1. Okres wojny i okupacji: wrzesień 1939 r. - 1945 r.
2. Okres socrealizmu: 1945 r. - 1989 r.
3. Okres wolnej Polski: od 1989 r.
Literaturę lat 1939-1989 kształtowały głównie historia i polityka, które miały istotny wpływ na jej tematykę oraz światopogląd. To w roku 1939 dokonał się zasadniczy podział na literaturę krajową i emigracyjną, ponieważ w tym właśnie momencie wielu twórców znalazło się poza ziemiami polskimi. Dlatego też twórczość emigracyjna wyraźnie się rozszerzyła, a utwory docierające z ośrodków emigracyjnych oraz obozów jenieckich zamieszczane były w czasopismach głównie o charakterze informacyjno-politycznym. Formuje się także podziemie kulturalne i życie literackie. W ścisłym związku z nim pozostaje tajne życie teatralne, działalność wydawnicza, publicystyczna, współpraca księgarzy, drukarzy, bibliotekarzy i nauczycieli prowadzących tajne nauczanie.
Twórcy, ważne postaci: Kazimierz Moczarski, Zofia Nałkowska, Gustaw Herling-Grudziński, Józef Czapski, Czesław Miłosz, Tadeusz Różewicz, K.K. Baczyński, Tadeusz Gajcy, Tadeusz Borowski, K.I. Gałczyński,
Terminy literackie: dzienniki, literatura dokumentalna.
Twórcy, ważne postaci: Marek Hłasko, Władysław Broniewski, Andrzej Bursa, Jerzy Harasymowicz, Stanisław Grochowiak, Tadeusz Nowak ,Edward Stachura, Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz, Andrzej Szczypiorski, K.I. Gałczyński, Picasso, Andy Warhol, Zbigniew Herbert, Stanisław Barańczak, Miron Białoszewski, Thomas Stearns Eliot, Twardowski, Konwicki, Gombrowicz.
Współczesność to okres w kulturze trwający od zakończenia II wojny światowej aż do chwili obecnej. Dotychczasowe dokonania naszej epoki nie są jeszcze do końca rozpoznane, ponieważ w przypadku niektórych zjawisk brak nadal perspektywy czasowej, pozwalającej uchwycić to, co najważniejsze. Dokonuje się jednak pierwszych rozpoznań.
Z pewnością jest to okres bardzo różnorodny. To bogactwo jest efektem przyspieszenia kulturowego, które dokonuje się na naszych oczach. Nowe idee pojawiają się i gasną z szybkością nie odnotowywaną dotąd w historii. Dlatego przyglądając się tej epoce, trzeba pamiętać, że wiele dotychczasowych ustaleń z pewnością będzie w przyszłości podważanych.
Ramy czasowe: 1939 - ...
Literaturę współczesną dzielimy na kilka okresów:
1. Okres wojny i okupacji: wrzesień 1939 r. - 1945 r.
2. Okres socrealizmu: 1945 r. - 1989 r.
3. Okres wolnej Polski: od 1989 r.
Literaturę lat 1939-1989 kształtowały głównie historia i polityka, które miały istotny wpływ na jej tematykę oraz światopogląd. To w roku 1939 dokonał się zasadniczy podział na literaturę krajową i emigracyjną, ponieważ w tym właśnie momencie wielu twórców znalazło się poza ziemiami polskimi. Dlatego też twórczość emigracyjna wyraźnie się rozszerzyła, a utwory docierające z ośrodków emigracyjnych oraz obozów jenieckich zamieszczane były w czasopismach głównie o charakterze informacyjno-politycznym.
Formuje się także podziemie kulturalne i życie literackie. W ścisłym związku z nim pozostaje tajne życie teatralne, działalność wydawnicza, publicystyczna, współpraca księgarzy, drukarzy, bibliotekarzy i nauczycieli prowadzących tajne nauczanie.
OKRES WOJNY I OKUPACJI
Hasła: faszyzm, tyrteizm, egzystencjalizm, Kolumbowie, heroizm.
Więcej o FILOZOFII.
Twórcy, ważne postaci: Kazimierz Moczarski, Zofia Nałkowska, Gustaw Herling-Grudziński, Józef Czapski, Czesław Miłosz, Tadeusz Różewicz, K.K. Baczyński, Tadeusz Gajcy, Tadeusz Borowski, K.I. Gałczyński,
Terminy literackie: dzienniki, literatura dokumentalna.
1945 - 1989
Hasła: stalinizm, totalitaryzm, socrealizm, judofobia, demokracja, demagogia, postmodernizm, abstrakcja, pop-art., neoawangarda, estetyka, franciszkanizm.
Twórcy, ważne postaci: Marek Hłasko, Władysław Broniewski, Andrzej Bursa, Jerzy Harasymowicz, Stanisław Grochowiak, Tadeusz Nowak ,Edward Stachura, Sławomir Mrożek, Tadeusz Różewicz, Andrzej Szczypiorski, K.I. Gałczyński, Picasso, Andy Warhol, Zbigniew Herbert, Stanisław Barańczak, Miron Białoszewski, Thomas Stearns Eliot, Twardowski, Konwicki, Gombrowicz.
Terminy literackie: fikcja, esej, dziennik intymny, rozprawka, szkic, parabola, poezja lingwistyczna, satyra.
Utwory:
Krzysztof Kamil Baczyński -Autobiografia
Krzysztof Kamil Baczyński - Modlitwa do Bogarodzicy
Konstanty Ildefons Gałczyński - Ballada o trzech wesołych aniołach
Zbigniew Herbert - Pudełko zwane wyobraźnią
Marek Hłasko - Pierwszy krok w chmurach
Wisława Szymborska - Miłość szczęśliwa
Współczesność to okres w kulturze trwający od zakończenia II wojny światowej aż do chwili obecnej. Dotychczasowe dokonania naszej epoki nie są jeszcze do końca rozpoznane, ponieważ w przypadku niektórych zjawisk brak nadal perspektywy czasowej, pozwalającej uchwycić to, co najważniejsze. Dokonuje się jednak pierwszych rozpoznań.
Z pewnością jest to okres bardzo różnorodny. To bogactwo jest efektem przyspieszenia kulturowego, które dokonuje się na naszych oczach. Nowe idee pojawiają się i gasną z szybkością nie odnotowywaną dotąd w historii. Dlatego przyglądając się tej epoce, trzeba pamiętać, że wiele dotychczasowych ustaleń z pewnością będzie w przyszłości podważanych.