Question

Co to są ? :

eratyki

pradoliny

rynny ( nie chodzi o te przy domach )

Answer 1

eratyki - to różnej wielkośći odłamki skalnego podłoża, przyniesione przez lodowce pozostawione na obszarze zlodowacenia.

pradoliny - o ogromne doliny rzeczne utworzone przez wody roztopowe na przedpolu lądolodu, łączące się z wodami rzek nielodowcowych.

rynny - podłużne formy powierzchniowe Ziemi, powstające pod powierzchnią lodowca(głównie lądolodu) na skutek erozji wód podlodowcowych.

Answer 2

. element rzeźby terenu stanowiący szerokie obniżenie o płaskim dnach. Powstała w czasie cofania się lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalności wód z topniejącego lodowca i wód rzecznych płynących z południa, które połączywszy się utworzyły ogromne rzeki, płynące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem kontynentu europejskiego.

 

 

 fragment skały litej, przyniesiony przez lądolód.

Obszary północnej i środkowej Polski pokryte są utworami polodowcowym – składają się na nie głazy, żwirowiska, piaski, mułki, różne gliny i iły. Obok całkowicie zwietrzałych skał moreny zawierają też materiał grubszy – zaokrąglone bryły i wielkie bloki często o objętości wielu metrów sześciennych. Część z nich uległa zniszczeniu, jednak te utworzone ze skał odporniejszych zachowały się do naszych czasów.

Podobne utwory znajdują się na obszarze Niemiec, północnej Francji, Wielkiej Brytanii, Kanady, północnej części Stanów Zjednoczonych, czyli wszędzie tam, gdzie dotarł plejstoceński lądolód. Eratyki spotyka się również na obszarach, które były pokryte przez lodowce górskie.

Głazy narzutowe są różnie zachowanym, wyselekcjonowanym materiałem skalnym o dużej wytrzymałości i odporności na działanie czynników klimatycznych. Zbudowane są przeważnie z granitów, amfibolitów, gnejsów, migmatytów, porfirów, kwarcytów.

Głazy narzutowe są zbierane na polach oraz eksploatowane z moren kamienistych np. okolic Suwałk.

Niekiedy pojęcie eratyk jest utożsamiane również z bliskim pojęciem porwa lodowcowy, które jednak dotyczy skał plastycznych lub sypkich o znacznych wymiarach. Głazy narzutowe często są też składnikami większej kry lodowcowej (porwaka lodowcowego).

 

Rynna - półotwarta rura najczęściej kładziona wokół krawędzi dachu budynków, do której spływa woda opadowa z dachu podczas deszczu. Rynnę podtrzymuje wspornik rynny (inne nazwy: hak do rynny pot. rynajza, rynhak).

Rynna często jest mylona z rurą spustową, czyli pionową rurą, łączącą rynnę z ziemią lub podziemną instalacją kanalizacji deszczowej.

Rynna działa na zasadzie grawitacyjnego spływu wody, dlatego jest położona ze spadkiem w kierunku rury spustowej. Obecnie coraz częściej wykorzystuje się podciśnieniowe rury typu pluvia, które nie wymagają zachowania spadków.

Zdarza się, że woda deszczowa nie jest odprowadzana z dachu do poziomu ziemi lub do instalacji kanalizacji deszczowej, tylko po zebraniu w rynnie swobodnie wypuszczona z wysokości za pomocą rzygaczy.