Question

jaka role w dziejach polski odegrało księstwo warszawskie ( proszę proszę... potrzebne sa bardzo bagate informacje min 3 str A4 :/)

Answer 1

W 1807 roku na mocy traktatu w Tylży powstało Księstwo Warszawskie. Obejmowało ono ziemie II i III rozbioru pruskiego (wyłączając okręg białostocki przyznany Rosji). Jego władcą został król saski Fryderyk August z dynastii Wettynów.

Ustrój księstwa określała konstytucja nadana przez Napoleona 21 VII 1807 roku.

Całe państwo podzielono na 6 departamentów, którymi zarządzali prefekci. W 1808 roku wydano dekret o powszechnej służbie wojskowej - ministrem wojny został książę Józef Poniatowski.

W 1809 roku trwała wojna Francji z Austrią, w której wielką rolę odegrała armia Księstwa Warszawskiego, którą dowodził książę Józef Poniatowski. 19 kwietnia 1809 roku doszło w ramach tej wojny do wielkiej bitwy pod Raszynem. Bohatersko walczącemu polskiemu wojsku udało się tam powstrzymać idących na Warszawę Austriaków. Po tej bitwie dowodzona przez księcia Józefa Poniatowskiego armia wkroczyła na ziemie polskie będące pod zaborem austriackim, zdobywając między innymi Lublin, Zamość, Sandomierz, Lwów i Kraków.

W wyniku układów pokojowych podpisanych między Austrią i Francją w Wiedniu w dniu 14 X 1809 roku przyznano Księstwu Warszawskiemu ziemie polskie włączone do Austrii po trzecim rozbiorze. Dzięki temu obszar Księstwa zwiększył się ze 104 000 km2 do 151 000 km2, a liczba ludności z około 2 500 000 mieszkańców do 4 000 000.

Księstwo Warszawskie przez cały czas swojego istnienia stanowiło gospodarcze i wojskowe zaplecze dla napoleońskiej Francji. Utrzymywało bardzo dużą jak na swoje możliwości armię, która początkowo liczyła 30 000 żołnierzy, w 1809 roku już około 60 000, a w 1812 poszło w wyprawie Napoleona na Rosję blisko 100 000 żołnierzy Księstwa Warszawskiego.

Klęska Francji w wojnie z Rosją spowodowała prawie dwuletnią okupację terytorium Księstwa przez wojska rosyjskie.

Najważniejsze wydarzenia w czasach istnienia Księstwa Warszawskiego w latach 1807-1815

DatyPrzebieg wydarzeń14 I 1807 Powołanie przez Napoleona Komisji Rządzącej w Warszawie jako tymczasowej władzy na ziemiach polskich zaboru pruskiego zdobytych przez Francję w wojnie z Prusami. 7 VII 1807 Powstanie Księstwa Warszawskiego w wyniku układów między Napoleonem a carem Aleksandrem I podpisanych w Tylży. 22 VII 1807 Napoleon nadał Księstwu Warszawskiemu konstytucję i kodeks cywilny. 1808 Udział wojsk polskich w prowadzonej przez Napoleona wojnie w Hiszpanii. IV—X 1809 Wojna Francji i Księstwa Warszawskiego z Austrią. 19 IV 1809 Zwycięska dla polskiego wojska bitwa z Austriakami pod Raszynem. IV—V 1809 Armia Księstwa Warszawskiego dowodzona przez księcia Józefa Poniatowskiego przeprowadza ofensywę, w wyniku której Polacy zajmują znaczną część ziem polskich będących pod zaborem austriackim. 14 X 1809 Układy pokojowe między Francją a Austrią w Wiedniu. Księstwo Warszawskie otrzymuje tereny zdobyte przez armię księcia Józefa Poniatowskiego. Są to ziemie zajęte przez Austrię w trzecim rozbiorze z Krakowem, Lublinem, Zamościem, Sandomierzem. Część ziem polskich należących do zaboru austriackiego otrzymała wtedy będąca w sojuszu z Napoleonem Rosja. 21 VI 1812 Rozpoczęcie wojny Francji z Rosją. Francję wspomaga 100 000 armia Księstwa Warszawskiego. X—XII 1812 Odwrót Francuzów z Rosji zamieniony w straszliwą klęskę armii napoleońskiej. I 1813 Wojsko polskie opuszcza Księstwo Warszawskie, do którego wkraczają okupacyjne wojska rosyjskie. 1815

Likwidacja Księstwa Warszawskiego w czasie obrad kongresu wiedeńskiego. Ustanowienie na części jego terytorium zależnego od Rosji Królestwa Polskiego.

