1.Podac powierzchnię Polski. 2.Określić współrzędne krańcowych punktów polski. 3.Wykorzystać mapy polityczna i hipsometryczna europy i określić polityczne i geograficzne położenie polski w europie. 4.Porównać powierzchnie Polski z powierzchnią państw w Europie. 5.Opisać etapy powstania węgla kamiennego. 6.Opisać, jak powstały góry na obszarze Polski. 7. Opisać wydarzenia geologiczne związane z zalewami mórz na obszarze polski. 8.Wyjaśnić zmiany rzeżby powierzchni polski spowodowane przez zlodowacenie. 9.Wymienić nazwy er geologicznych. 10.Wykazać na przykładach zależności między współczesną rzeźbą Polski a czynnikami, które doprowadziły do jej powstania . 11.Scharekteryzować, na podstawie mapy, rzeźbę powierzchni polski. 12.Rozpoznać główne rodzaje skał występujących w Polsce. 13.wskazać na mapie tematycznej obszary, na których występują główne rodzaje skał w Polsce. 14.Podać przykłady gospodarcze wykorzystania skał występujących w Polsce. 15.podzielić surowce mineralne 16.wymienić czynniki kształtujące typu klimatu w Polsce. 17.Odczytać treść map klimatycznych i synoptycznych. 18.wyjaśnić związek między czynnikami klimatotwórczymi a elementami klimatu w Polsce. 19.opisać cechy klimatyczne polski. 20.Wykazac zróżnicowanie klimatyczne polski. 21.wyjaśnić mechanizm powstania wiatru halnego. 22. wyjaśnić mechanizm powstania bryzy morskiej. 23.podać przykłady zasobów naturalnych występujących w Polsce. 24.wskazać na mapie największe rzeki i jeziora Polsce. 25.wyjaśnic związki między siecią hydrograficzną a rzeźbą terenu i typem klimatu. 26.wskazać obszary nadwyżek i niedoborów wody w Polsce. 27.wykazć konieczności ochrony zasobów wodnych polski. 28.określić położenie geograficzne morza bałtyckiego. 29.wyjaśnić przyczyny wpływające na fizyczne cechy wód morza bałtyckiego (zasolenie, długość trwania pokrywy lodowej). 30. przedstawić gospodarcze korzyści płynące z dostępu do morza bałtyckiego. PROSZE NA PIĄTEK BO MI POTRZEBNE SZYBKO NA PIĄTEK
wschód - kolano Bugu w okolicach Strzyżowa 24°08'E
zachód - kolano Odry w okolicach Cedyni 14°07'E
3.Wykorzystać mapy polityczna i hipsometryczna europy i określić polityczne i geograficzne położenie polski w europie.
Polska leży w centrum Europy. Środek Europy znajduje się w miejscowości Suchowola.
Polska była areną wielu bitew ze względu na bycie mostem miedzy Wschodem a Zachodem. Teraz może być to atutem ze względu na szlaki tranzytowe.
4.Porównać powierzchnie Polski z powierzchnią państw w Europie.
Polska ma ósmą powierzchnię w Europie, najwięskza jest Ukraina (603tys. km2, najmniejszy Watykan 44km2)
5.Opisać etapy powstania węgla kamiennego.
- gnicie szczątków organicznych
- przykrycie osadem mineralnym
- przeobrażenie w torf (pod wpływem ciśnienia i temp)
- przeobrażenie w węgiel brunatny, a potem kamzienny (wciskanie głębiej->ciśnienie i temp. wzrasta)
6.Opisać, jak powstały góry na obszarze Polski.
Orogenezy:
- kaledońska - G. Świętokrzyskie,
- hercyńska - Sudety
- alpejska - Karpaty
7. Opisać wydarzenia geologiczne związane z zalewami mórz na obszarze polski.
Transgresje spowodowały zwiększenie obszaru morza i zapadanie się lądu. Na ziemię zostały naniesione wapienie i kreda.
