NNAATKKAA
Związek frazeologiczny - jest to mniej lub bardziej stałe połączenie wyrazów (zawsze logiczne)
I. Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę: a) fraza - to związek w głównym zdaniu, czyli podmiot z orzeczeniem np. pan sprząta b) wyrażenie - związek, który tworzy rzeczownik z wyrazem go określającym np. rzeczownik z przymiotnikiem, czyli epitet (pyszne ciasto); rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym (idący człowiek); rzeczownik z rzeczownikiem (książka Kasi); rzeczownik z zaimkiem dzierżawczym (moja książka) c) zwrot - związek, który tworzony jest przez czasownik z wyrazem go określającym np biegnie szybko
II. Podział ze względu na stopień zespolenia wyrazów w związku: a) luźne - znaczenie jest prostą sumą znaczeń wyrazów np. piechota wylewa się - woda wylewa się - płyn wylewa się - lawa wylewa się (czyli rzecz wylewająca się może być różna, byle tworzyła całość z resztą) b) stałę - znaczenie nie jest sumą znaczeń np. coś mu strzeliło do głowy (nie można zamieć głowę na nogę, czy szyję - sens tylko na to wyrażenie ze słowem głowa), albo grać komuś na nerwach (nie można grać komuś na nogach, czy żyłach - dlatego nie można zmienić słowa nerwy na coś innego, bo związek będzie niezrozumiały, bez sensu) c) łączliwe - połączenie wyrazów, które są ze sobą związane znaczeniowo np pobudzić czyjąś wyobraźnię
Związki frazeologiczne mogą mieć znaczenie przenośne i dosłowne: - dosłowne: żelazna krata, cięka torba - przenośne: żelazny repertuar, ciężkie przeżycia
2) Omów systemy wersyfikacyjne wiersza polskiego
System wersyfikacyjny - to zespół elementów językowych, które są wyznacznikiem budowy wersów, tworza strukturę wiersza.
Czynniki organizujące wiersz: - rozpiętość sylabiczna (ilość sylab w wersie) - przedział międzywyrazowy (średniówka) - przedział składniowy (założenie, że jeden wers to jedno zdanie) - akcent a) paroksytoniczny - żeński; pada na przedostatnią sylabę w wersie b) inicjalny - pada na pierwszą sylabę w wersie c) oksytoniczny - męski; pada na ostatnią sylabę w wersie - intonacja - wznosząca (zdanie pytające) i opadająca (zdanie rozkazujące)
I. Systemy wersyfikacyjne numeryczne, regularne - sylabizm - jednostką miary w wersie jest sylaba; cechują sie tym, że musi występować jednakowa liczba sylab w wersie, akcent jest stały, ale nieregularny. W wersach powyżej 8 sylab występuje średniówka - sylabotonizm - jednakowa liczba sylab w wersie, regularnie rozłożone akcenty, w wersie występuje regularne następstwo sylab akcentowanych i nieakcentowanych, jednostką miary, która organizuje wers jest stopa i pozycja akcentu - -'- / - -'- / - -'- krska to akcent stopa np. "Elegia o chłopcu" Baczyńskiego
- tonizm - równa liczba w wersie zestrojów akcentowych, niestała liczba sylab, bardzo swobodny rozkład akcentów np utwory Broniewskiego, Gajcego.
II. Systemy nienumeryczne, nieregularne - średniowieczny wiersz rymowo-zdaniowy - jedno zdanie stanowi jeden wers, wersy te rymuja się - wiersz wolny - nie jest oparty na żadnym schemacie wersyfikacyjnym, dowolna długość wersów, brak rymów lub sporadycznie występują, strofy różnej długości. Różewicz jako pierwszy zastosował wiersz wolny na dużą skalę - wiersz różewiczowski. - wiersz emocyjny - powiązany z wolnym; zapisem graficznym są uzewnętrznione emocje Trzy odmiany wiersza emocyjnego: a) norwidowski - intonacja nie jest zależna od składni b) wiersz awangardowy - (dwudziestolecie międzywojenne) łączył skrajne rozmiary wersów np Przyboś "Z Tatr" c) wiersz poawangardowy - wszystko jest dozwolone, np utwory Białoszewskiego.
