Question

Charakterystyka wieku -wieku brązowego z lektury Mitologia Jana .Parandowskiego.

Answer 1

MITOLOGIA

 

Życie i twórczość Jana Parandowskiego

 

   Wybitny znawca kultury antyku, tłumacz literatury francuskiej i pisarz, Jan Parandowski, znany jest polskim czytelnikom przede wszystkim jako badacz, który opracował Mitologię, opublikowaną po raz pierwszy w 1924 r. i odtąd wielokrotnie wznawianą. Urodził się w 1895 r. we Lwowie, zmarł w 1978 r. w Warszawie1. Pierwsze zainteresowania antykiem rozbudzili w nim pedagodzy z lwowskiego Gimnazjum Klasycznego. Następnie studiował na Uniwersytecie Lwowskim archeologię, filologię klasyczna, filozofię i historię sztuki. Już wtedy często wyjeżdżał do Włoch. O okolicznościach, w jakich krnąbrny gimnazjalista skłonił się w stronę antyku, pisze w dowcipnej anegdocie W. Studencki: W klasie  VI Parandowski otrzymał stopień niedostateczny z Homera. Po wakacjach złożył z greki poprawkę, ale tak się doskonale przygotował, że Bojarski zażądał, by w drodze wyjątku przyznać uczniowi stopień dobry, [...]. Odtąd Parandowski rozmiłował się w grece2.

   W 1921 r. ukazuje sie studium Parandowskiego o Oskarze Wildzie, zaś w 1924, oprócz Mitologii, dwie książki: Rzym czarodziejski i Eros na Olimpie. Wówczas poznaje Irenę Helzel, przyszłą żonę. Później następują kolejne podróże, które stają się źródłem inspiracji pisarskich.

   Nowy etap w biografii Parandowskiego otwiera rok 1929, kiedy to przeprowadza się do Warszawy. Pracuje w redakcji „Pamiętnika Warszawskiego” wraz z H. Morstinem, wydaje biografię Wilde’a Król życia. W 1933 r. zostaje prezesem polskiej sekcji Pen-Clubu i uczestniczy w kolejnych międzynarodowych zjazdach. Publikuje swoje utwory inspirowane tradycja antyczną. Za Dysk olimpijski (1933) otrzymuje brązowy medal podczas Olimpiady w Berlinie.

Wraz z rodziną rozpoczyna wojenną tułaczkę, podczas której przychodzi na świat trzecie dziecko. Odzyskanie niepodległości przeżywa w Lublinie, gdzie podejmuje pracę profesora literatury porównawczej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1945-50). Po tym okresie pracy naukowej wraca do Warszawy. W 1962 r. zostaje wiceprezesem Międzynarodowej Federacji Pen-Clubów i rokrocznie uczestniczy w zjazdach. Po wojnie ukazuje się wiele dzieł epickich, próby dramatyczne i eseje oraz przekłady, spośród których najbardziej doceniono nową polską wersję Odysei Homera. W obfitym dorobku pisarza znajdują się m. in. Pozycje: Alchemia słowa, Mój Rzym, Medea. Fascynacja antykiem nie przesłoniła autorowi tych książek wrażliwości na różne przejawy kultury współczesnej. Chętnie chodził do teatru i kina, spotykał się z artystami i naukowcami, uczestniczył w sesjach naukowych i spotkaniach towarzyskich. O wielu osobach, których dorobek i postawę wysoko cenił, pisał w książkach wspomnieniowych, np.: Wspomnienia i sylwety oraz Refleksje. Doskonalsze zrozumienie mitów i mentalności starożytnych Greków i Rzymian ułatwiają informację o pracach archeologicznych, sztuce, rozwoju politycznym i cywilizacyjnym, zawarte w popularyzatorskiej książce Z antycznego świata3.

   Jan Parandowski zawsze pozostawał człowiekiem wiernym ideałom humanizmu, wrażliwym na wszelkie przejawy zła, przemocy i nietolerancji. W środowisku literackim i szerzej – wśród ludzi kultury – nie tylko w Polsce był niepodważalnym autorytetem moralnym. We wspomnieniach ludzi, którzy go znali, a przede wszystkim żony, Ireny, jawi sie jako osoba wielkiego taktu, wewnętrznie spójna, pracowita, gotowa do pomocy i poświęcenia dla innych. Parandowski był wielkim erudytą, przyjaźnił się, spotykał i korespondował z wybitnymi twórcami i naukowcami. Z wielkim znawstwem wypowiadał się o dziełach sztuki, interesował się teatrem i filmem. Mimo jednoznacznie określonej postawy i światopoglądu w 1959 r. otrzymał Krzyż Wielki Orderu Polonia Restituta. W 1963 r. Order Sztandaru Pracy. Katolicki Uniwersytet Lubelski uhonorował go w 1976 r. doktoratem honoris causa. Dyplom wręczono mu uroczyście w obecności prymasa S. Wyszyńskiego w Warszawie, ponieważ ze względu na pogarszający się stan zdrowia pisarz nie mógł już podróżować.

   Wiele osobistych, rodzinnych akcentów z biografii Parandowskiego przywołuje we wspomnieniowej książce4 jego żona Irena, można je również znaleźć w korespondencji z przyjaciółmi. Upodobania literackie pisarza ukształtowała fascynacja starożytną Grecją i Rzymem. Wysoko cenił również twórczość francuską, zwłaszcza G. Flauberta.

   Zanim przystąpimy do przypomnienia treści książki i uwag o wykorzystaniu motywów mitologicznych w literaturze, warto przywołać podstawowe wiadomości z teorii literatury, dotyczące mitu i jego pochodzenia.