Bohaterowie powieści Henryka Sienkiewicza często stawali przed koniecznością dokonywania wyborów. Czy refleksja nad ich zachowaniem może pomóc czytelnikowi w podejmowaniu trudnych decyzji życiowych ? - rozprawka nawiązująca do "Krzyżaków
NIE Z ARCHIWUM.
z przeciwnościami losu, jak i z własnymi słabościami. W krytycznych sytuacjach byli
wystawieni na wielką próbę charakteru. Czy ich zachowania mogą pomóc czytelnikowi
w podejmowaniu trudnych decyzji życiowych? Uważam, że współczesny odbiorca nie
może korzystać z doświadczeń Sienkiewiczowskich postaci, a ich postępowanie nie stanowi dla niego podstawy do naśladowania w momentach decydujących wyborów.
Andrzej Kmicic to jedna z najważniejszych postaci „Potopu” postawiona przed koniecznością stoczenia wewnętrznej walki. Musiał on rozstrzygnąć w swoim sumieniu, czy
sprzeniewierzyć się przysiędze złożonej na krzyż i podjąć walkę o wolność ojczyzny, czy
pozostać wiernym Radziwiłłom, którzy opuścili swego prawowitego władcę, i tym samym skazać się na haniebne miano zdrajcy ojczyzny. Nie wiedział, że Janusz Radziwiłł
wykorzystał jego lojalność i zaufanie, aby posłużyć się nim, gdyby zaszła potrzeba przeciwstawienia się przeciwnikom uznania szwedzkiego króla za władcę Polski.
Podczas uczty, która została wydana dla szlachty przybyłej do Radziwiłła w celu
obrony ojczyzny, Kmicic został postawiony przed koniecznością dokonania wyboru mię-
dzy najważniejszymi dla niego wartościami: honorem i miłością do ojczyzny. Uznał za
ważniejszą przysięgę wierności, gdyż splamiłby swój honor i sprzeniewierzyłby się Bogu.
W ten sposób skazał się na pogardę patriotycznej szlachty oraz naraził swoją ukochaną na
wstyd i cierpienie. W słuszności podjętej decyzji utwierdziło go jednak zapewnienie księ-
cia Janusza, że poddaje się on Szwedom, aby służyć Polsce i w ten sposób myśli o jej
dobru.
Współczesny czytelnik nie znajdzie zbyt wielu sytuacji, w których postępowanie Kmicica mogłoby pomóc mu w podjęciu decyzji. To inne czasy, inni ludzie, inne sytuacje
wymagające dokonywania wyborów. Sądzę, że możemy współczuć bohaterom powieści
Henryka Sienkiewicza, możemy ich podziwiać za odwagę, determinację, lojalność i mi-
łość, lecz realia ich świata i naszego są tak różne, że trudne decyzje musimy podejmować
w oparciu o własne przemyślenia i wyznawane wartości i ponosić za nie odpowiedzialność.