Analiza i interpretacja ,,Pieśni IX" Jana Kochanowskiego.
Wymień:
-podmiot liryczny(do filozofa chyba)
-adresat,
-tematyka, charakter utworu,
-fragmenty zawierające rady, pouczenia (złote myśli) - twój komentarz,
-jaką filozofie życiową wyznaje J. Kochanowski. (do czego nawiązuje, gdzie szuka inspiracji)
Pieśń IX:
Chcemy sobie być radzi?
Rozkaż, panie, czeladzi,
Niechaj na stół dobrego wina przynaszają,
A przy tym w złote gęśli albo w lutnią grają.
Kto tak mądry, że zgadnie,
Co nań jutro przypadnie?
Sam Bóg wie przyszłe rzeczy, a śmieje się z nieba,
Kiedy się człowiek troszcze więcej, niźli trzeba.
Szafuj gotowym bacznie!
Ostatek, jako zacznie,
Tak Fortuna niech kona: raczy li łaskawie,
Raczy li też inaczej; my siedziem w jej prawie.
U Fortuny to snadnie,
Że kto stojąc upadnie;
A który był dopiero u niej pod nogami,
Patrzajże go po chwili, a on gardzi nami.
Wszystko się dziwnie plecie
Na tym tu biednym świecie;
A kto by chciał rozumem wszystkiego dochodzić,
I zginie, a nie będzie umiał w to ugodzić.
Prózno ma mieć na pieczy
Śmiertelny wieczne rzeczy;
Dosyć na tym, kiedy wie, że go to nie minie,
Co z przejźrzenia Pańskiego od wieku mu płynie.
A nigdy nie zabłądzi,
Kto tak umysł narządzi,
Jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić,
Temu mężnie wytrzymać, w owym się nie wznosić.
Chwalę szczęście stateczne:
Nie chce li też być wieczne,
Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę
I uczciwej chudoby bez posagu pragnę.
Nie umiem ja, gdy w żagle
Uderzą wiatry nagle,
Krzyżem padać i świętych przenajdować dary,
Aby łakomej wodzie tureckie towary
Bogactwa nie przydały
Wpadwszy gdzie między skały;
Tam ja bezpiecznym sercem i pełen otuchy
W równej fuście popłynę przez morskie rozruchy.
Proszę na 1,5 strony A5 (zeszytowej)
Daję NAAAJ
Ta biesiadno refleksyjna pieśń jest przede wszystkim pochwałą stoickiej postawy wobec zmieniających się kolei losu.Rozpoczyna się ona nawoływaniem do używania życia(zgodnie z maksymą carpe diem) i czerpania z niego radości,póki jest ku temu okazja.Nie należy martwić się na zapas tym,co przyniesie czas,nie mamy bowiem wpływu na nasze przeznaczenie i przyszłość.Należy zaufać Bogu,który przecież sam " śmieje się z nieba,kiedy się człowiek troszcze więcej,niźli trzeba".
Poeta zdaje sobie sprawę z nieprzewidywalności przyszłego losu.Przysłowie "fortuna kołem się toczy" nigdy nie traci na aktualności bowiem " wszystko się dziwnie plecie na tym tu biednym świecie".Najważniejszym zatem zadaniem człowieka jest rozumnie używać życia,kiedy istnieje taka możliwość,ale nie przywiązywać się zbytnio do swojego majątku i pozycji,ponieważ łatwo można je stracić.Najwyższe szczęście nie tkwi w zaszczytach i bogactwie,ale w osiągnięciu wewnętrznej harmonii i duchowej równowagi "bezpiecznego serca" i "otuchy".
Taki stan umysłu jest ratunkiem przed skutkami działań Fortuny i uczy obojętności wobec jej kaprysów: "A nigdy nie zabłądzi,kto tak umysł narządzi,jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić,temu męznie wytrzymać,w owym się nie wznosić"