Sanctus
Były to osady, których ludność służebna zajmowała się dostarczeniem określonych świadczeń na rzecz panującego władcy czy też danego grodu kasztelańskiego. Wspomniane posługi wynikały z wyspecjalizowanego charakteru danej osady służebnej. Np. Grotniki słynęły z wyrabiania grotów przez tamtejszych rzemieślników. Z kolei hodowlą owiec zajmowała się ludność służebna Owczar. Osady służebne skupione były często wokół grodu, którego zarządca - komes grodowy (kasztelan), w imieniu panującego zajmował się egzekwowaniem wspomnianych posług.