noc3451
2.Kapitalizm – system ekonomiczny oparty na prywatnej własności środków produkcji czyli kapitału, który jest maksymalizowany przez właściciela.
System kapitalistyczny opiera się na zasadach:
wolnego obrotu towarami i usługami wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami wolnego obrotu kapitałem oraz środkami produkcji Nigdzie na świecie nie ma systemu w pełni kapitalistycznego. Kapitalizm jest ograniczany m.in. przez:
monopole państwowe – według zwolenników kapitalizmu, prywatne monopole praktycznie nie występowałyby przy całkowicie wolnym rynku ograniczenia obrotu kapitałowego, np. przez kontrolę państwa nad systemem bankowym interwencjonizm i protekcjonizm (cła) państwowy nierówne traktowanie podmiotów przez prawo, w szczególności różne opodatkowanie różne ograniczenia w wolnym obrocie towarami i usługami koncesje, zezwolenia władzę biurokracji Kapitalizm zależy od rozwiniętego systemu finansowego. Najważniejsze instytucje finansowe w systemie kapitalistycznym to banki i giełdy.
Kapitalizm wymaga stabilnego pieniądza. W krajach z wiarygodną polityką monetarną jest to waluta lokalna, w innych krajach jest to często bardziej wiarygodna waluta obca (np. dolary, euro) lub w dawniejszych czasach kruszce (złoto lub srebro). Teorie liberalne [edytuj] Według teorii liberalnych, gospodarka kapitalistyczna jest w stanie stałego zagrożenia przez interwencję państwową. Neoliberałowie twierdzą, że wielokrotnie już państwa niszczyły dobrze rozwijającą się gospodarkę przez złe ustawy, a także, że ogromne straty może przynieść również spowodowana przez nieodpowiedzialną politykę państwa destabilizacja systemu finansowego lub pieniądza. Wywołuje to ich zdaniem poważne kryzysy gospodarcze, np. wielki kryzys lub ostatnio kryzys w Argentynie.
Stojąca w opozycji do neoliberałów, szkoła badaczy kapitalizmu, keynesiści, upatruje w nieskrępowanym wolnym rynku tendencji naturalnie prowadzących do kryzysów wynikających z nieracjonalnej alokacji zasobów przez rynek i okresowych fluktuacji popytu. Przezwyciężanie takich kryzysów dokonuje się m.in. poprzez stymulowanie inflacji, interwencjonizm państwowy, wprowadzenie masowych robót publicznych, a także rozbudowany system ochrony socjalnej. Działania te finansowane są z wyższych obciążeń podatkowych lub deficytu budżetowego.
Teorie lewicowe [edytuj]
Piramida hierarchii w kapitalizmie według środowisk lewicowychWedług partii i organizacji lewicowych, kapitalizm prowadzi do niesprawiedliwości społecznej na ogromną skalę. Organizacje te podnoszą również duże rozbieżności między modelowymi schematami wolnego rynku a ich praktycznym stosowaniem (np. nieuwzględnianie na modelach faktu powstawania monopoli lub oligopoli w niektórych gałęziach gospodarki, jak handel żywnością). Dlatego też postulują jego przeciwieństwo, czyli socjalizm.
Kapitalistyczny system produkcji był także przedmiotem badań Karola Marksa. Sformułował on tzw. teorię wartości dodatkowej, uznając za istotę systemu kapitalistycznego systematycznie odbieranie pracownikowi części wypracowanej przez niego wartości przez kapitalistę. Marks był także autorem tezy o cyklicznym i nieuniknionym charakterze kryzysów gospodarki kapitalistycznej, jak też jej nieuchronnym upadku, który wg Marksa będzie rezultatem wewnętrznych sprzeczności kapitalizmu. Kapitalizm tak działa na ludzkie zachowanie, że np. w USA, gdzie kapitalizm (w przeciwieństwie do np. Europy) funkcjonuje od dawna społeczeństwo metodą bojkotu wymusza na producentach niskie ceny towarów[potrzebne źródło]. Według Włodzimierza Lenina imperializm jest najwyższym stadium systemu kapitalistycznego co opisał w swojej książce "Imperializm Jako Najwyższe Stadium Kapitalizmu" z 1917 roku. Kapitalizm jest także krytykowany przez środowiska alterglobalistyczne które uważają że globalizacja to nowa forma imperializmu która prowadzi do podziału na kraje wyzyskujące i wyzyskiwane.
