Question

Co powoduje wzrost rezerwy w bankach centralnych?

Answer 1

zeskanowałm to z mojej ksiazki do pp mam nadzije ze bedzie dobrze , ale musisz to troszke skrócic

Bank centralny


Bank centralny – jest instytucją publiczną, która w imieniu państwa prowadzi politykę pieniężną.
Bank centralny sprawuje 4 zasadnicze funkcje:

1. Kontroluje ilość pieniądza w obiegu (podaż pieniądza)
2. Jest bankiem banków
3. Prowadzi obsługę rządu
4. Ustala kurs waluty krajowej

Bank centralny kontroluje podaż pieniądza poprzez emisje pieniądza gotówkowego, operacje na otwartym rynku, ustalanie stopy rezerw obowiązkowych oraz ustalanie stopy procentowej.
Podaż pieniądza to suma gotówki w obiegu poza systemem bankowym oraz wkładów w bankach komercyjnych i w towarzystwach budowlanych.
Bank centralny stosuje trzy narzędzia za pomocą których może wpływać na podaż pieniądza, są to;

a\. Rezerwy obowiązkowe
b\. Operacje otwartego rynku
c\. Stopa dyskontowa

Ad. a – stopa rezerw obowiązkowych jest to minimalna relacja rezerw gotówkowych do wkładów , jaką muszą utrzymywać banki komercyjne na mocy banku centralnego, inaczej mówiąc stopa rezerw obowiązkowych określa jaką część każdego depozytu banki komercyjne muszą przeznaczyć na rezerwę obowiązkową.
Rezerwa obowiązkowa zwiększa bezpieczeństwo funkcjonowania poszczególnych banków i całego systemu bankowego – zmniejsza bowiem ryzyko niewyplacalności. Czasami bank centralny wpływa na zmianę kredytu zmieniając stopę rezerw, a tym samym, a tym samym wpływają na wielkość podaży pieniądza Jeżeli stosowany jest wymóg rezerw obowiązkowych to banki komercyjne mogą utrzymywać większe od minimalnych rezerwy gotówkowe, ale nie mogą utrzymywać ich mniejszych. Jeżeli ich zasób gotówki spadnie poniżej wymaganego poziomu to muszą one pożyczyć pieniądze, aby przywrócić wymaganą stopę rezerw obowiązkowych.
Banki komercyjne zazwyczaj pożyczają pieniądze od banku centralnego. Jeżeli natomiast bank centralny wymaga utrzymania rezerw obowiązkowych ponad poziom, który banki i tak by utrzymały, to następuje ograniczenie zakresu kreacji wkładów bankowych, obniżenie wartości mnożnika pieniądza oraz zmniejszenie podaży pieniądza przy każdym danym poziomie bazy monetarnej. Gdy np. obowiązuje jakaś stopa rezerw obowiązkowych to jej podwyższenie spowoduje zmniejszenie podaży pieniądza. Można powiedzieć, że stopa rezerw obowiązkowych oddziałuje na banki podobnie jak podatek, zmuszając je do utrzymywania większej części ich całkowitych aktywów w formie rezerw, a mniejszej części w postaci kredytów które przynoszą wysokie zyski.

Ad. b –   te operacje otwartego rynku (inaczej: operacje na wolnym rynku), występują gdy bank centralny zmienia wielkość bazy monetarnej, kupując lub sprzedając papiery wartościowe na otwartym rynku. Bank centralny dokonuje operacji na otwartym rynku gdy:

