Question

1. wykonaj wykres zdania pojedynczego. podkreśl w zdaniu podmiot i orzeczenie. oddziel grupę podmiotu od orzeczenia. sporządź wykres strzałkowy. nazwij każdą część zdania. wypisz związki wyrazowe i je nazwij.
Polscy żołnierze dzielnie walczyli na froncie z niemieckim okupantem w obronie kraju

Answer 1

Wykres zdania pojedynczego

Polscy żołnierze (podmiot) dzielnie walczyli (orzeczenie) na froncie z niemieckim okupantem w obronie kraju.

• grupa podmiotu: polscy żołnierze (podmiot)

• grupa orzeczenia: dzielnie walczyli (orzeczenie) na froncie z niemieckim okupantem w obronie kraju.

                                           co robili?

żołnierze                  ------------------------------------      walczyli

(podmiot gramatyczny)                                      (orzeczenie czasownikowe)

|                                                        |           |                 |               |

| jacy?                                              | jak?    | z kim?     | gdzie?   | w jakim celu?

|                                                       |            |                 |               |

polscy                                 dzielnie   z okupantem  na froncie  w obronie

(przydawka)                   (okolicznik    (dopełnienie)  (okolicznik (okolicznik

                                         sposobu)           |                   miejsca)     celu)

                                                                    |                                        |

                                                                    | jakim?                            | czego?

                                                                    |                                        |

                                                          niemieckim                           kraju

                                                       (przydawka)                      (dopełnienie)

Związki wyrazowe:

• żołnierze walczyli - związek główny, związek zgody
• polscy żołnierze - związek zgody
• dzielnie walczyli - związek przynależności
• walczyli z okupantem - związek rządu
• okupantem niemieckim - związek zgody
• walczyli na froncie - związek przynależności
• walczyli w obronie - związek przynależności
• w obronie kraju - związek rządu

Co to są związki wyrazowe?

Związki składniowe, czyli związki wyrazowe to wyrazy w zdaniu, które są ze sobą połączone znaczeniowo i gramatycznie.

1. Związek zgody  polega na tym, że wyraz nadrzędny i podrzędny występują w tym samym przypadku, liczbie i rodzaju. Tworzą go:

• rzeczownik z przymiotnikiem, np. zielona sukienka;
• rzeczownik z zaimkiem przymiotnym, np. twój stół;
• rzeczownik z liczebnikiem, np. cztery piórniki;
• rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym, np. piszący długopis;
• rzeczownik z rzeczownikiem, np. rzeka Odra.

Związek zgody tworzą także podmiot z orzeczeniem (związek główny), które muszą mieć ten sam rodzaj i liczbę, np. Tomek czeka.

2. Związek rządu polega na tym, że wyraz nadrzędny rządzi przypadkiem wyrazu podrzędnego - wymaga, by wyraz podrzędny pojawił się w określonym przypadku. Tworzą go:

• rzeczownik z rzeczownikiem, np. mama Kasi;
• czasownik z rzeczownikiem, np. piszę list;
• rzeczownik z imiesłowem przymiotnikowym, np. interesująca się chemią;
• rzeczownik z imiesłowem przysłówkowym współczesnym, np. gotując obiad;
• rzeczownik z przymiotnikiem, np. godny pochwały.

Związek rządu tworzy też czasownik z bezokolicznikiem w funkcji dopełnienia, np. Lubię się uczyć.

3. Związek przynależności polega na tym, że wyraz podrzędny jest niezależny gramatycznie od wyrazu nadrzędnego. Wyraz nadrzędny jest najczęściej czasownikiem, a wyraz podrzędny - zawsze nieodmienną częścią mowy lub wyrażeniem przyimkowym. Tworzą go:

• czasownik z przysłówkiem, np. czytam płynnie;
• czasownik z zaimkiem przysłownym, np. idę tam;
• czasownik z imiesłowem przysłówkowym współczesnym, np. czytam, leżąc;
• czasownik z bezokolicznikiem, np. uczył liczyć;
• czasownik z wyrażeniem przyimkowym, np. wracam do szkoły.

#SPJ1