8.Wyjaśnić zmiany rzeżby powierzchni polski spowodowane przez zlodowacenie.
Ziemia uległa przesunięciu i spłaszczeniu. Powstały niższe obszary, dosżły także nowe rzeźby terenu takie jak np. moreny czołowe, jeziorka polodowcowe.
9.Wymienić nazwy er geologicznych.
- prekambryjska
- paleozoiczna
- mezozoiczna,
- kenozoiczna
10.Wykazać na przykładach zależności między współczesną rzeźbą Polski a czynnikami, które doprowadziły do jej powstania .
rzeźba polodowcowa - północ - zlodowacenia plejstoceńskie,
góry i kotliny - orogenezy (wypiętrzanie się gór, tworzenie się zapadlisk)
11.Scharekteryzować, na podstawie mapy, rzeźbę powierzchni polski.
Rzeźba Polski jest bardzo zróżnicowana. Na północy dominują obszary nizinne, bardziej polodowcowe, na południu dominacja wyżyn i gór (działanie orogenez).
12.Rozpoznać główne rodzaje skał występujących w Polsce.
Najbardziej pospolite są skały okruchowe i organogeniczne (pochodzenia organicznego). Znacznie mniej jest skał magmowych (występowanie w górach).
13.wskazać na mapie tematycznej obszary, na których występują główne rodzaje skał w Polsce.
Magmowe: Karkonosze, Tarty, Sudety
Okruchowe: Góry Świętokrzyskie, Kotlina Kłodzka, Beskidy
Chemiczne: Polska zachodnia i środkowa, Pomorze
Metamorficzne: Dolny Śląsk
Ogranogeniczne: Wyżyny środkowopolskie
14.Podać przykłady gospodarcze wykorzystania skał występujących w Polsce.
Skały wapienne wykorzystywane są do produkcji materiałow budowlanych (np. wapno, gipsy, dolomity - Dolina Nidy)
Piaski: okolice Skarżyska - Kamiennej
wykorzystanie skał gliniastych (np. asflat) do budowy dróg (np. w Przedgórzu Sudeckim)
15.podzielić surowce mineralne
energetyczne: węgiel kamienny, brunatny, torf, bituminy (ropa naftowa, gaz ziemny)
niemetaliczne: sól, pumeks, granit, bazalt, asfalt
16.wymienić czynniki kształtujące typu klimatu w Polsce.
- nizninny charakter większości Polski,
- położenie w średnich szerokosciach geograficznych,
- równoleżnikowy układ gór sprzyjający wymianie mas powietrza,
- masy powietrza znad Atlantyku (polarnomorskie), Arktyki(polarne), Europy Wschodniej(plarnokontynentalne)
17.Odczytać treść map klimatycznych i synoptycznych.
W mapach klimatycznych są oznaczone np. temperatury według poziomic. Im ciemniejszy kolor, tym wyższa lub niższa temp. w zależności od koloru (czerowny lub niebieski); układ ciśnienia - poziomice.
18.wyjaśnić związek między czynnikami klimatotwórczymi a elementami klimatu w Polsce.
brak barier powoduje to, że powietrze moze swobodnie się przemieszczać i różnicować klimat
położenie w srednich szerokosciach sprawia położenie w klimacie umiarkowanym
nizinny charakter powoduje małe opady
19.opisać cechy klimatyczne polski.
- duża zmienność i różnorodność typów pogody,
- występowanie 6 pór roku,
20.Wykazac zróżnicowanie klimatyczne polski.
Tereny nadmorskie: ciepłe zimy, chłodne lata, częste silne wiatry
pojezierza: chłodne i długie zimy, chłodne lata, duza wilgotność
wielkie doliny: zachód - cieplej i bnardziej sucho, wschód - dłuższa, chłodniejsza zima, krótszy okres wegetacyjny; znaczne niedobory wody
wyżyny środkowe: duża ilość opadów, wysokie tep.
podgórskie kotliny, niziny: najkrótsza zima i najdłuższe lato, korzystne opady
góry: duże opady, niskie temp.
