1.Wymień podstawowe elementy uzbrojenia piechoty francuskiej. 2. Odszukaj w różnych źródłach informacje na temat taktyki stosowanej w czasie walki przez oddziały napoleońskie. Daje naj ! :))
wiek999
1. Francuskie uzbrojenie; - karabin piechoty wz. 1777 (różne odmiany i modyfikacje) - karabin woltyżerski wz. 1777 (choć chyba częściej były tan zwykłe karabiny piechoty) - karabin dragoński wz. 1777 (używali też saperzy) - karabin artyleryjski wz. 1777
- sztucer piechoty wz. 1793 - sztucer kawaleryjski wz. 1793
- pistolet oficerski wz. 1777 - pistolet kawaleryjski wz. 1777 - pistolet kawaleryjski AN IX - pistolet kawaleryjski AN XIII
Karabiny gładkolufowe, skałkowe francuskie wz. 1777 i wzorów pochodnych (np. AN IX) miały kaliber lufy 17,48mm i strzelały kulą ołowianą o śrenicy 16,54mm i masie 27,17 gramów. Standardowy ładunek prochu to 12,24g (+1g podsypki). Karabinki jazdy miały lufę mniejszej śrenicy czyli 17,11mm, ale używały tej samej kuli 16,54mm. Ładunki w karabinkach jazdy były mniejsze - 7,12g (+0,75g podsypki).
Broń gwintowana była uzywana w ilościach raczej śladowych (nie tak jak np. w armii brytyjskiej, gdzie tworzono czasem nawet pułki w nie wyposażone). Sztucer piechoty miał długość 1040mm (650mm - lufa). kaliber lufy - 13,5mm, a kuli - 14,2mm oraz skok siedmio-bruzdowego gwintu 670mm - co powodowało konieczność dość mozolnego wbijania kuli. Ładunek prochu to 8,5g. W przypadku sztucera kawaleryjskiego, broń miała 788mm, a lufa 407mm.
Przykładowo: - długość karabinu piechoty wz. 1777 AN IX - to 1515mm (1920mm z bagnetem), a lufy to 1137mm; - długość karabinu dragońskiego wz. 1777 AN IX - to 1417mm (1795mm z bagnetem), a lufy to 1028mm; - długość karabinka kawaleryjskiego wz. 1777 AN IX - to 1145mm (1632mm z bagnetem), a lufy to 758mm; - długość karabinka huzarskiego wz. 1786 - to 1065mm, a lufy to 704mm.
Skupmy się na piechocie jako na zasadniczym temacie wątku.
Karabiny piechoty umożliwiały strzelania do odległości około 300m (choć kula maksymalnie mogła przelecieć jakieś 800-1000m). Wyniki strzelań próbnych (robione w armii Księstwa Warszawskiego) dla karabinu wz. 1777 AN IX do dla celu 1,68x0,52 (cel malowany na biało z czarnym pasem w środku) to na 200 strzałów:
- 100 kroków (75m) - 151 trafnych - czyli 75% - 200 kroków (150m) - 99 trafnych - czyli 45% - 300 kroków (225m) - 55 trafnych - czyli 27,5% - 400 kroków (300m) - 53 trafne - czyli 26,5%
Są to wyniki znacznie przekraczające wyniki dla broni pruskiej (też używanej w KW), ale przy tym należy pamiętać, że takie strzelanie odbywało się warunkach idealnych, w bitewnym zgiełku, w stresie i zmęczeniu nie byłoby tak różowo. Strzelać to na 300m może i można było, ale do celu wielkości szyku (taki cel w KW to była tarcza wielkości 30,5mx2,44m), a i tak ze względu na duży rozrzut pionowy (ładunek papierowy, proch na podsypkę odsypywano "na oko" czyli prędkości początkowe były różne) w cel z 300m trafiało około 20% pocisków.
