Question

1)Określ przebieg dwóch wielkich systemów gór wieku alpejskiego,wydzielonych ze względu na ich orientację przestrzenną. Podaj kilka przykładów łańcuchów górskich należących do każdego z tych systemów.

2)Wjaśnij dlaczego powierzchnia lądowa skorupy ziemskiej wznosi się przeciętnie kilaset m n.p.m, natomiast dno oceaniczne jest połozone na głębokości około 3500m p.p.m

Answer 1

Orogeneza alpejska był to okres ruchów górotwórczych zachodzących w erze mezozoicznej oraz kenozoicznej. Wykształciły się wtedy tak zwane alpidy. W Ameryce Północnej wskutek tego ruchu powstały Koldyriery, a w Ameryce Południowej Andy. Mają one bardzo duży wpływ na klimat tych kontynentów, ponieważ zatrzymują zimne fronty przez co roczna amplituda jest wyższa, a opady niższe.
Koldyriery rozciągają się od Cieśniny Berlinga do Kanału Panamskiego Ich szerokość wynosi 1700km, a długość 8000km.
Andy rozciągają się od zatoki Paria do Ziemi Ognistej. Szerokość wynosi od 200 do 800km, a długość 9000km.

 

Później mamy kolejno:
- Góry Atlas w Afryce. Rozciągają się od Oceanu Atlantyckiego do Zatoki Kabiskiej.
- Góry Hindukusz w Azji. Rozciągają się od Pakistanu do Afganistanu.
- Góry Karakorum w Azji. Ich długość to 400km. Swój początek biorą na pograniczu Chin i Indii.
- Himalaje w Azji. Znajdują się pomiędzy Wyżyną Tybetańską, a Niziną Gangesu.
- Góry Pamir w Azji. Położone w Kirgistanie, graniczą z Chinami oraz Afganistanem. Tutaj też stykają się między innymi Himalaje z Karakorum oraz Ałtajem.
- Góry Kopet-dag w Azji. Znajdują się na granicy Iranu i Turkmenistanu. Ich długość wynosi 600km.

Teraz weźmy się za Europę, a dokładniej za Polskę. W Europie wykształciły się Alpidy Zachodnie, Środkowe, Bałkańskie, a także Karpaty. Przez terytorium Polski przechodzi granica geologiczna, która dzieli Europę pod względem ruchów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich. Hercyńskie i kaledońskie mamy na północnym wschodzie, ale one nie są naszym tematem więc mniejsza z tym. W póludniowo zachodniej części Europy mamy góry wykształcone poprzez ruchy alpejskie. Ruchy te rozpoczęły się pod koniec kredy. Wraz z początkiem trzeciorzędu kształciły się Tatry oraz PIeniny. Karpat wtedy jeszcze w ogóle nie było. Po ustąpieniu kilku faz ruchów górotwórczych alpejskich skały filszowe zaczęły się fałdować i to właśnie wtedy wykształciły się Karpaty.

W związku z powstawaniem napięć w skorupie ziemskiej dały one początek ruchom tektonicznym tworzącym Sudety. Górotwór w skutek napięć popękał na bloki. Jedne z nich wypiętrzyły się, inne zapadły tworząc góry zrębowe. W tworzeniu łańcuchów miały także swój udział wybuchy wulkanów zmieniające zarówno powierzchnię jak i wnętrze gór.

 

2. Powierzchnia lądowa skorupy ziemskiej unosi się, ponieważ zbudowana jest ze lżejszych skał niż dno oceaniczne. Powstała podczas krzepnięcia wypływającej magmy z wnętrza Ziemi. Kolejną sprawą były pionowe ruchy tektoniczne powodujące rozwarstwienie skał i powstanie kontynentów. Podczas tworzenia kontynentów formował się także ocean. Poprzez erozje, wietrzenia chemiczne i fizyczne gęstrze warstwy skał odcinały się od rzadszych. Te rzadsze utworzyły lądolód, a gęstsze dno oceaniczne.