21.wyjaśnić mechanizm powstania wiatru halnego.
Halny powstaje wtedy, gdy jest róznica ciśnień po obu stronach grzbietu. Chłodny wiatr z południa spotyka barierę, opad. Ciepły wiatr wieje w dół.
22. wyjaśnić mechanizm powstania bryzy morskiej.
W dzień ciśnienie nad wodą jest wyższe cisnienie (ląd jest cieplejszy od wody). Powoduje to grtadient ciśnień powodujący wiatr z morza na ląd.
W nocy odwrotnie, wiatr wieje z lądu na morze. (bo morze jest cieplejsze)
23.podać przykłady zasobów naturalnych występujących w Polsce.
węgiel kamienny oraz brunatny, rudy miedzi, rudy cynku i ołowiu, srebro, siarka, sól.
24.wskazać na mapie największe rzeki i jeziora Polsce.
Rzeki: Wisła, Odra, Warta, Bug
Jeziora: śniardwy, Mamry, Dębno, Łebsko
25.wyjaśnic związki między siecią hydrograficzną a rzeźbą terenu i typem klimatu.
Im jest wyżej, tym woda spada szybciej, dlatego najwięcej wody jest w nizinach. Tam też występuje najwięcej jezior, a koryta rzeczne są najszersze.
Im niższa temperatura, tym jezior jest więcej. Nie ma wtedy tak dużego parowania (Mazury)
26.wskazać obszary nadwyżek i niedoborów wody w Polsce.
Nadwyżki: karpaty, Przedgórze Sudeckie
Deficyt: Górny Śląsk, okolice Łodzi, Krakowa, Kielc i Szczecin.
27.wykazć konieczności ochrony zasobów wodnych polski.
Na wielu obszarach jest deficyt wody i trzeba chronić ją, aby nam jej nie zabrakło w przyszłości. Powinniśmy też starać się o jakość wód. Znaczna większość jest pozaklasowa, czyli nie nadaje sie do użytkowania. W takim przypadku ginie wiele gatunków zwierząt. Musimy nie zanieczyszczać wody, aby mogły rozwijać sie gatunki wymagające czystej wody.
28.określić położenie geograficzne morza bałtyckiego.
M. Bałtyckie położone jest w północnej częsci Europy, otoczone przez Płw Skandynawski oraz wschodnie i środkowe granice Europy.
29.wyjaśnić przyczyny wpływające na fizyczne cechy wód morza bałtyckiego (zasolenie, długość trwania pokrywy lodowej).
- mała wymiana wody z morza z oceanem
- niska temp. przez co lód pozostaje dłużej, a woda mniej paruje, czyli zasolenie nie wzrasta,
- duża ilość rzek wysładzajacych morze
30. przedstawić gospodarcze korzyści płynące z dostępu do morza bałtyckiego.
1.Podac powierzchnię Polski.
312 685 km²
2.Określić współrzędne krańcowych punktów polski.
północ - Przylądek Rozewie - 54°50'N
południe - Góra Opołonek 49°00'N
wschód - kolano Bugu w okolicach Strzyżowa 24°08'E
zachód - kolano Odry w okolicach Cedyni 14°07'E
3.Wykorzystać mapy polityczna i hipsometryczna europy i określić polityczne i geograficzne położenie polski w europie.
Polska leży w centrum Europy. Środek Europy znajduje się w miejscowości Suchowola.
Polska była areną wielu bitew ze względu na bycie mostem miedzy Wschodem a Zachodem. Teraz może być to atutem ze względu na szlaki tranzytowe.
4.Porównać powierzchnie Polski z powierzchnią państw w Europie.
Polska ma ósmą powierzchnię w Europie, najwięskza jest Ukraina (603tys. km2, najmniejszy Watykan 44km2)
5.Opisać etapy powstania węgla kamiennego.
