3 gim, wytłumaczcie mi krzyżówki genetyczne (I prawo mendla-.-).
to co jest do nauczenia
-schemat dziedziczenia koloru kwiatu u dziwaczka
- schemat dziedziczenia płciu u człowieka
" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "
© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.
prawo czystości gamet każda gameta ma jeden allel z danego genu (są 2 ) . Wynika z tego, że każda komórka płciowa zawiera po jednym genie z każdej pary alleli.
krzyżówek używamy aby przewidzieć jakie cech y będzie mial osobnik potomny np
IAi0x IAIB (krzyżujemy gr A(heterozygote) i AB )
IA IB
IA IAIA IAIB
i0 IAi0 IBi0
poprostu karzda litera z karzdą
to jest schemat dziedziczenia gr krwi A i B są dominujące natomiast 0 recesywna jak ktoś ma IBi0 to ma gr krwi B
z dziwczkiem jest tak
Dominacja niezupełna występuje wówczas, gdy pokolenie wykazuje wartość pośrednią cechy
np jeżeli barwa czerwona (R) jest dominująca a biała (r) recesywna
i będziemy mieli heterozygotę to (Rr) barwa nie będzie czerwona tylko różowa
dziedziczenie płci
kobieta XX
mężczyzna XY
X Y
X XX XY
X XX XY
kobiety mają 2 chromosomy X a mężczyźni XiY więc prawdopodobieństwo urodzenia chłopca jest równe 50% tak jak dziewczynki
Nauczanie gentyki zaczna się od najprostrzych założeń i zasad.
Co więc zakładamy?
1.Pierwsze i najwazniejsze założenie to takie, że zajmujemy się organizmami diploidalnymi. To tak jakby dwa zestawy pełnej informacji genetycznej. Jeden zestaw otrzymujemy od mamy drugi od taty.
2. Cechy organizmu uwarunkowane są genami.
Kiedyś nawet mówiono 1gen-1białko
3.geny na daną cechę mogą występować w róznych odmianach - to allele
4. Allele danego genu mają ,,różną siłę'' ujawniania się.
NP.
A-czerwona farba
a-bezbarwne (tak jak woda)
A+A---> czerwone
A+a ----> czerwone
a+a----> białe (w roslinach to białe bierze się z koloru innych substancji zawartych w np. płatkach kwiatów)
----------------------------------
A-to gen dominujący
a-gen recesywny
Każdy organizm (diploidalny) ma w sobie dwa allele na każdą cechę. Mamy więc:
AA - chomozygotę dominującą
aa-homozygotę recesywną
Aa-heterozygotę.
-----------------------------------------
Pokazany wcześniej sposób działania genów (A+A-czerwony.....) to dziedziczenie z pełną dominacją; gdzie Aa jest takie samo jak AA.(ZAŁĄCZNIK)
-------------------------------------------------------------------
Mamy też dziedziczenie z niepełną dominacją, gdzie AA jest różńe od Aa. - tak zachodzi dziedzczenie u dziwaczka.(ZAŁĄCZNIK)
A-czerwona farba
a-biała farba
A+A---> czerwone
A+a ----> różowe
a+a----> białe
----------------------------------------------------------------
Grupy krwi (które zamieścił kolega w swojej odpowiedzi) to przykład kodominacji.
Czasem utożsamiana z niepełną dominacją ale nie jest to prawidłowe; choć granica czasami jest bardzo płynna. W grupach krwi mamy allele wielokrotne: w tym przypadku 3; dwa dominujące IA ; IB i recesywny i .
-------------------------------------------------------------------------------------
W czasie rozmnażania płciowego, posługujemy się gametami - komórkami powstającymi w procesie mejozy, zwierającymi połowę materiału genetycznego jaki zawierają komórki ciała. Po połączeniu dwóch gamet powstaje zygota o ilości materiału gentycznego charakterystycznej dla danego gatunku.
NP>
Człowiek 46 chromosomów w komórkach ciała (23 pary )
Gamety: 23 chromosomy
Gameta(23) + gameta (23)-----> zygota 46 chromosomów.
----------
Te pary to tzw. chromosomy homologiczne. Mamy 23 pary chromosomów homologicznych. 2 zestawy cchromosomów (po 23 chromosomy).
Dwa chromosomy w parze (homologi) niosą informację o tych samych cechach.
Jeśli na jednym jest gan na kolor kwiatów to na drugim w odpowiednim miejscu (locus) jest też gen na kolor kwiatów.
Mogą to być geny warunkujące budowę innego bialka (allele) ale białko to będzie w taki czy inny sposób nadawać barwę kwiatom.
_______________________________________________________________________
Dziedziczenie płci u człowieka
Tu musimy zejść z poziomu genów a wejść na poziom chromosomów.
Każdy z nas ma pełen zestaw genów na obie płcie. Te geny znajdują się na autosomach. mamy ich 22 pary. Dodatkowo mamy 1 parę chromosomów płci - allosomów.
Są to chromosom X i chromosom Y.
Na chromosomie Y znajduje się gen SRY - w dużym uproszczeniu jest to gen który jest kluczem uruchamiającym geny ,,męskie'' na autosomach. (to tak jakby plik *.exe dla programu ,,PŁEĆ MĘSKA).
Gdy nie mamy Y i nie mamy kluczyka na płeć męską to uruchamiane są geny na płeć żeńską.
22pary autosomów + XX ------> Dziewczynka
22pary autosomów + XY -----> chłopiec
Przy rozmnażaniu, wytwarzamy gamety a w gamecie jest zwsze po jednym chromsomie z każdej pary czyli kobieta może przekazać w swojej gamecie 22 autosomy+X; natomiast męzczyzna wytwarza dwa rodzaje gamet pod tym względem: zawierające X lyb Y
P:XX*XY
Gamety: X * X lub Y
F1:
.......X
X.....XX
Y.....XY