 

 

 

3 maja 1815 roku Rosja, Austria i Prusy podpisały w Wiedniu traktaty, z których wynikało, że z większej części Księstwa Warszawskiego utworzone zostanie Królestwo Polskie, które będzie związane z Rosją unią personalną. W praktyce oznaczało to, że car rosyjski będzie jednocześnie królem w Królestwie Polskim.

Powstałe w ten sposób nowe polskie państwo zależne od Rosji miało powierzchnię około 128 000 km2 i liczyło niespełna 3 mln mieszkańców. Nazywano je też Królestwem Kongresowym lub potocznie Kongresówką, jako że decyzje o jego powstaniu zapadły na kongresie wiedeńskim.

W listopadzie 1815 roku przybył do Warszawy car Aleksander I. Został entuzjastycznie powitany przez zgromadzonych licznie na trasie jego przejazdu mieszkańców stolicy. Nadał wtedy Królestwu Polskiemu konstytucję.

Głównym autorem tekstu konstytucji był książę Adam Jerzy Czartoryski. Car podpisał ją w dniu 27 XI 1815 roku.

Zgodnie z konstytucją praktycznie cała władza wykonawcza i ustawodawcza należała do króla, czyli rosyjskiego cara. Tylko on posiadał inicjatywę ustawodawczą i prawo weta wobec postanowień sejmu Królestwa. Tylko on mógł zwoływać sejm i decydować o jego rozwiązaniu lub odroczeniu obrad. Tylko król miał prawo mianować senatorów, biskupów, najwyższych urzędników i oficerów. Król również stał na czele sił zbrojnych, czyli polskiej armii Królestwa.

Sejm składał się z senatu i izby poselskiej. Senatorami byli wojewodowie, kasztelanowie i biskupi. Nie mogło ich być więcej niż 64. W skład izby poselskiej wchodziło 77 posłów wybieranych przez szlachtę i 51 deputowanych wybieranych przez zgromadzenia gminne spośród właścicieli fabryk, rzemieślników, księży, nauczycieli, pracowników naukowych itp.

Rządem Królestwa była Rada Administracyjna, w której skład wchodzili ministrowie stojący na czele pięciu komisji rządowych. Przewodniczył jej zastępujący cara w Królestwie wyznaczony przez niego namiestnik. Na stanowisko to powołano generała Józefa Zajączka.

Według konstytucji Królestwo oprócz polskiego sejmu i rządu miało mieć własny skarb i wojsko. Były też gwarancje nietykalności osobistej oraz wolności słowa, wyznania i druku. Językiem urzędowym pozostawał język polski.

Wszystko to wyglądało bardzo obiecująco i mogło wśród Polaków budzić nadzieję na odzyskanie z czasem pełnej niepodległości. W rzeczywistości było jednak inaczej. Car Aleksander I nigdy nie miał zamiaru w pełni przestrzegać nadanej przez siebie Królestwu Polskiemu konstytucji.

Najważniejszą osobą w państwie stał się szybko wielki książę Konstanty Pawłowicz, brat cara, mianowany naczelnym wodzem polskiej armii Królestwa. Niewiele znaczył przy nim sprawujący funkcję namiestnika generał Zajączek. Drugą postacią decydującą o najważniejszych sprawach Królestwa był Mikołaj Nowosilcow. Tego rosyjskiego senatora ustanowił car specjalnym Komisarzem w Królestwie Polskim. Zarówno Konstanty, jak i Nowosilcow podejmowali często ważne decyzje, nie licząc się wcale z polskim sejmem i rządem.

Dowodzona przez wielkiego księcia Konstantego armia polska liczyła około 30 000 żołnierzy. W większości byli to wcielani do wojska chłopi. Służba wojskowa trwała wówczas 10 lat.

Wojsko to było znakomicie wyszkolone, zdyscyplinowane i właściwie uzbrojone. Wprowadzono w nim bardzo surową dyscyplinę, którą miały utwierdzać ciągłe parady i musztry. Konstanty zachowywał się wobec żołnierzy, a szczególnie w stosunku do oficerów niezwykle brutalnie i arogancko. W dowodzonym przez niego wojsku na porządku dziennym było stosowanie surowych kar, w tym również cielesnych.

Aleksander I, nadając Królestwu Polskiemu konstytucję, chciał zapewne stworzyć pozory łagodnego traktowania Polaków, żeby uniknąć ewentualnych protestów ze strony przedstawicieli europejskich mocarstw.

Od samego początku car i jego wysocy urzędnicy łamali postanowienia zawarte w konstytucji. Sejmy zwoływano rzadko i nieregularnie. W latach 1815-1830 zdarzyło się to zaledwie cztery razy.

Również wolność słowa i druku okazała się prawem istniejącym tylko na papierze. W 1819 roku wprowadzono rządową cenzurę.

