1. W jaki sposób zwierzęta żyjące w obszarach polarnych dostosowały się do panujących tam warunków?
2. Napisz coś o Polskich badaczach Antarktydy. Co najmniej na 5 linijek.
3. Jakie są powszechnie używane znaki służące do porozumiewania się w górach w sytuacji zagrożenia?
4. Na jakiej wysokości nad poziomem morza znajdują się źródła rzeki HuangHe (Azja, Chiny, Tybet, Himalaje, rzeka wpada do Morza Żółtego)?
5. Opisz krótko cechy klimatu na Nizinie Chińskiej
6. Podaj przyczyny wielkiej gęstości zaludnienia na Nizinie Chińskiej.
7. Przedstaw cechy krajobrazu rolniczego na Nizinie Chińskiej.
8. Wymień rośliny i zwierzęta żyjące w tundrze.
9. Opisz, jak przystosowały się rośliny i zwierzęta do życia w krajobrazie tundry.
10. Oblicz, jaką część powierzchni Europy stanowi powierzchnia Grenlandii.
11. Wymień zdobywców bieguna południowego.
12. Uzasadnij stwierdzenie, że obszar Antarktydy powinien podlegać ochronie przewidzianej przez traktat w sprawie antarktydy.
13. Wymień polskich badaczy antarktydy.
14. "Na oko wyglądało to tak, jak gdyby Słońce krążyło dookoła nieba wciąż w tej samej odległości od widnokręgu". Wyjaśnij opisane zjawisko.
15. Wyjaśnij, dlaczego w wysokich górach roślinność zmienia się co piętrowo.
16. Wymień nazwiska pierwszych zdobywców Mount Everestu.
17. Opisz, jakie jest podstawowe wyposażenie turysty udającego się w góry.
18. Opisz, jak powstała Nizina Chińska.
StepUp
1. Natura ma sposoby, które są wyzwaniem dla rozumu. Jest zdolna wynaleźć rozwiązania pozwalające organizmom na życie w niewiarygodnych warunkach. W środowisku bez wody, albo stale zalanych wodą, bez tlenu, albo z toksycznymi gazami, przy 100 st.C albo -40 st.C...
Aby żyć w tak ekstremalnie niskich temperaturach, trzeba mieć gorącą krew. I resztę ciała. Zwierzęcy arsenał sposobów przetrwania w strefie polarnej zawiera ich kilka, jedne bardziej zmyślne od drugich. Dzięki nim, co najmniej tysiąc gatunków może zamieszkiwać wody i zlodowaciałą ziemię na krańcach globu.
W strefach polarnych są sytuacje, które dosłownie mrożą krew w żyłach. Najmniej godne litości są zwierzęta wodne, które korzystają ze środowiska dużo mniej surowego, niż zwierzęta lądowe. Ale i tak nie jest łatwo przeżyć w wodach, których temperatura oscyluje wokół 0 st.C.
Właśnie dlatego ryby polarne wytworzyły proteiny zapobiegające zamarzaniu. Te obecne we krwi cząsteczki uniemożliwiają powstawanie w niej lodu. Ryby bielankowate (białokrwiste) dodały do tego własny akcent - jest to jeden z piętnastu gatunków kręgowców, które nie mają we krwi hemoglobiny. Biała krew sprawia, że zwierzę jest prawie przezroczyste - zużywają tlen rozpuszczony w osoczu.
2. – W XVIII i XIX wieku Polacy, kiedy zabrakło Polski, setki, tysiące polskich zesłańców i katorżników przemierzały Syberię – od Archangielska aż po Cieśninę Beringa. Góry, doliny, rzeki i wyspy uzyskiwały polskie nazwy. Wśród znanych badaczy Arktyki należy wymienić m.in. Augusta Cywolkę, Aleksandra Czekanowskiego, Konstantego Wołłowicza. Polaków nie zabrakło i na półkuli zachodniej. Daniel Strejc w XVII wieku badał Islandię, a Fryderyk Schwalka – Kanadę. Wiele wypraw kończyło się, niestety, tragicznie. Natomiast liczne przeszły do historii badań geograficznych, geologicznych, meteorologicznych czy oceanologicznych. Na przełomie XIX i XX wieku Leon Hryniewiecki i Kazimierz Grochowski badali Wyspy Komandorskie, Morze Ochockie i Półwysep Czukocki. Prawie w tym samym czasie Nową Ziemię badali: Leopold Niemirowski i wspominany już Leon Hryniewiecki, a Roman Gajda prowadził badania północnej Kanady i Grenlandii. Polacy brali też udział w badaniach na półkuli południowej. W XVIII wieku w wyprawie Cooka dookoła świata uczestniczyli dwaj gdańszczanie – ojciec i syn Forsterowie. Patagonię, aż po Cieśninę Magellana, badał w roku 1850 Józef Warszewicz oraz Stanisław Kłobukowski, w latach 1895-98.