Oprócz broni palnej żołnierze posiadali broń białą:
- oficer pieszo - szabla, pistolet - oficer konno - szabla, para pistoletów - grenadier - karabin piechoty lub woltyżerski (standard 60 ładunków), bagnet, kordelas piechoty - woltyżer - karabin piechoty lub woltyżerski (standard 60 ładunków), bagnet, kordelas piechoty - fizylier - karabin piechoty (60 ładunków), bagnet - saper - karabin dragoński (20-30 ładunków), bagnet, tasak, toporek
Wielka Brytania
Wielka Brytania nie miała tak rozbudowanego systemu karabinów piechoty, a broń podstawowa była krótsza i bardziej uniwersalna.
Podstawowym uzbrojeniem brytyjskiego piechura był karabin skałkowy wz. 1730 zwany "Brown Bess", produkowany od 1730 do 1802 roku. Podlegał on oczywiście zmianom i w 1763 pojawił się "krótki muszkiet służby lądowej". Tutaj warto nadmienić, że angielskojęzyczne nazewnictwo karabinem (rifle) nazywało bron gwintowaną, a broń gładkolufową nazywano muszkietem (musket). Polska terminologia nie stosuje takiego rozgraniczenia i u nas broń gładkolufowa nazywa się również karabinem, a do określenia broni gwintowanej stosuje się często określenie "sztucer".
Podstawowe dane "Brown Bess" to długość broni wynosząca 1480mm, przy lufie długości 1160mm oraz masa broni ok. 4,2 kg. Karabin ten miał kaliber lufy 19mm czyli 0,75".
Brytyjczycy w przeciwieństwie do innych państw tego okresu wprowadzili do powszechnego użytku karabin gwintowany. Przy czym zdając sobie sprawę z niedogodności długiego ładowania takiej broni wprowadzili broń wtedy nietypową. Karabin Bakera miał lufę gwintowaną, ale gwint o bardzo długim skoku, co ułatwiało ładowanie oraz kule o nieco mniejszej średnicy niż kaliber lufy, a uszczelnianej w lufie za pomocą flejtucha czyli naoliwionej szmatki w która zawijało się kulę. taki system pozwalał na znacznie szybsze ładowanie broni niż sztucerów francuskich. W przypadku zagrożenia można było broń nabić jak karabin gładkolufowy, bez flejtucha - co co prawda niwelowało zalety gwintu, ale umożliwiało szybkie nabicie broni.
W piechocie brytyjskiej w karabiny gwintowane była wyposażona część kompanii lekkich (odpowiednik francuskich kompanii woltyżerskich), ale tez stosowano uzbrojenie w taką broń całych jednostek jak np. 95 pułk strzelców czy jeden cały batalion z 60 pułku.
Karabin Bakera miał długość 1168mm i lufę długości 762mm. kaliber lufy wynosił 15,8 mm (0,62") - z tej broni można było w praktyce prowadzić celny ogień do 300 yardów. Ponieważ broń była krotka to aby zapewnić możliwość walki wręcz zastosowano długi (61cm) bagnet, który posiadał rękojeść i w zasadzie był krótkim pałaszem zakładanym na karabin.
Prusy
Piechota pruska była wyposażona w: - karabin piechoty wz. 1750 - karabin piechoty wz. 1780 - karabin piechoty wz. 1805 - karabin piechoty wz. 1809 - karabin dragoński wz. 1787
W armii pruskiej równolegle były używane karabiny wzorów starszych i nowszych, a broń była dużo gorszej jakości niż broń francuska - co owocowało osiągami (na 200 strzałów do tarczy 1,68x0,52m):
- 100 kroków (75m) - 92 trafnych - czyli 46% - 200 kroków (150m) - 64 trafnych - czyli 32% - 300 kroków (225m) - 54 trafnych - czyli 27% - 400 kroków (300m) - 42 trafne - czyli 21%
Jeśli się to porówna z wynikami dla broni francuskiej to różnice są widoczne. Ponadto broń pruska miała większy ciężar o około 1 kg od porównywalnej broni francuskiej. W efekcie po prostu sięgnięto do rozwiązań francuskich i pruski karabin piechoty jest wzorowany na francuskim karabinie wz. 1777.
Karabin piechoty wz. 1805 miał długość 1453mm i lufę 1045mm, ważył 4,91kg i miał kaliber lufy 18.06mm (stosowano kulę 16,2mm o masie 29g). Ładunek prochu w karabinach pruskich wynosił 10,8g (+1,2g podsypki). Kule do wcześniejszych karabinów, choć różniły się nieco średnicą (17,65 i 17,71mm) miały 32g i miały ładunek prochu taki sam jak karabinów późniejszych.