- gnicie szczątków organicznych
- przykrycie osadem mineralnym
- przeobrażenie w torf (pod wpływem ciśnienia i temp)
- przeobrażenie w węgiel brunatny, a potem kamzienny (wciskanie głębiej->ciśnienie i temp. wzrasta)
6.Opisać, jak powstały góry na obszarze Polski.
Orogenezy:
- kaledońska - G. Świętokrzyskie,
- hercyńska - Sudety
- alpejska - Karpaty
7. Opisać wydarzenia geologiczne związane z zalewami mórz na obszarze polski.
Transgresje spowodowały zwiększenie obszaru morza i zapadanie się lądu. Na ziemię zostały naniesione wapienie i kreda.
8.Wyjaśnić zmiany rzeżby powierzchni polski spowodowane przez zlodowacenie.
Ziemia uległa przesunięciu i spłaszczeniu. Powstały niższe obszary, dosżły także nowe rzeźby terenu takie jak np. moreny czołowe, jeziorka polodowcowe.
9.Wymienić nazwy er geologicznych.
- prekambryjska
- paleozoiczna
- mezozoiczna,
- kenozoiczna
10.Wykazać na przykładach zależności między współczesną rzeźbą Polski a czynnikami, które doprowadziły do jej powstania .
rzeźba polodowcowa - północ - zlodowacenia plejstoceńskie,
góry i kotliny - orogenezy (wypiętrzanie się gór, tworzenie się zapadlisk)
11.Scharekteryzować, na podstawie mapy, rzeźbę powierzchni polski.
Rzeźba Polski jest bardzo zróżnicowana. Na północy dominują obszary nizinne, bardziej polodowcowe, na południu dominacja wyżyn i gór (działanie orogenez).
12.Rozpoznać główne rodzaje skał występujących w Polsce.
Najbardziej pospolite są skały okruchowe i organogeniczne (pochodzenia organicznego). Znacznie mniej jest skał magmowych (występowanie w górach).
13.wskazać na mapie tematycznej obszary, na których występują główne rodzaje skał w Polsce.
Magmowe: Karkonosze, Tarty, Sudety
Okruchowe: Góry Świętokrzyskie, Kotlina Kłodzka, Beskidy
Chemiczne: Polska zachodnia i środkowa, Pomorze
Metamorficzne: Dolny Śląsk
Ogranogeniczne: Wyżyny środkowopolskie
14.Podać przykłady gospodarcze wykorzystania skał występujących w Polsce.
Skały wapienne wykorzystywane są do produkcji materiałow budowlanych (np. wapno, gipsy, dolomity - Dolina Nidy)
Piaski: okolice Skarżyska - Kamiennej
wykorzystanie skał gliniastych (np. asflat) do budowy dróg (np. w Przedgórzu Sudeckim)
15.podzielić surowce mineralne
energetyczne: węgiel kamienny, brunatny, torf, bituminy (ropa naftowa, gaz ziemny)
metaliczne: rudy żelaza, metali szlachetnych, metali nieżelaznych (miedzi, ołowiu, cynku itd.)
niemetaliczne: sól, pumeks, granit, bazalt, asfalt
16.wymienić czynniki kształtujące typu klimatu w Polsce.
- nizninny charakter większości Polski,
- położenie w średnich szerokosciach geograficznych,
- równoleżnikowy układ gór sprzyjający wymianie mas powietrza,
- masy powietrza znad Atlantyku (polarnomorskie), Arktyki(polarne), Europy Wschodniej(plarnokontynentalne)
17.Odczytać treść map klimatycznych i synoptycznych.
W mapach klimatycznych są oznaczone np. temperatury według poziomic. Im ciemniejszy kolor, tym wyższa lub niższa temp. w zależności od koloru (czerowny lub niebieski); układ ciśnienia - poziomice.