3. Omów sposoby bogacenia słownictwa w języku polskim
I.Derywacja - polega na tym, że tworzymy nowe wyrazy za pomocą dodawania formantów (przedrostek, przyrostek, wrostek, przedrostek zerowy)
- funkcja gramatyczna - formant przenosi wyraz z jednej części mowy do drugiej, ale nie zmienia znaczenia np pisać i pisanie - funkcja znaczeniowa - formant zmienia znaczenie wyrazu w stosunku do wyrazu motywującego np pisać - pisarz - funkcja modyfikacyjna - formant nie zmienia znaczenia wyrazu, ale modyfikuje go np. kot - kotek
II.Formacje słowotwórcze - jednotematowe np kotek, kocisko, domek - wielotematowe - mają co najmniej 2 formacje słowotwórcze a) złożenia - to wyrazy, które składają sie z podstawy i wrostka (o, i, y) - samolot, samochód, prostokąt b) zrosty - te formacje, które przyrastaja do siebie, nie ma formantów np wielkanoc, dobranoc, karygodny c) zestawienia - połączenie 2 wyrazów, które oznaczają jedno np Boże Narodzenie, Jelenia Góra
III. Przenośne znaczenie wyrazów - związki frazeologiczne związek frazeologiczny - jest to mniej lub bardziej stałe połączenie wyrazów (zawsze logiczne)
I. Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę: a) fraza - to związek w głównym zdaniu, czyli podmiot z orzeczeniem np. pan sprząta b) wyrażenie - związek, który tworzy rzeczownik z wyrazem go określającym np. rzeczownik z przymiotnikiem, czyli epitet (pyszne ciasto); rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym (idący człowiek); rzeczownik z rzeczownikiem (książka Kasi); rzeczownik z zaimkiem dzierżawczym (moja książka) c) zwrot - związek, który tworzony jest przez czasownik z wyrazem go określającym np biegnie szybko
II. Podział ze względu na stopień zespolenia wyrazów w związku: a) luźne - znaczenie jest prostą sumą znaczeń wyrazów np. piechota wylewa się - woda wylewa się - płyn wylewa się - lawa wylewa się (czyli rzecz wylewająca się może być różna, byle tworzyła całość z resztą) b) stałę - znaczenie nie jest sumą znaczeń np. coś mu strzeliło do głowy (nie można zamieć głowę na nogę, czy szyję - sens tylko na to wyrażenie ze słowem głowa), albo grać komuś na nerwach (nie można grać komuś na nogach, czy żyłach - dlatego nie można zmienić słowa nerwy na coś innego, bo związek będzie niezrozumiały, bez sensu) c) łączliwe - połączenie wyrazów, które są ze sobą związane znaczeniowo np pobudzić czyjąś wyobraźnię
Związki frazeologiczne mogą mieć znaczenie przenośne i dosłowne: - dosłowne: żelazna krata, cięka torba - przenośne: żelazny repertuar, ciężkie przeżycia
IV. Skrótowce - literowce - czytamy pierwsze litery skrótu np PKO, PZU, NBP - głoskowce - czytamy głóski np NIK, KEN, KUL - sylabowce - czytamy pierwsze sylaby np Pafawag, Polfa - skrótowce mieszane - np Cepelia, Zaiks
V. Neologizmy - oznaczenie nowego pojęcia - słowotwórcze np wieża - wieżowiec; beton - betoniarka - znaczeniowe - wyrazy, które kiedyś miały inne znaczenie a teraz mają inne np pas - frazeologiczne - nowe związki frazeologiczne np pirat drogowy
VI. Zapoezyczenia - sa związane z historią - podział ze względu na sposób w jaki dostały sie do języka a) bezpośrednie - np weekend, hot-dog, pizza b) pośrednie - zanim dotarły do Polski przeszły jeszcze przez inne języki np z niemieckiego castellum zanim dotarło do Polski jako kościół przeszło jeszcze przez język czeski - podział ze względu na kształt zaporzyczeń a) właściwe - docieraja bez większych zmian np torreador, komputer b) sztuczne - wyrazy utworzone z dwóch członów, obcych podstaw słowotwórczych np telewizja, kserokopia c) hybrydy - w jednej części jest człon polski, w drugiej obcy, zaporzyczenie częściowo przetłumaczone np bawełna - baumwolle d) kalki językowe - wygląda zaporzyczenie na słowo polskie, ale powstało na wzór wyrazu obcego np ból świata - to weltschmentz, drapacz chcmur - sky scraper
1 votes Thanks 0
gabi0624
Znaczenie przenośne frazeologizmów - to znaczy żeby nie dosłownie rozumieć sens danego powiedzenia
2 votes Thanks 0
ewe1997
Znaczenie przenośne frazeologizmów. To znaczy ,że nie mamy brać wszystko na seria nie dosłownie. Ponieważ to jest tylko przenośnia frazeologiczna.
I. Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę:
a) fraza - to związek w głównym zdaniu, czyli podmiot z orzeczeniem np. pan sprząta
b) wyrażenie - związek, który tworzy rzeczownik z wyrazem go określającym np. rzeczownik z przymiotnikiem, czyli epitet (pyszne ciasto); rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym (idący człowiek); rzeczownik z rzeczownikiem (książka Kasi); rzeczownik z zaimkiem dzierżawczym (moja książka)
c) zwrot - związek, który tworzony jest przez czasownik z wyrazem go określającym np biegnie szybko
II. Podział ze względu na stopień zespolenia wyrazów w związku:
a) luźne - znaczenie jest prostą sumą znaczeń wyrazów np. piechota wylewa się - woda wylewa się - płyn wylewa się - lawa wylewa się (czyli rzecz wylewająca się może być różna, byle tworzyła całość z resztą)
b) stałę - znaczenie nie jest sumą znaczeń np. coś mu strzeliło do głowy (nie można zamieć głowę na nogę, czy szyję - sens tylko na to wyrażenie ze słowem głowa), albo grać komuś na nerwach (nie można grać komuś na nogach, czy żyłach - dlatego nie można zmienić słowa nerwy na coś innego, bo związek będzie niezrozumiały, bez sensu)
c) łączliwe - połączenie wyrazów, które są ze sobą związane znaczeniowo np pobudzić czyjąś wyobraźnię
Związki frazeologiczne mogą mieć znaczenie przenośne i dosłowne:
- dosłowne: żelazna krata, cięka torba
- przenośne: żelazny repertuar, ciężkie przeżycia
2) Omów systemy wersyfikacyjne wiersza polskiego
System wersyfikacyjny - to zespół elementów językowych, które są wyznacznikiem budowy wersów, tworza strukturę wiersza.
Czynniki organizujące wiersz:
- rozpiętość sylabiczna (ilość sylab w wersie)
- przedział międzywyrazowy (średniówka)
- przedział składniowy (założenie, że jeden wers to jedno zdanie)
- akcent
a) paroksytoniczny - żeński; pada na przedostatnią sylabę w wersie
b) inicjalny - pada na pierwszą sylabę w wersie
c) oksytoniczny - męski; pada na ostatnią sylabę w wersie
- intonacja - wznosząca (zdanie pytające) i opadająca (zdanie rozkazujące)
I. Systemy wersyfikacyjne numeryczne, regularne
- sylabizm - jednostką miary w wersie jest sylaba; cechują sie tym, że musi występować jednakowa liczba sylab w wersie, akcent jest stały, ale nieregularny. W wersach powyżej 8 sylab występuje średniówka
- sylabotonizm - jednakowa liczba sylab w wersie, regularnie rozłożone akcenty, w wersie występuje regularne następstwo sylab akcentowanych i nieakcentowanych, jednostką miary, która organizuje wers jest stopa i pozycja akcentu
- -'- / - -'- / - -'- krska to akcent
stopa np. "Elegia o chłopcu" Baczyńskiego
- tonizm - równa liczba w wersie zestrojów akcentowych, niestała liczba sylab, bardzo swobodny rozkład akcentów np utwory Broniewskiego, Gajcego.
II. Systemy nienumeryczne, nieregularne
- średniowieczny wiersz rymowo-zdaniowy - jedno zdanie stanowi jeden wers, wersy te rymuja się
- wiersz wolny - nie jest oparty na żadnym schemacie wersyfikacyjnym, dowolna długość wersów, brak rymów lub sporadycznie występują, strofy różnej długości. Różewicz jako pierwszy zastosował wiersz wolny na dużą skalę - wiersz różewiczowski.
- wiersz emocyjny - powiązany z wolnym; zapisem graficznym są uzewnętrznione emocje
Trzy odmiany wiersza emocyjnego:
a) norwidowski - intonacja nie jest zależna od składni
b) wiersz awangardowy - (dwudziestolecie międzywojenne) łączył skrajne rozmiary wersów np Przyboś "Z Tatr"
c) wiersz poawangardowy - wszystko jest dozwolone, np utwory Białoszewskiego.