v ściąga z rynku nadmiar pieniądza gotówkowego czyli obniża poziom płynności zasobów pieniężnych posiadanych przez ludność, poprzez zmianę waloru mniej płynnego na bardziej płynny i zatrzymanie go poza rynkiem
v wpływa na podniesienie stopy procentowej poprzez zmniejszenie podaży wolnych środków na rynku i poprzez zmuszanie banków komercyjnych do konkurowania oprocentowanie depozytów z dochodem, przynoszonym przez bony skarbowe sprzedawane przez bank centralny
v gromadzi środki dla potrzeb budżetu państwa – na zlecenie rządu. Nie ma większego znaczenia czy bank centralny zawiera transakcje bezpośrednio z bankami komercyjnymi czy z podmiotami wchodzącymi w skład sektora poza bankowego. Jeżeli sprzedaje on papiery wartościowe innym bankom to natychmiast obniżają się ich rezerwy gotówkowe. Jeżeli natomiast sprzedają papiery wartościowe ludności to wypisywane przez nich czeki w ciężar swych rachunków bankowych powodują, że obniżają się rezerwy gotówkowe w bankach. W ten sposób bank centralny wpływa na zmiany bazy monetarnej, rezerwy gotówkowe banków, rozmiary akcji kredytowych mających oparcie w postaci wkładów oraz podaż pieniądza.

Ad. c – stopa dyskontowa – jest to stopa procentowa stosowana przez bank centralny przy udzielaniu pożyczek bankom komercyjnym, czyli jest to cena jaką musiałby zapłacić bank komercyjny gdyby wystąpił o kredyt do banku centralnego. Stopa procentowa banku centralnego jest na ogół wyższa od stopy procentowej banków komercyjny. Gdy bank centralny podnosi stopę procentową to banki komercyjne podnoszą cenę kredytu. W skutek tego zmniejsza się popyt na dobra konsumpcyjne i inwestycyjne. Jednocześnie banki komercyjne podnoszą oprocentowanie depozytów, aby zwiększyć podaż pieniądza ze strony ludności oraz aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zwrócenia się o kredyt do banku centralnego.
Bank centralny podnosząc swoje stopy procentowe i wpływając na wzrost stóp procentowych banków komercyjnych wpływa na zmniejszenie opłacalności lokat w papiery wartościowe. Wzrost stopy procentowej może zachęcić też inwestorów krajowych do zaciągania kredytów poza granicami kraju.
Gdy bank centralny obniża stopę procentową to banki obniżają cenę kredytów. Powoduje to wzrost popytu na kredyt konsumpcyjny, inwestycyjny, a następnie wzrost zakupów dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych. Gdy obniża się stopa procentowa to obniża się także oprocentowanie depozytów w bankach komercyjnych.


Bank centralny określany bankiem banków. Występuje w stosunku do nich jako pożyczkodawca ostatniej instancji. Ostatnia instancja kredytowa to instytucja zdolna do udzielani pożyczek bankom i innym instytucjom finansowym w sytuacjach, kiedy panika na rynkach finansowych zagraża całemu systemowi finansowemu.

Bank centralny prowadzi obsługę rządu czyli zarządza długami i finansuje deficyt budżetowy. Jako bankier państwowy musi czuwać, aby państwo było zdolne do wywiązania się ze swych zobowiązań płatniczych w przypadku deficytu. Deficytem sektora publicznego lub inaczej potrzebami pożyczkowymi sektora publicznego nazywamy sumę deficytu budżety centralnego i budżetów terenowych oraz deficytu budżetowego w gałęziach znacjonalizowanych.
W sytuacji gdy państwo nie może np. zaciągnąć pożyczki za granicą, istnieją dwa sposoby sfinansowania deficytu sektora publicznego:

1. państwo może pożyczyć niezbędne środki od własnego społeczeństwa. W tym celu sprzedaje obywatelom papiery wartościowe, zwłaszcza bony skarbowe i obligacje państwowe.
2. Innym sposobem finansowania deficytu jest drukowanie pieniędzy. Polega to na tym, że państwo sprzedaje papiery wartościowe bankowi centralnemu za gotówkę, którą następnie wykorzystuje do pokrycia nadwyżki wydatków budżetowych nad wpływami podatkowymi. W tym przypadku zasób skarbowych papierów wartościowych w posiadaniu banków komercyjnych i inwestorów indywidualnych nie podlega zmianie, zmniejsza się natomiast baza monetarna.

