Question

1.Dlaczego kolonie zbuntowały się przeciw Wielkiej Brytanii.
2.Na czym polega tzw bostońska herbatka.
3.Jakie były główne postanowienia konstutucji Stanów zjednoczonych.

Answer 1

Zadanie 1

Kolonie zbuntowały się przeciwko Wielkiej Brytanii z kilku powodów:

- brak przedstawicielstwa kolonistów w parlamencie brytyjskim
- podwyższenie podatków przez Wielką Brytanię
- kontrola handlu kolonii oraz ograniczanie ich rynku przez Wielką Brytanię
- wydanie przez Wielką Brytanię dyspozycji dotyczącej lasów - z najlepszych gatunków drzew budowano okręty dla floty brytyjskiej, te gorsze miały być do dyspozycji kolonistów np. na budowę domów
- wprowadzenie opłat stemplowych przez Wielką Brytanię
- tzw. masakra bostońska z 1770 r., gdzie wojsko brytyjskie otworzyło ogień do protestujących kolonistów
- wydanie Quebec Act w 1774 r. przez Wielką Brytanię - przyłączono ziemie indiańskie między Ohio a terenem Wielkich Jezior, koloniści nie mogli się osadzić na tej ziemi oraz zabroniono im karczowania lasów
- ustawa o herbacie z 1773 r. - Kompania Wschodnioindyjska otrzymała monopol na sprzedaż herbaty w koloniach

Zadanie 2

Przebrani za Indian koloniści zatopili ładunek herbaty znajdujący się na statkach w Bostonie. Główną przyczyną "bostońskiego picia herbaty" była wydana w 1773 r. "ustawa o herbacie". Przyznawała ona Kompanii Wschodnioindyjskiej wyłączny monopol na sprzedaż herbaty w koloniach amerykańskich. Na skutek postawy gubernatora, który nie zgodził się, aby transport herbaty został odesłany bez uiszczenia cła, doszło właśnie do "herbatki bostońskiej".

Zadanie 3

- państwo federacyjne
- tzw. konstytucja sztywna - zmiany są traktowane jako "dopiski" do jej pierwotnej treści
- zezwalała poszczególnym stanom na posiadanie własnych konstytucji, ale od tej pory nie mogły emitować waluty ani ustanawiać własnych ceł(od tej pory miał obowiązywać jeden obszar celny na terenie wszystkich stanów), stany posiadały własne sądy, parlamenty stanowe czy ciała wykonawcze
- władza ustawodawcza - KONGRES - (Senat + Izba Reprezentantów) - SENAT(członkowie wybierani na 6 lat po 2 z każdego stanu, co 2 lata 1/3 składu wymieniano, wyboru dokonywały ciała ustawodawcze poszczególnych stanów - tzw. legislatywy stanowe, kandydat - trzeba było mieć min. 30 lat i od 9 lat mieć prawo obywatelskie); IZBA REPREZENTANTÓW( członkowie wybierani co 2 lata proporcjonalnie do liczby głosujących - początkowo 1/30000, kandydat - min. 25 lat i od 7 lat mieć prawo obywatelskie)
***KONGRES :
- pełnia inicjatywy ustawodawczej
- prawo stanowienia ustaw federalnych np. o charakterze karnym, sądowym, skarbowym czy gospodarczym
- ustalono, że w procesie stanowienia prawa obie izby są sobie równe
- zmiany do konstytucji potrzebowały 2/3 głosów w obu izbach - potrzebna ratyfikacja 3/4 stanów
- funkcja kontrolna (np. urzędników państwowych)
- tzw. procedura impeachmentu - usunięcia z urzędu lub/oraz pozbawiania prawa do sprawowania wyższych stanowisk - potrzeba 2/3 głosów Senatu, aby dana procedura weszła w życie, zarzutem było - korupcja, zdrada stanu, przestępstwo - wniosek wypływał z Izby Reprezentantów
- zawieranie traktatów międzynarodowych (Senat)
- mianowanie ambasadorów (Senat)
- władza wykonawcza - PREZYDENT( wybierany na 4 lata, w dwustopniowych wyborach - obywatele wybierają 538 elektorów, a oni wybierają prezydenta, w przypadku remisu wśród elektorów, głos decydujący ma Izba Reprezentantów, kandydat - min. 35 lat, prawo obywatelskie od 14 lat, początkowo brak kadencyjności urzędu prezydenta, ustaliła to dopiero 22 poprawka z 1947 r. która wprowadziła 2-kandencyjność)
***PREZYDENT :
- prawo obsadzania urzędów federalnych (za zgodą Senatu)
- dowodzi armią
- powołuje sędziów Sądu Najwyższego (potrzebna zgoda Senatu)
- kieruje sprawami administracji
- odpowiada przed Kongresem
- mianuje swoich członków gabinetu prezydenckiego
- mianuje sekretarzy stanu, odpowiedzialnych tylko przed nim
*** prawo veta - może uchwaloną ustawę zgłosić do ponownego rozpatrzenia, potrzeba wtedy aż 2/3 głosów by ją ponownie zatwierdzić, prezydent ma czas 10 dni od momentu uchwalenia na zarządzenie veta
- władza sądownicza - sądy, SĄD NAJWYŻSZY(bada czy dana uchwała, ustawa jest zgodna z zapisem konstytucji)
- w 1797 r. - 3-stopniowa struktura - Sąd Najwyższy, Sądy Apelacyjne, Sądy Obwodowe
- konstytucja zezwalała na stanowienie prawa w danych stanach przez parlamenty stanowe, o ile nie naruszają konstytucji federalnej
- ustalono cenzus majątkowy w kwestii wyborczej - prawa wyborczego byli pozbawieni - kobiety, Indianie czy Murzyni