18.wyjaśnić związek między czynnikami klimatotwórczymi a elementami klimatu w Polsce.
brak barier powoduje to, że powietrze moze swobodnie się przemieszczać i różnicować klimat
położenie w srednich szerokosciach sprawia położenie w klimacie umiarkowanym
nizinny charakter powoduje małe opady
19.opisać cechy klimatyczne polski.
- duża zmienność i różnorodność typów pogody,
- występowanie 6 pór roku,
20.Wykazac zróżnicowanie klimatyczne polski.
Tereny nadmorskie: ciepłe zimy, chłodne lata, częste silne wiatry
pojezierza: chłodne i długie zimy, chłodne lata, duza wilgotność
wielkie doliny: zachód - cieplej i bnardziej sucho, wschód - dłuższa, chłodniejsza zima, krótszy okres wegetacyjny; znaczne niedobory wody
wyżyny środkowe: duża ilość opadów, wysokie tep.
podgórskie kotliny, niziny: najkrótsza zima i najdłuższe lato, korzystne opady
góry: duże opady, niskie temp.
21.wyjaśnić mechanizm powstania wiatru halnego.
Halny powstaje wtedy, gdy jest róznica ciśnień po obu stronach grzbietu. Chłodny wiatr z południa spotyka barierę, opad. Ciepły wiatr wieje w dół.
22. wyjaśnić mechanizm powstania bryzy morskiej.
W dzień ciśnienie nad wodą jest wyższe cisnienie (ląd jest cieplejszy od wody). Powoduje to grtadient ciśnień powodujący wiatr z morza na ląd.
W nocy odwrotnie, wiatr wieje z lądu na morze. (bo morze jest cieplejsze)
23.podać przykłady zasobów naturalnych występujących w Polsce.
węgiel kamienny oraz brunatny, rudy miedzi, rudy cynku i ołowiu, srebro, siarka, sól.
24.wskazać na mapie największe rzeki i jeziora Polsce.
Rzeki: Wisła, Odra, Warta, Bug
Jeziora: śniardwy, Mamry, Dębno, Łebsko
25.wyjaśnic związki między siecią hydrograficzną a rzeźbą terenu i typem klimatu.
Im jest wyżej, tym woda spada szybciej, dlatego najwięcej wody jest w nizinach. Tam też występuje najwięcej jezior, a koryta rzeczne są najszersze.
Im niższa temperatura, tym jezior jest więcej. Nie ma wtedy tak dużego parowania (Mazury)
26.wskazać obszary nadwyżek i niedoborów wody w Polsce.
Nadwyżki: karpaty, Przedgórze Sudeckie
Deficyt: Górny Śląsk, okolice Łodzi, Krakowa, Kielc i Szczecin.
27.wykazć konieczności ochrony zasobów wodnych polski.
Na wielu obszarach jest deficyt wody i trzeba chronić ją, aby nam jej nie zabrakło w przyszłości. Powinniśmy też starać się o jakość wód. Znaczna większość jest pozaklasowa, czyli nie nadaje sie do użytkowania. W takim przypadku ginie wiele gatunków zwierząt. Musimy nie zanieczyszczać wody, aby mogły rozwijać sie gatunki wymagające czystej wody.
28.określić położenie geograficzne morza bałtyckiego.
M. Bałtyckie położone jest w północnej częsci Europy, otoczone przez Płw Skandynawski oraz wschodnie i środkowe granice Europy.
29.wyjaśnić przyczyny wpływające na fizyczne cechy wód morza bałtyckiego (zasolenie, długość trwania pokrywy lodowej).
- mała wymiana wody z morza z oceanem
- niska temp. przez co lód pozostaje dłużej, a woda mniej paruje, czyli zasolenie nie wzrasta,
- duża ilość rzek wysładzajacych morze
30. przedstawić gospodarcze korzyści płynące z dostępu do morza bałtyckiego.
- pobieranie opłat za poruszanie się statków,
- rozwój portów,
- rybołóstwo,
- transport wodny.