3. Omów sposoby bogacenia słownictwa w języku polskim
I.Derywacja - polega na tym, że tworzymy nowe wyrazy za pomocą dodawania formantów (przedrostek, przyrostek, wrostek, przedrostek zerowy)
- funkcja gramatyczna - formant przenosi wyraz z jednej części mowy do drugiej, ale nie zmienia znaczenia np pisać i pisanie
- funkcja znaczeniowa - formant zmienia znaczenie wyrazu w stosunku do wyrazu motywującego np pisać - pisarz
- funkcja modyfikacyjna - formant nie zmienia znaczenia wyrazu, ale modyfikuje go np. kot - kotek
II.Formacje słowotwórcze
- jednotematowe np kotek, kocisko, domek
- wielotematowe - mają co najmniej 2 formacje słowotwórcze
a) złożenia - to wyrazy, które składają sie z podstawy i wrostka (o, i, y) - samolot, samochód, prostokąt
b) zrosty - te formacje, które przyrastaja do siebie, nie ma formantów np wielkanoc, dobranoc, karygodny
c) zestawienia - połączenie 2 wyrazów, które oznaczają jedno np Boże Narodzenie, Jelenia Góra
III. Przenośne znaczenie wyrazów - związki frazeologiczne
związek frazeologiczny - jest to mniej lub bardziej stałe połączenie wyrazów (zawsze logiczne)
I. Podział związków frazeologicznych ze względu na budowę:
a) fraza - to związek w głównym zdaniu, czyli podmiot z orzeczeniem np. pan sprząta
b) wyrażenie - związek, który tworzy rzeczownik z wyrazem go określającym np. rzeczownik z przymiotnikiem, czyli epitet (pyszne ciasto); rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym (idący człowiek); rzeczownik z rzeczownikiem (książka Kasi); rzeczownik z zaimkiem dzierżawczym (moja książka)
c) zwrot - związek, który tworzony jest przez czasownik z wyrazem go określającym np biegnie szybko
II. Podział ze względu na stopień zespolenia wyrazów w związku:
a) luźne - znaczenie jest prostą sumą znaczeń wyrazów np. piechota wylewa się - woda wylewa się - płyn wylewa się - lawa wylewa się (czyli rzecz wylewająca się może być różna, byle tworzyła całość z resztą)
b) stałę - znaczenie nie jest sumą znaczeń np. coś mu strzeliło do głowy (nie można zamieć głowę na nogę, czy szyję - sens tylko na to wyrażenie ze słowem głowa), albo grać komuś na nerwach (nie można grać komuś na nogach, czy żyłach - dlatego nie można zmienić słowa nerwy na coś innego, bo związek będzie niezrozumiały, bez sensu)
c) łączliwe - połączenie wyrazów, które są ze sobą związane znaczeniowo np pobudzić czyjąś wyobraźnię
Związki frazeologiczne mogą mieć znaczenie przenośne i dosłowne:
- dosłowne: żelazna krata, cięka torba
- przenośne: żelazny repertuar, ciężkie przeżycia
IV. Skrótowce
- literowce - czytamy pierwsze litery skrótu np PKO, PZU, NBP
- głoskowce - czytamy głóski np NIK, KEN, KUL
- sylabowce - czytamy pierwsze sylaby np Pafawag, Polfa
- skrótowce mieszane - np Cepelia, Zaiks
V. Neologizmy - oznaczenie nowego pojęcia
- słowotwórcze np wieża - wieżowiec; beton - betoniarka
- znaczeniowe - wyrazy, które kiedyś miały inne znaczenie a teraz mają inne np pas
- frazeologiczne - nowe związki frazeologiczne np pirat drogowy
VI. Zapoezyczenia - sa związane z historią
- podział ze względu na sposób w jaki dostały sie do języka
a) bezpośrednie - np weekend, hot-dog, pizza
b) pośrednie - zanim dotarły do Polski przeszły jeszcze przez inne języki np z niemieckiego castellum zanim dotarło do Polski jako kościół przeszło jeszcze przez język czeski
- podział ze względu na kształt zaporzyczeń
a) właściwe - docieraja bez większych zmian np torreador, komputer
b) sztuczne - wyrazy utworzone z dwóch członów, obcych podstaw słowotwórczych np telewizja, kserokopia
c) hybrydy - w jednej części jest człon polski, w drugiej obcy, zaporzyczenie częściowo przetłumaczone np bawełna - baumwolle
d) kalki językowe - wygląda zaporzyczenie na słowo polskie, ale powstało na wzór wyrazu obcego np ból świata - to weltschmentz, drapacz chcmur - sky scraper
To znaczy ,że nie mamy brać wszystko na seria nie dosłownie. Ponieważ to jest tylko przenośnia frazeologiczna.
Pozdrawiam :)