Question

1. wyjaśnij pojęcie - republika burżuazyjno-demokratyczna.

2. Najważniejsze uprawnienia jakie gwarantowała prezydentowi konstytucja marcowa.

Answer 1

1-W wyniku pierwszej wojny światowej i rewolucji w Rosji naród polski odzyskał niepodległość. Mógł sam kształtować swoją strukturę państwową.

W dniu 7 listopada 1918r. utworzył się Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej w Lublinie, na którego czele staną Ignacy Daszyński.
W skierowanym do ludności Manifeście pierwszy Rząd Ludowy w Polsce proklamował powstanie państwa polskiego, zniesienie Rady Regencyjnej, zapowiedź zwołania Sejmu Ustawodawczego, równouprawnienie i szerokie wolności obywatelskie.
Rada Regencyjna niezdolna do sprawowania władzy orędzie z 11 listopada 1918r. przekazała władzę wojskową i naczelne dowództwo Józefowi Piłsudskiemu. Trzy dni później Rada Regencyjna rozwiązała się przekazując swoim ostatnim orędziem pełną władzę Piłsudskiemu. Z chwilą objęcia władzy Przez Piłsudskiego rozwiązał się Tymczasowy Rząd Ludowy w Lublinie. Nowo mianowany Naczelnik Państwa powołał na pierwszego premiera Ignacego Daszyńskiego.

Tymczasowy ustrój polityczny państwa regulował dekret z 22 lutego 1918r. Najwyższą władzę w państwie sprawował Naczelnik Państwa do czasu zebrania się Sejmu Ustawodawczego, którego głównym zadaniem miało być uchwalenie konstytucji niepodległej Polski. Dekret regulował ustrój państwa, które zostało republiką. Naczelnik posiadał prawo do:
- odwoływania i mianowania rady ministrów, która odpowiadała przed Naczelnikiem
- zatwierdzania projektów aktów prawnych przyg

 

 

2-Konstytucja marcowa, ustawa zasadnicza uchwalona przez Sejm Ustawodawczy 17 III 1921 większością zaledwie 12 głosów. Jej założenia miały charakter burżuazyjno-demokratyczny, ustalała republikańską formę państwa (Republika) i deklarowała zwierzchność narodu.

Zachowując zasadę trójpodziału władzy, wprowadziła ustrój o znacznej przewadze władzy ustawodawczej nad wykonawczą. Zgromadzeniu Narodowemu (Sejmowi i Senatowi) podporządkowany był prezydent oraz rząd. Prezydent miał być wybierany przez Zgromadzenie Narodowe na 7 lat, jego kompetencje były mocno ograniczone: nie posiadał prawa weta w stosunku do ustaw, formalnie stał na czele władzy wykonawczej, lecz nie wchodził w skład Rady Ministrów, działania rządu nie podlegały jego kompetencjom.

Kadencja Sejmu i Senatu, wybieranych na podstawie pięcioprzymiotnikowej ordynacji wyborczej, trwała 5 lat, przy czym Sejm był praktycznie nierozwiązywalny. Prezydent chcąc rozwiązać Sejm musiałby uzyskać zgodę kwalifikowanej większości (3/5) Senatu. Konstytucja marcowa gwarantowała niezawisłość sądów, zapewniała swobodę zachowania praw językowych i kulturowych mniejszościom narodowym. Uwzględniała szeroki samorząd terytorialny, gwarantowała podstawowe prawa i swobody obywatelskie. Wprowadzała obowiązek powszechnego i bezpłatnego nauczania w zakresie szkoły podstawowej. W 1935 Konstytucja marcowa została zastąpiona nową konstytucją, tzw. kwietniową.

 

 

prosze o najlepszą