Question

1.Polska za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego

2.Przyczyny 1-szego rozbioru Polski

3.Sejm Wielki i jego Reformy.

(napisac wyczerpująco,trzy zdania to nie odpowiedz)

Answer 1

1.)

Stanisław August Poniatowski panował w latach 1764-1765. Za jego czasów wprowadzono reformy sejmu konwokacyjnego, m.in.:

- zakaz przysięgi na instrukcje sejmikowe

- głosowanie większością głosów w sprawach skarbowych i wojskowych

- ograniczenie kompetencji hetmanów na rzecz komisji rządowej

- wprowadzenie cła generalnego

- ujednolicenie miar

- zniesiono prywatne cła i myta (opłaty przy wjeździe do miast)

- sejm był skonfederowany i nie obowiązywało na nim liberum veto

 

W 1767r. miała miejsce sprawa dysydencka:

- zawiązano konfederacje innowiercze w Słucku i Toruniu

- konfederacje katolików w Radomiu

W 1768r. uchwalono prawa kardynalne (liberum veto, wolna elekcja, artykuły henrykowskie, pacta conventa)

 

29.02.1768 związano konfederację w Barze (na jej czele: Józef Pułaski i Michał Krasiński), trwała do 1772 i zakończyła się I rozbiorem Polski.

Hasła konfederatów:

- zachowanie całości i integralności państwa

- występowali przeciwko rządom absolutycznym króla

- domagali się reform

- byli za tolerancją religijną, ale opowiadali się za rządami tylko katolików

 

Ożywienie gospodarcze:

- powstały nowe manufaktury, produkowały głównie luksysowe towary

- wprowadzono czynsz zamiast pańszczyzny

- rozbudowano drogi (bite) dla usprawnienia komunikacji

- zaczęto brukowac ulice, chodniki

- przekopano kanały rzeczne (połączyły Niemien z Dnieprem i Bug z Prypecią)

- w większych miastach powstały domy handlowe i banki

 

Literatura i teatr:

- Ignacy Krasicki

- Jan Ursyn Niemcewicz

- Wojciech Bogusławski

- Hugo Kołłątaj

- Stanisław Staszic

 

W czasach stanisławowskich:

- powstała Szkoła Rycerska, wychodziło pismo "Monitor", powstał teatr, zmieniła się Warszawa (1765)

- powstała Komisja Edukacji Narodowej (1773)

- utworzono Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych na czele z Grzegorzem Piramowiczem (1775)

 

2.)

- zaspokojenie roszczeń i interesów innych

- bezbronność Polski, niemożność obrony własnych interesów (Polska stała się łatwym łupem)

- chęc zagarnięcia terytoriów słabszego państwa polskiego

- dążenie do ekspansji przez zaborców kosztem sąsiada

- konfederacja barska (bezpośrednia przyczyna)

- niemożność nakłonienia króla do efektywniejszego zwalczania konfederacji

- Polska w stanie anarchii

- nieudane próby zreformowania organizacji państwowej, reorganizacji armii

- upadek moralny szlachty i magnaterii 

- niemożność prowadzenia protekcyjnej polityki w Polsce (Rosja uznała to jako zgodę na rozbiór)

 

 

3.)

Obrady Sejmu Wielkiego: 1788-1792; zwołany pod laską Stanisława Małachowskiego i Kazimierza Sapiehy

 

Sytuacja polityczna w Europie w okresie Sejmu Wielkiego:

- rewolucja francuska (1789), wpłynęła na postawę mieszczaństwa w Europie

- konflikt turecko-rosyjski (1787), zjazd w Kaniowie, spotkanie pomiędzy Katarzyną II a królem Polski, poruszono sprawę reform w Polsce

- rozluźnienie układów pomiędzy Rosją, Austrią a Prusami

- ideologia oświecenia

 

Stronnictwa:

- patrotyczne (Ignacy i Stanisław Potoccy):

  *dążenie do usprawnienia władzy sejmu i rządu

  *przyznanie pełni praw mieszczanom

  *zerwanie więzi z Rosja i szukanie pomocy u króla pruskiego

- dworskie (Stanisław August):

  *pozbawienie Rosji wpływu na sprawy wewnętrzne RP

  *Prusy za pomoc dostały Gdańsk i Toruń

- hetmańskie (Franciszek Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski):

  *przeciwne zmianom wzmacniającym pozycję króla

 

Charakterystyka konstytucji:

- wprowadziła pojęcie "obywatel"

- wprowadziła instytucje kontrasygnaty - każdy akt królewski musiał byc podpisany przez odpowiedniego ministra

- wprowadziła trójpodział władzy

- zniesiono liberum veto

- Litwa miała byc połączona z Polską, zlikwidowano unię

- obowiązywała wolnośc wyznania

- tron miał byc dziedziczny i przejśc w ręce Wettinów

- mieszczanie w liczbie 24 (plenipotenci) mieli głos doradczy w sprawach mieszczan

- gołota została pozbawiona praw