Karabin piechoty wz. 1809 (zwany "nowopruskim") miał długość 1453mm i lufę 1045mm, masę 3,78kg oraz kaliber lufy 18mm (strzelał kulą 17,33mm o masie 29,5g).
Przy okazji broni piechoty warto nadmienić, że strzelanie na strzelnicy zarówno obecnie, jak i kiedyś mogło mocno różnić się od tego co działo się na polu walki. Podczas strzelań tarczowych można dobrać najwłaściwszy ładunek prochu, uszczelnić kulę w lufie, zastosować odpowiednia przybitkę - co w efekcie przełoży się na znacznie celniejszy strzał.
Na polu walki żołnierz miał ładunku przygotowane, do szybkiego użycia, a była to kula i ładunek prochu zawinięty w papier. W celu załadowania broni odgryzało się końcówkę naboju z kulą, sypało nieco prochu na panewkę ("na oko"), zamykało panewkę i wsypywało resztę prochu do lufy, po czym wrzucało się kule (była sporo mniejsza od średnicy lufy i uszczelniało to wszystko papierem pozostałym po naboju, przybijając stemplem. W efekcie sporo ładunku prochu szło na straty (brak uszczelnienia), a i tak ładunki nie były równe bo rożnie się tego prochu na panewkę nasypało. Stąd rozrzut był olbrzymi, a o wynikach zbliżonych do testowych strzelań można było zapomnieć.
2.Bonaparte używał tyraliery- jak powstańcy w Wandei. To taktyka nie tylko na bitwy, zdaje się używana podczas poszukiwań. Naśladował także Carnota, który zalecał nagłe uderzenie masami w jedno miejsce by przełamać front i wejść na tyły- ale to powodowało krwawe bitwy...Często się zdarzały ataki na bagnety bez przygotowania artyleryjskiego. Bonaparte przede wszystkich dążył do bitwy rozstrzygającej.
- karabin piechoty wz. 1777 (różne odmiany i modyfikacje)
- karabin woltyżerski wz. 1777 (choć chyba częściej były tan zwykłe karabiny piechoty)
- karabin dragoński wz. 1777 (używali też saperzy)
- karabin artyleryjski wz. 1777
w kawalerii używano krótszych odmiam tej broni:
- karabinek kawaleryjski wz. 1777
- karabinek strzelców konnych wz. 1777
- karabinek kawaleryjski wz. 1786
- karabinek huzarski wz. 1786
- sztucer piechoty wz. 1793
- sztucer kawaleryjski wz. 1793
- pistolet oficerski wz. 1777
- pistolet kawaleryjski wz. 1777
- pistolet kawaleryjski AN IX
- pistolet kawaleryjski AN XIII
Karabiny gładkolufowe, skałkowe francuskie wz. 1777 i wzorów pochodnych (np. AN IX) miały kaliber lufy 17,48mm i strzelały kulą ołowianą o śrenicy 16,54mm i masie 27,17 gramów. Standardowy ładunek prochu to 12,24g (+1g podsypki). Karabinki jazdy miały lufę mniejszej śrenicy czyli 17,11mm, ale używały tej samej kuli 16,54mm. Ładunki w karabinkach jazdy były mniejsze - 7,12g (+0,75g podsypki).
Broń gwintowana była uzywana w ilościach raczej śladowych (nie tak jak np. w armii brytyjskiej, gdzie tworzono czasem nawet pułki w nie wyposażone). Sztucer piechoty miał długość 1040mm (650mm - lufa). kaliber lufy - 13,5mm, a kuli - 14,2mm oraz skok siedmio-bruzdowego gwintu 670mm - co powodowało konieczność dość mozolnego wbijania kuli. Ładunek prochu to 8,5g. W przypadku sztucera kawaleryjskiego, broń miała 788mm, a lufa 407mm.