Bank centralny zarządza długiem publicznym, biorąc pod uwagę zastaw opinii na podstawie, których podejmuje decyzje dotyczące szczegółów związanych z:

emisją nowych papierów wartościowych
przyszłej daty zobowiązującej państwo do wykupu owych papierów wartościowych
dotyczących wysokości stopy procentowej jaką powinno się zaoferować, aby zakup tych papierów był atrakcyjny


Bank centralny samodzielnie lub w porozumieniu z rządem ustala kurs waluty krajowej i jego zatrzymanie poprzez inwestycje zakupy i sprzedaż walut. Kurs waluty jest to cena wyrażona w walucie obcej. W Polsce ustalenie kursu walut należy do Rady Ministrów oraz do Rady Polityki Pieniężnej.

Bank centralny może ustalić wielkość podaży pieniądza i zaakceptować wysokość stopy procentowej odpowiadającej warunkom równowagi, wynikającej ze zrównania popytu na pieniądz. Albo też może ustalić wysokość stopy procentowe i zaakceptować rozmiary podaży pieniądza na poziomie równowagi wynikającej z równania popytu na pieniądz.

Funkcje banku centralnego spełnia Narodowy Bank Polski.

Organy NBP:
- prezes NBP
- Rada Polityki Pieniężnej
- Zarząd NBP

Answer 2

Pod pojęciem rezerwy obowiązkowej rozumiemy część działalności pasywnej banków komercyjnych polegającej na utrzymywaniu – od na przykład przyjętych depozytów – środków finansowych w ściśle określonej formie (gotówki w kasie lub środków zdeponowanych na koncie w banku centralnym). W tym momencie przy tak przyjętej definicji rezerwy obowiązkowej można sobie zadać pytanie. Na co ona i komu, a przede wszystkim jakie cele spełnia rezerwa obowiązkowa?

Patrząc na przytoczoną powyżej definicję rezerwy obowiązkowej, a szczególnie na sam jej charakter nie da się ukryć, że może ona i na pewno spełnia funkcję polegającą na zabezpieczeniu wkładów deponentów. W istocie z historycznego punktu widzenia był to główny powód powstania rezerwy obowiązkowej, której twórcami de facto byli amerykanie. Wymyślili ją w latach trzydziestych czyli latach wielkiego kryzysu i w założeniu miała ona zapobiegać takim kataklizmom jak ten, który wówczas dotknął amerykański sektor finansowy. Jak więc widać rezerwa obowiązkowa może być instrumentem pozwalającym na wypłatę odszkodowań deponentom na wypadek upadku banku komercyjnego. Przy takim podejściu wydaje się, że rezerwa obowiązkowa może być dość istotnym instrumentem zabezpieczającym interesy zwykłych klientów banków komercyjnych. Trzeba jednak pamiętać tutaj, że cecha zabezpieczająca wkłady klientów banków w chwili obecnej nie jest aż tak istotna ponieważ w wielu krajach funkcję taką spełniają specjalnie powołane do tego instytucje takie jak na przykład polski Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Rezerwie obowiązkowej z łatwością można przypisać też funkcję fiskalną. Ponieważ środki zdeponowane przez banki komercyjne na koncie banku centralnego mogą być przez ten bank inwestowane, a przez to przynoszą one dochód. Dochód który bank centralny może potem odprowadzić do budżetu, dzięki czemu przysparza on łatwych pieniędzy na przykład naszemu państwu. Oczywiście coś takiego bardzo nie podoba się bankom komercyjnym z punktu widzenia których rezerwa obowiązkowa staje się czymś w rodzaju parapodatku. Z tego względu różnymi sposobami banki starają się lub mogą starać się o zmniejszenie obciążenia jakim jest dla nich rezerwa obowiązkowa. Banki centralne widząc takie zagrożenia oczywiście starają się tutaj z tego względu zmniejszyć uciążliwość tej de facto daniny oprocentowując środki zdeponowane przez komercyjne banki. Naturalnie wysokość oprocentowania rezerwy obowiązkowej jest niższa od rynkowego oprocentowania depozytów, co jedynie uszczupla dochody banku centralnego. Ale nie ma on raczej tutaj innego wyjścia, bo gdyby rezerwa obowiązkowa była nieoprocentowana, to zjawisko omijania tworzenia tej rezerwy mogłoby przybrać zbyt duże rozmiary. Zwłaszcza że banki w majestacie prawa mogą z tym parapodatkiem w miarę skutecznie walczyć. Stąd nawet mniejsze oprocentowanie rezerwy budżetowej zapewnia względny spokój na linii bank centralny – banki komercyjne, dzięki podziałowi zysków z rezerwy obowiązkowej.

