Klasycyzm - termin przejęty z literatury i historii sztuki, gdzie "klasyczny" znaczyło początkowo: antyczny lub wzorujący się na kulturze starożytnej Grecji i Rzymu. Później to pojęcie stało się ponadczasowym i ponadwymiarowym określeniem tego, co wzorcowe, doskonałe.
Klasycyzm w muzyce:
Powszechnie przyjmuje się ograniczenie pojęcia "klasycyzm" do okresu historycznego, obejmującego w historii muzyki lata od ok. 1750 do ok. 1829, związanego najściślej z twórczością klasyków wiedeńskich (J. Haydn, W. A. Mozart i L. van Beethoven). Wzrost znaczenia mieszczaństwa spowodował zmianę sytuacji społecznej muzyka, jego uniezależnienie od dworu i kościoła w imię wolności twórczej. Stało się możliwe dzięki udziałowi mieszczaństwa w uprawianiu i popieraniu muzyki. Wykształcone wówczas formy życia muzycznego (koncert publiczny, muzykowanie domowe, podróżujący wirtuozi, krytyka muzyczna) istnieją do dziś. Dążenie do najdoskonalszej harmonii przejawiało się w twórczości klasyków wiedeńskich przez realizowanie określonej techniki kompozytorskiej i stosowanie określonych form. Ich osiągnięcia zaznaczają się szczególnie na polu muzyki instrumentalnej. Zdobycze fakturalne (wykształcenie klasycznej orkiestry symfonicznej, kwartetu smyczkowego, faktury fortepianowej), formalne (zasada symetrii, budowa okresowa) i harmoniczne (dojrzały system harmoniki funkcyjnej) – powiązane wzajemnie – doprowadziły do powstania podstawowych form – cyklu sonatowego (z jego wariantami wynikającymi z różnej obsady – sonatą, kwartetem, symfonią, koncertem), ronda i wariacji. Olbrzymie znaczenie zyskała zasada allegra sonatowego – oparcie formy na kontraście tematycznym przejawiającym się we wszystkich elementach dzieła muzycznego.
Charakterystyczne dla klasyków wiedeńskich dążenie do równowagi treści i formy jest odbiciem klasycznej estetyki normatywnej. Obok równowagi żądała ona od twórcy logicznego pomysłu, przejrzystości, zwięzłości, wykończenia, jasnego określenia i rozgraniczenia gatunków. Wykształcenie wielkich form operowych, podobnie jak stworzenie wielkich form muzyki instrumentalnej u klasyków wiedeńskich jest wyrazem klasycyzmu jako kategorii stylistycznej, rozumianej głównie jako określona koncepcja formy. Istnieją wyraźne paralele z architekturą klasycystyczną, gdzie nawiązanie do antyku prowadziło do powstania monumentalnych, prostych, jasno zarysowanych budowli. Zarówno w muzyce instrumentalnej, jak i w operze prąd ten zdecydowanie dominował do początku XIX wieku. U Mozarta przenikał się w operze z tematyką baśniową (np. „Czarodziejski flet”).
Klasycyzm - termin przejęty z literatury i historii sztuki, gdzie "klasyczny" znaczyło początkowo: antyczny lub wzorujący się na kulturze starożytnej Grecji i Rzymu. Później to pojęcie stało się ponadczasowym i ponadwymiarowym określeniem tego, co wzorcowe, doskonałe.
Klasycyzm w muzyce:
Powszechnie przyjmuje się ograniczenie pojęcia "klasycyzm" do okresu historycznego, obejmującego w historii muzyki lata od ok. 1750 do ok. 1829, związanego najściślej z twórczością klasyków wiedeńskich (J. Haydn, W. A. Mozart i L. van Beethoven). Wzrost znaczenia mieszczaństwa spowodował zmianę sytuacji społecznej muzyka, jego uniezależnienie od dworu i kościoła w imię wolności twórczej. Stało się możliwe dzięki udziałowi mieszczaństwa w uprawianiu i popieraniu muzyki. Wykształcone wówczas formy życia muzycznego (koncert publiczny, muzykowanie domowe, podróżujący wirtuozi, krytyka muzyczna) istnieją do dziś. Dążenie do najdoskonalszej harmonii przejawiało się w twórczości klasyków wiedeńskich przez realizowanie określonej techniki kompozytorskiej i stosowanie określonych form. Ich osiągnięcia zaznaczają się szczególnie na polu muzyki instrumentalnej. Zdobycze fakturalne (wykształcenie klasycznej orkiestry symfonicznej, kwartetu smyczkowego, faktury fortepianowej), formalne (zasada symetrii, budowa okresowa) i harmoniczne (dojrzały system harmoniki funkcyjnej) – powiązane wzajemnie – doprowadziły do powstania podstawowych form – cyklu sonatowego (z jego wariantami wynikającymi z różnej obsady – sonatą, kwartetem, symfonią, koncertem), ronda i wariacji. Olbrzymie znaczenie zyskała zasada allegra sonatowego – oparcie formy na kontraście tematycznym przejawiającym się we wszystkich elementach dzieła muzycznego.
Charakterystyczne dla klasyków wiedeńskich dążenie do równowagi treści i formy jest odbiciem klasycznej estetyki normatywnej. Obok równowagi żądała ona od twórcy logicznego pomysłu, przejrzystości, zwięzłości, wykończenia, jasnego określenia i rozgraniczenia gatunków. Wykształcenie wielkich form operowych, podobnie jak stworzenie wielkich form muzyki instrumentalnej u klasyków wiedeńskich jest wyrazem klasycyzmu jako kategorii stylistycznej, rozumianej głównie jako określona koncepcja formy. Istnieją wyraźne paralele z architekturą klasycystyczną, gdzie nawiązanie do antyku prowadziło do powstania monumentalnych, prostych, jasno zarysowanych budowli. Zarówno w muzyce instrumentalnej, jak i w operze prąd ten zdecydowanie dominował do początku XIX wieku. U Mozarta przenikał się w operze z tematyką baśniową (np. „Czarodziejski flet”).
W razie pytań, proszę o kontakt.
Pozdrawiam.