Takie postępowanie musiało wywoływać wśród Polaków protesty. Niektórzy polscy działacze polityczni usiłowali podejmować przeciwko temu pewne akcje w ramach opozycji legalnej. W ten sposób zaczęła wyrażać w sejmie sprzeciw 10-osobowa grupa posłów nazywana „kaliszanami”, ponieważ jej członkowie w większości pochodzili z okolic Kalisza. Przewodzili temu działaniu bracia Wincenty i Bonawentura Niemojowscy. Protestowali przeciwko samowoli carskich urzędników i domagali się pełnego przestrzegania konstytucji.

Car rozprawił się z tą opozycją bardzo szybko. Najpierw przez pięć lat nie zwoływał sejmu. Potem w 1825 roku zakazał jawności obrad sejmowych. Przywódców opozycyjnych „kaliszan” odsunięto całkowicie od działalności publicznej.

Widząc nieskuteczność opozycyjnych działań legalnych, zaczęto zakładać opozycyjne tajne związki. Tego typu organizacje pojawiały się w różnych środowiskach, ale najczęściej wśród studentów i żołnierzy.

Najważniejszą wówczas organizację spiskową założył major polskiego wojska w Królestwie, Walerian Łukasiński.Było to Towarzystwo Patriotyczne, które za cel swojego działania przyjęło odzyskanie niepodległości Polski. W 1822 roku policja wpadła na trop tej organizacji. Nastąpiły aresztowania. Major Łukasiński został zdegradowany i skazany na 9 lat więzienia. Mimo to w rosyjskiej twierdzy Szlisselburg spędził prawie 45 lat. Przetrzymywano go tam jako więźnia bezprawnie i nie objęła go żadna amnestia. Towarzystwo Patriotyczne działało jeszcze do 1825 roku. Wtedy to władze rosyjskie aresztowały ponownie jego przywódców, których poddano pod sąd sejmowy.

W grudniu 1828 roku zawiązana została kolejna organizacja spiskowa nazwana Sprzysiężeniem Podchorążych Wysockiego. Piotr Wysocki był instruktorem w Szkole Podchorążych Piechoty. Założony przez niego tajny związek skupiał przede wszystkim młodzież wojskową i studentów. Jego celem było przygotowanie zbrojnego powstania przeciwko Rosji.

Sprzysiężeni planowali porwanie lub zabicie wielkiego księcia Konstantego, opanowanie Warszawy i wezwanie polskiego narodu do walki o wolność. Liczyli, że w takiej sytuacji władzę nad powstaniem przejmą doświadczeni polscy dowódcy wojskowi, którzy poprowadzą przeciwko rosyjskim wojskom istniejącą w Królestwie polską armię.

Mimo tych wszystkich ograniczeń i carskiej samowoli Królestwo Polskie nieźle się rozwijało w pierwszym okresie swojego istnienia. Rząd popierał rozwój działalności przemysłowej i handlowej. Dobrze rozwijało się włókiennictwo w Okręgu Łódzkim oraz przemysł wydobywczy i metalurgiczny w Zagłębiu Staropolskim (rejon Gór Świętokrzyskich) i Zagłębiu Dąbrowskim (wschodnia część Górnego Śląska znajdująca się w granicach Królestwa Polskiego).

Widoczny był rozwój miast. Pod każdym względem wzrastało znaczenie Warszawy, gdzie z każdym rokiem przybywało nowych fabryk, magazynów, urzędów i banków. W 1817 roku żyło w stolicy około 88 000 ludzi. W 1830 roku liczba mieszkańców Warszawy zbliżała się już do 140 000.

Dynamiczny rozwój gospodarczy Królestwo Polskie zawdzięczało szczególnie takim ludziom jak książę Ksawery Drucki-Lubecki i ksiądz Stanisław Staszic. Drucki-Lubecki był w latach 1821-1830 ministrem skarbu oraz twórcą Banku Polskiego. Miał wielki wpływ na rozwój Zagłębia Dąbrowskiego. Stanisław Staszic, znany już ze swej aktywnej działalności w ostatnich latach Rzeczypospolitej, był autorem wielu prac naukowych dotyczących wykorzystania bogactw naturalnych. Miał bardzo duży wkład w rozwój przemysłowy Zagłębia Staropolskiego.

W 1816 roku rozpoczął swoją działalność Uniwersytet Warszawski. Poza tym w początkowym okresie istnienia Królestwa Polskiego powstało na jego terenie bardzo dużo różnego typu szkół. Wielka w tym była zasługa kierującego sprawami oświaty w Królestwie Stanisława Kostki Potockiego. Kiedy został on zmuszony do ustąpienia z zajmowanego stanowiska, liczba szkół w Królestwie bardzo się zmniejszyła.

------------------------------------------------------------------------------------------