Rezerwa obowiązkowa bez wątpienia jest też instrumentem wpływającym na mnożnik kreacji pieniądza. Ponieważ ze względu na nią część złożonego w banku depozytu nie może być wykorzystana do udzielenia kredytu. Zatem wraz ze wzrostem stopy rezerwy obowiązkowej maleją kreacyjne możliwości komercyjnych banków. Zauważmy tutaj, że rezerwa obowiązkowa wpływając na ilość pieniądza w krajowej gospodarce może także, choć nie bezpośrednio z tego powodu wpływać na wysokość stóp procentowych. Ale na chwilę obecną banki centralne nie używają jej wysokości w tym celu, ponieważ dysponują innymi bardziej skutecznymi narzędziami do kreowania polityki stóp procentowych. Mylna byłaby także w przypadku rezerwy obowiązkowej konkluzja, że jej brak dawałby bankom możliwość nieograniczonej kreacji pieniądza, ponieważ taką nieograniczoną możliwość kreacji uniemożliwiałyby na przykład „płatnicze zwyczaje ludności” i „preferencje do utrzymywania gotówki” – cytat za Współczesna polityka pieniężna – instrumenty, Michał Skopowski i Marcin Wiśniewski, Wydawnictwo AE w Poznaniu.

Rezerwa obowiązkowa ze względu na swoją istotę wytwarza także popyt na pieniądz banku centralnego. Trzeba tutaj zauważyć, że brak tej rezerwy i tak nie zwalniałby komercyjne banki z utrzymywania środków na koncie w banku centralnym, ponieważ ich utrzymywanie jest niezbędne w procesie rozliczeń międzybankowych. Jednak trzeba tutaj również zwrócić uwagę na to, że w przypadku braku rezerwy popyt na pieniądz banku centralnego byłby niestabilny. Widać więc, że aby zadanie rezerwy obowiązkowej polegające na tworzeniu popytu na pieniądz banku centralnego było efektywne lub w ogóle miało sens, to należy skonstruować ją w taki sposób, aby środki utrzymywane z jej powodu były wyższe niż bieżące potrzeby transakcyjne banków komercyjnych. W przeciwnym przypadku wprowadzanie rezerwy obowiązkowej nie miałoby tutaj większego sensu.

Skoro już mniej więcej wiemy jakie funkcje i jakie skutki dla gospodarki i banków komercyjnych ma rezerwa obowiązkowa, to teraz omówmy pokrótce sposób jej utrzymywania. Praktycznie we wszystkich krajach w których wprowadzono rezerwę obowiązkową można wyróżnić cztery podstawowe etapy jej utrzymywania:
• ustalenie podstawy rezerwy,
• naliczenie rezerwy,
• odprowadzenie rezerwy,
• utrzymanie rezerwy.

Aby w pełni opisać system rezerwy obowiązkowej występujący na terytorium jakiegoś kraju, to musimy zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych i uniwersalnych cech i elementów tego systemu na które składają się m. in. podstawa naliczania, okres naliczania, metoda naliczania, okres utrzymywania, metoda utrzymywania, a także relacja okresu naliczania do utrzymywania rezerwy obowiązkowej oraz zróżnicowanie stawek.