Przykładowo:
- długość karabinu piechoty wz. 1777 AN IX - to 1515mm (1920mm z bagnetem), a lufy to 1137mm;
- długość karabinu dragońskiego wz. 1777 AN IX - to 1417mm (1795mm z bagnetem), a lufy to 1028mm;
- długość karabinka kawaleryjskiego wz. 1777 AN IX - to 1145mm (1632mm z bagnetem), a lufy to 758mm;
- długość karabinka huzarskiego wz. 1786 - to 1065mm, a lufy to 704mm.
Skupmy się na piechocie jako na zasadniczym temacie wątku.
Karabiny piechoty umożliwiały strzelania do odległości około 300m (choć kula maksymalnie mogła przelecieć jakieś 800-1000m). Wyniki strzelań próbnych (robione w armii Księstwa Warszawskiego) dla karabinu wz. 1777 AN IX do dla celu 1,68x0,52 (cel malowany na biało z czarnym pasem w środku) to na 200 strzałów:
- 100 kroków (75m) - 151 trafnych - czyli 75%
- 200 kroków (150m) - 99 trafnych - czyli 45%
- 300 kroków (225m) - 55 trafnych - czyli 27,5%
- 400 kroków (300m) - 53 trafne - czyli 26,5%
Są to wyniki znacznie przekraczające wyniki dla broni pruskiej (też używanej w KW), ale przy tym należy pamiętać, że takie strzelanie odbywało się warunkach idealnych, w bitewnym zgiełku, w stresie i zmęczeniu nie byłoby tak różowo. Strzelać to na 300m może i można było, ale do celu wielkości szyku (taki cel w KW to była tarcza wielkości 30,5mx2,44m), a i tak ze względu na duży rozrzut pionowy (ładunek papierowy, proch na podsypkę odsypywano "na oko" czyli prędkości początkowe były różne) w cel z 300m trafiało około 20% pocisków.
Oprócz broni palnej żołnierze posiadali broń białą:
- oficer pieszo - szabla, pistolet
- oficer konno - szabla, para pistoletów
- grenadier - karabin piechoty lub woltyżerski (standard 60 ładunków), bagnet, kordelas piechoty
- woltyżer - karabin piechoty lub woltyżerski (standard 60 ładunków), bagnet, kordelas piechoty
- fizylier - karabin piechoty (60 ładunków), bagnet
- saper - karabin dragoński (20-30 ładunków), bagnet, tasak, toporek
Wielka Brytania
Wielka Brytania nie miała tak rozbudowanego systemu karabinów piechoty, a broń podstawowa była krótsza i bardziej uniwersalna.
Podstawowym uzbrojeniem brytyjskiego piechura był karabin skałkowy wz. 1730 zwany "Brown Bess", produkowany od 1730 do 1802 roku. Podlegał on oczywiście zmianom i w 1763 pojawił się "krótki muszkiet służby lądowej". Tutaj warto nadmienić, że angielskojęzyczne nazewnictwo karabinem (rifle) nazywało bron gwintowaną, a broń gładkolufową nazywano muszkietem (musket). Polska terminologia nie stosuje takiego rozgraniczenia i u nas broń gładkolufowa nazywa się również karabinem, a do określenia broni gwintowanej stosuje się często określenie "sztucer".
Podstawowe dane "Brown Bess" to długość broni wynosząca 1480mm, przy lufie długości 1160mm oraz masa broni ok. 4,2 kg. Karabin ten miał kaliber lufy 19mm czyli 0,75".
Brytyjczycy w przeciwieństwie do innych państw tego okresu wprowadzili do powszechnego użytku karabin gwintowany. Przy czym zdając sobie sprawę z niedogodności długiego ładowania takiej broni wprowadzili broń wtedy nietypową. Karabin Bakera miał lufę gwintowaną, ale gwint o bardzo długim skoku, co ułatwiało ładowanie oraz kule o nieco mniejszej średnicy niż kaliber lufy, a uszczelnianej w lufie za pomocą flejtucha czyli naoliwionej szmatki w która zawijało się kulę. taki system pozwalał na znacznie szybsze ładowanie broni niż sztucerów francuskich. W przypadku zagrożenia można było broń nabić jak karabin gładkolufowy, bez flejtucha - co co prawda niwelowało zalety gwintu, ale umożliwiało szybkie nabicie broni.