System kapitalistyczny opiera się na zasadach:
wolnego obrotu towarami i usługami
wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami
wolnego obrotu kapitałem oraz środkami produkcji
Nigdzie na świecie nie ma systemu w pełni kapitalistycznego. Kapitalizm jest ograniczany m.in. przez:
monopole państwowe – według zwolenników kapitalizmu, prywatne monopole praktycznie nie występowałyby przy całkowicie wolnym rynku
ograniczenia obrotu kapitałowego, np. przez kontrolę państwa nad systemem bankowym
interwencjonizm i protekcjonizm (cła) państwowy
nierówne traktowanie podmiotów przez prawo, w szczególności różne opodatkowanie
różne ograniczenia w wolnym obrocie towarami i usługami
koncesje, zezwolenia
władzę biurokracji
Kapitalizm zależy od rozwiniętego systemu finansowego. Najważniejsze instytucje finansowe w systemie kapitalistycznym to banki i giełdy.
Kapitalizm wymaga stabilnego pieniądza. W krajach z wiarygodną polityką monetarną jest to waluta lokalna, w innych krajach jest to często bardziej wiarygodna waluta obca (np. dolary, euro) lub w dawniejszych czasach kruszce (złoto lub srebro).
Teorie liberalne [edytuj]
Według teorii liberalnych, gospodarka kapitalistyczna jest w stanie stałego zagrożenia przez interwencję państwową. Neoliberałowie twierdzą, że wielokrotnie już państwa niszczyły dobrze rozwijającą się gospodarkę przez złe ustawy, a także, że ogromne straty może przynieść również spowodowana przez nieodpowiedzialną politykę państwa destabilizacja systemu finansowego lub pieniądza. Wywołuje to ich zdaniem poważne kryzysy gospodarcze, np. wielki kryzys lub ostatnio kryzys w Argentynie.
Stojąca w opozycji do neoliberałów, szkoła badaczy kapitalizmu, keynesiści, upatruje w nieskrępowanym wolnym rynku tendencji naturalnie prowadzących do kryzysów wynikających z nieracjonalnej alokacji zasobów przez rynek i okresowych fluktuacji popytu. Przezwyciężanie takich kryzysów dokonuje się m.in. poprzez stymulowanie inflacji, interwencjonizm państwowy, wprowadzenie masowych robót publicznych, a także rozbudowany system ochrony socjalnej. Działania te finansowane są z wyższych obciążeń podatkowych lub deficytu budżetowego.
Teorie lewicowe [edytuj]
Piramida hierarchii w kapitalizmie według środowisk lewicowychWedług partii i organizacji lewicowych, kapitalizm prowadzi do niesprawiedliwości społecznej na ogromną skalę. Organizacje te podnoszą również duże rozbieżności między modelowymi schematami wolnego rynku a ich praktycznym stosowaniem (np. nieuwzględnianie na modelach faktu powstawania monopoli lub oligopoli w niektórych gałęziach gospodarki, jak handel żywnością). Dlatego też postulują jego przeciwieństwo, czyli socjalizm.
Kapitalistyczny system produkcji był także przedmiotem badań Karola Marksa. Sformułował on tzw. teorię wartości dodatkowej, uznając za istotę systemu kapitalistycznego systematycznie odbieranie pracownikowi części wypracowanej przez niego wartości przez kapitalistę. Marks był także autorem tezy o cyklicznym i nieuniknionym charakterze kryzysów gospodarki kapitalistycznej, jak też jej nieuchronnym upadku, który wg Marksa będzie rezultatem wewnętrznych sprzeczności kapitalizmu. Kapitalizm tak działa na ludzkie zachowanie, że np. w USA, gdzie kapitalizm (w przeciwieństwie do np. Europy) funkcjonuje od dawna społeczeństwo metodą bojkotu wymusza na producentach niskie ceny towarów[potrzebne źródło]. Według Włodzimierza Lenina imperializm jest najwyższym stadium systemu kapitalistycznego co opisał w swojej książce "Imperializm Jako Najwyższe Stadium Kapitalizmu" z 1917 roku. Kapitalizm jest także krytykowany przez środowiska alterglobalistyczne które uważają że globalizacja to nowa forma imperializmu która prowadzi do podziału na kraje wyzyskujące i wyzyskiwane.