Podstawę naliczania rezerwy obowiązkowej stanowią przeważnie krótkoterminowe depozyty, a także bankowe dłużne papiery wartościowe. Takie naliczanie podstawy rezerwy ma w swej istocie zmusić banki do preferowania długoterminowych źródeł finansowania. Źródeł które są zwolnione z naliczania podstawy rezerwy obowiązkowej.

Jeśli chodzi o okresy naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej, to swoistym standardem jest tutaj jeden miesiąc. Dłuższe okresy stosuje się w praktyce jedynie w odniesieniu do małych banków, które mogłyby mieć problem z dotrzymywaniem jednomiesięcznych okresów.

Stosowane metody naliczania rezerwy obowiązkowej zasadniczo mogą mieć charakter uśredniony lub nieuśredniony. Pierwsza z nich polega na ustaleniu średnich na podstawie wszystkich dni z okresu naliczania rezerwy obowiązkowej lub tylko na podstawie poszczególnych wybranych dni. Dla przykładu można tutaj ustalić, że rezerwa obowiązkowa będzie naliczana na podstawie stanów z 10, 20 i ostatniego dnia danego miesiąca. Metoda nieuśredniona może natomiast polegać na ustaleniu rezerwy obowiązkowej na podstawie stanów z ostatniego dnia okresu naliczania.

W przypadku metody utrzymywania rezerwy obowiązkowej powszechnie stosowanym sposobem jest możliwość uśrednionego jej utrzymywania. Polega to na tym, że bank w okresie utrzymywania może jednego dnia utrzymywać rezerwę na poziomie niższym niż na przykład dzień później. Ważne jest tutaj tylko to, aby średni poziom utrzymywania rezerwy nie był niższy od poziomu naliczonej rezerwy obowiązkowej. Może więc tutaj zaistnieć sytuacja w której bank komercyjny utrzymując rezerwę jednego dnia wyrobi na swoim rachunku nadwyżkę, dzięki czemu będzie z niej mógł skorzystać w innym dniu utrzymując rezerwę na bardzo niskim poziomie.

W kwestii relacji okresu naliczania do okresu utrzymywania rezerwy obowiązkowej generalnie możemy mieć do czynienia z trzema różnymi, następującymi sytuacjami:

Sposób równoległy – okresy naliczania i utrzymywania pokrywają się, co może tutaj powodować efekt uboczny w postaci niepewności banku na jakim poziomie będzie zmuszony utrzymać w danym dniu rezerwę, a to negatywnie przełoży się na płynność instytucji.Sposób częściowo opóźniony – polega na tym, że okres utrzymywania rezerwy zaczyna się w trakcie trwania okresu naliczania.Sposób opóźniony – okres utrzymywania rezerwy obowiązkowej rozpoczyna się tutaj po zakończeniu okresu jej naliczania.

Patrząc na aspekty rezerwy obowiązkowej można się spierać czy jest ona niezbędnym elementem systemu finansowego czy nie. Ale faktem jest, że w naszym kraju pojawiła się ona tuż po upadku ustroju komunistycznego i towarzyszy nam do dzisiaj ewoluując na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Trzeba tutaj również zwrócić uwagę na to, że ewolucja rezerwy obowiązkowej w naszym kraju nie jest zakończona i czeka ją jeszcze wiele zmian w aspekcie przystąpienia naszego państwa do systemu wspólnej europejskiej waluty. Zatem raczej należałoby się w naszym przypadku zastanowić czy rezerwa ta jest potrzebna Europie skoro każdy kraj członkowski ma takie rozwiązania jak Bankowy Fundusz Gwarancyjny, który nieco podważa dalszy sens egzystencji tego instrumentu administracyjnego. Nie wykluczone zatem, ze kiedyś dożyjemy takiego samego dnia jak Kanadyczycy lub Szwedzi, czyli dnia w którym rezerwa obowiązkowa zostanie zlikwidowana. A jej likwidacja nastąpi nawet pomimo faktu, że budżety państw Eurolandu mają z niej korzyści finansowe tak jak ma to na dzień dzisiejszy na przykład miejsce w Polsce.