo skłaniano się ku społecznej aktywności.
Dwudziestolecie międzywojenne - okres był wewnętrznie bardzo zróżnicowany. Nastapił przełom w światowej myśli cywilizacji wywołany I wojną światową. Znalazł najpełniejsze odbicie w twórczości Awangardy krakowskiej np. J. Przyboś, T.Peiper. Bezpośrednio po wojnie debiutowali poeci Skamandra, ale nadal byli czynni poeci starszych generacji np. L. Staff, B. Leśmian.
W dwudziestoleciu tworzyło wielu znakomitych pisarzy np. Gombrowicz, Schulz, Miłosz, Dąbrowska, Nałkowska, Witkiewicz. W ich dorobku można odnaleźć pogłosy niemal wszystkich światowych prądów myślowych tamtej epoki.
Literatura współczesna = powojenna - można ją generalnie podzielić na cztery okresy zgodne z przemianami politycznymi w Polsce: Liczę na naj ;))