W piechocie brytyjskiej w karabiny gwintowane była wyposażona część kompanii lekkich (odpowiednik francuskich kompanii woltyżerskich), ale tez stosowano uzbrojenie w taką broń całych jednostek jak np. 95 pułk strzelców czy jeden cały batalion z 60 pułku.
Karabin Bakera miał długość 1168mm i lufę długości 762mm. kaliber lufy wynosił 15,8 mm (0,62") - z tej broni można było w praktyce prowadzić celny ogień do 300 yardów. Ponieważ broń była krotka to aby zapewnić możliwość walki wręcz zastosowano długi (61cm) bagnet, który posiadał rękojeść i w zasadzie był krótkim pałaszem zakładanym na karabin.
Prusy
Piechota pruska była wyposażona w:
- karabin piechoty wz. 1750
- karabin piechoty wz. 1780
- karabin piechoty wz. 1805
- karabin piechoty wz. 1809
- karabin dragoński wz. 1787
W armii pruskiej równolegle były używane karabiny wzorów starszych i nowszych, a broń była dużo gorszej jakości niż broń francuska - co owocowało osiągami (na 200 strzałów do tarczy 1,68x0,52m):
- 100 kroków (75m) - 92 trafnych - czyli 46%
- 200 kroków (150m) - 64 trafnych - czyli 32%
- 300 kroków (225m) - 54 trafnych - czyli 27%
- 400 kroków (300m) - 42 trafne - czyli 21%
Jeśli się to porówna z wynikami dla broni francuskiej to różnice są widoczne. Ponadto broń pruska miała większy ciężar o około 1 kg od porównywalnej broni francuskiej. W efekcie po prostu sięgnięto do rozwiązań francuskich i pruski karabin piechoty jest wzorowany na francuskim karabinie wz. 1777.
Karabin piechoty wz. 1805 miał długość 1453mm i lufę 1045mm, ważył 4,91kg i miał kaliber lufy 18.06mm (stosowano kulę 16,2mm o masie 29g). Ładunek prochu w karabinach pruskich wynosił 10,8g (+1,2g podsypki). Kule do wcześniejszych karabinów, choć różniły się nieco średnicą (17,65 i 17,71mm) miały 32g i miały ładunek prochu taki sam jak karabinów późniejszych.
Karabin piechoty wz. 1809 (zwany "nowopruskim") miał długość 1453mm i lufę 1045mm, masę 3,78kg oraz kaliber lufy 18mm (strzelał kulą 17,33mm o masie 29,5g).
Przy okazji broni piechoty warto nadmienić, że strzelanie na strzelnicy zarówno obecnie, jak i kiedyś mogło mocno różnić się od tego co działo się na polu walki. Podczas strzelań tarczowych można dobrać najwłaściwszy ładunek prochu, uszczelnić kulę w lufie, zastosować odpowiednia przybitkę - co w efekcie przełoży się na znacznie celniejszy strzał.
Na polu walki żołnierz miał ładunku przygotowane, do szybkiego użycia, a była to kula i ładunek prochu zawinięty w papier. W celu załadowania broni odgryzało się końcówkę naboju z kulą, sypało nieco prochu na panewkę ("na oko"), zamykało panewkę i wsypywało resztę prochu do lufy, po czym wrzucało się kule (była sporo mniejsza od średnicy lufy i uszczelniało to wszystko papierem pozostałym po naboju, przybijając stemplem. W efekcie sporo ładunku prochu szło na straty (brak uszczelnienia), a i tak ładunki nie były równe bo rożnie się tego prochu na panewkę nasypało. Stąd rozrzut był olbrzymi, a o wynikach zbliżonych do testowych strzelań można było zapomnieć.
2.Bonaparte używał tyraliery- jak powstańcy w Wandei. To taktyka nie tylko na bitwy, zdaje się używana podczas poszukiwań.
Naśladował także Carnota, który zalecał nagłe uderzenie masami w jedno miejsce by przełamać front i wejść na tyły- ale to powodowało krwawe bitwy...Często się zdarzały ataki na bagnety bez przygotowania artyleryjskiego.
Bonaparte przede wszystkich dążył do bitwy rozstrzygającej.