3. Do porozumiewania się w górach i/lub wezwania pomocy potrzebne jest nam lusterko. Odbija ono promienie słoneczne i inni widzą je i idą z pomocą. Jeści dzień jest pochmurny ,,wysyłamy" sygnał latarką. gasimy ją i zapalamy na zmianą, lub ,,robimy nią" koła.
Aby żyć w tak ekstremalnie niskich temperaturach, trzeba mieć gorącą krew. I resztę ciała. Zwierzęcy arsenał sposobów przetrwania w strefie polarnej zawiera ich kilka, jedne bardziej zmyślne od drugich. Dzięki nim, co najmniej tysiąc gatunków może zamieszkiwać wody i zlodowaciałą ziemię na krańcach globu.
W strefach polarnych są sytuacje, które dosłownie mrożą krew w żyłach. Najmniej godne litości są zwierzęta wodne, które korzystają ze środowiska dużo mniej surowego, niż zwierzęta lądowe. Ale i tak nie jest łatwo przeżyć w wodach, których temperatura oscyluje wokół 0 st.C.
Właśnie dlatego ryby polarne wytworzyły proteiny zapobiegające zamarzaniu. Te obecne we krwi cząsteczki uniemożliwiają powstawanie w niej lodu. Ryby bielankowate (białokrwiste) dodały do tego własny akcent - jest to jeden z piętnastu gatunków kręgowców, które nie mają we krwi hemoglobiny. Biała krew sprawia, że zwierzę jest prawie przezroczyste - zużywają tlen rozpuszczony w osoczu.
2. – W XVIII i XIX wieku Polacy, kiedy zabrakło Polski, setki, tysiące polskich zesłańców i katorżników przemierzały Syberię – od Archangielska aż po Cieśninę Beringa. Góry, doliny, rzeki i wyspy uzyskiwały polskie nazwy. Wśród znanych badaczy Arktyki należy wymienić m.in. Augusta Cywolkę, Aleksandra Czekanowskiego, Konstantego Wołłowicza. Polaków nie zabrakło i na półkuli zachodniej. Daniel Strejc w XVII wieku badał Islandię, a Fryderyk Schwalka – Kanadę. Wiele wypraw kończyło się, niestety, tragicznie. Natomiast liczne przeszły do historii badań geograficznych, geologicznych, meteorologicznych czy oceanologicznych. Na przełomie XIX i XX wieku Leon Hryniewiecki i Kazimierz Grochowski badali Wyspy Komandorskie, Morze Ochockie i Półwysep Czukocki. Prawie w tym samym czasie Nową Ziemię badali: Leopold Niemirowski i wspominany już Leon Hryniewiecki, a Roman Gajda prowadził badania północnej Kanady i Grenlandii. Polacy brali też udział w badaniach na półkuli południowej. W XVIII wieku w wyprawie Cooka dookoła świata uczestniczyli dwaj gdańszczanie – ojciec i syn Forsterowie. Patagonię, aż po Cieśninę Magellana, badał w roku 1850 Józef Warszewicz oraz Stanisław Kłobukowski, w latach 1895-98.
3. Do porozumiewania się w górach i/lub wezwania pomocy potrzebne jest nam lusterko. Odbija ono promienie słoneczne i inni widzą je i idą z pomocą. Jeści dzień jest pochmurny ,,wysyłamy" sygnał latarką. gasimy ją i zapalamy na zmianą, lub ,,robimy nią" koła.