1. TADEUSZ BOROWSKI JAKO PRZEDSTAWICIELE KOLUMBÓW W BIOGRAFIACH TRAGIZM POKOLENIA 2. ROZSYPANA ,,KARTOTEKA'' - PARABOLA ZYCIA ANTYBOHATERA W ANTYDRAMACIE TADEUSZA RÓŻEWICZA 3. OBRAZ ŻYCIA W LAGRZE, NIEMIECKIM OBOZIE KONCENTRACYJNYM NA PODSTAWIE ,,PROSZE PANSTWA DO GAZU '' T. BOROWSKIEGO 4. ŁAGIER SOWIECKI I JEGO PRAWA W KSIAZCE ,,INNY ŚWIAT'' H GRUDZIŃSKIEGO 5. LOSY MICHAŁIJA KOSTALJIKIEWA JAKO PRZYKLAD HEROIZMU I PROBA PRZECIWSTAWIENIA SIE MACHINIE KOMIZMU 6. ,,FERDYDURKE'' - W GOMBROWICZ, ,,SZEWCY''- WITKACEGO NA CZYM POLEGA ORYGINALNOSC I INNOWACYJNOSC TYCH UTWOROW
spaw151
,,Kolumbowie" to okreslenie przyjete w języku publicystycznym na pokolenie którego młodośc przypadła na lata II-wojny światowej. Określenie to pochodzi ze słynnej powieści Romana Bratnego o takim tytule, poświęconej młodzieży wkraczającej w dojrzałe zycie w czasach okupacji i biorącej czynny udział w walce. Opowiadania Tadeusza Borowskiego z tomu ,, Pożegnanie z Marią" ukazuje bohatera zbiorowego, przeżywającego rzeczywistośc okupacyjną i jej szczegulny przypadek, jakim jest obóz. Doświadczenie życia obozowego odcina się zdecydowanie od wszelkich mozliwych porównań z kazdym innym doświadczeniem z życia na wolności. Tadeusz Borowski koncentruje swoje rozwazania wokół prawdy o naturze ludzkiej z punktu widzenia więżnia-człowieka który przeżył Oświęcim. Nie jest to prawda łatwa do przyjęcia, poniewarz zmusza do odrzucenia wszystkich wyidealizowanych, a więc nieprawdziwych wyobrażeń, jakie ludzie skłonni są na swój temat tworzyc. Autor tych opowiadań podjoł się zatem bardzo niewdzięcznego zadania ze względu na to, iż historia obozowa i jej okrutne fakty odbarwiają fakty piękno niepodważalnych przecież wartości europejskiej kultury i są zaprzeczeniem jej humanistycznych wartości. Opis przeży ludzkich w warunkach i syduacjach zupełnie ekstremalnych, z pozycji osoby bezpośrednio w nich uczestniczącej stawia czytelnika nie tylko przed fikcyjnością opowiadania, ale również przed swojego rodzaju dokumenten tamtego czasu, świadectwem autentycznych wydarzeń. Tym barziej więc zastanawia przedstawiony w opowiadaniach bohater, dla którego pojęcie,,człowieka zlagrowanego" to nie sztucznie stworzony termin, lecz zeczywiste bardzo trafne określenie. Świadomośc człowieka obozu obejmuje zakres wartości i odczuc niż świadomośc człowieka wolnego. Więżniowie żyjący w trudnym do zrozumienia koszmarze zycia obozowego mają swoje chwile radości, a nawt szczęścia, na co wskazuje kontrowersyjne opowiadanie pt.,, U nas w Auschwitzu". Oto spotykamy tam takie stwierdzenia: ,, Rozkoszne dnie bez apelów, bez obowiązków..", czy też,, Ludzie w Oświęcimiu zakochani". Te śmiałe i prowokacyjne sformułowania o pozornej normalności życia więżnia świadczą relatywiżmie odczu i doznań. Sugerują one zdolnośc ludzkiej psychiki do przystosowania się do każdych warunków i wymogów niewoli ocierającej się kazdego dnia o ból, cierpienie i śmierc. Bohater opowiadań:,,Proszę panśtwa do gazu", ,,Ludzie którzy szli", i ,,U nas w Auschwitzu" wydaje się funkcjonowac w tej nowej dla niego syduacji, pod warunkiem odpowiedniego nastawienia do takiej rzeczywistości, zaakceptowani jej, a więc przy zmianie systemu wartości i norm etycznych, w którym poczucie godności, odwaga, szlachetnośc lub wspułczucie nie mają racji bytu. W ten to posób człowiek poddanny tak okrutnemu eksperymentowi zdaje egzamin ze swego ,,człowieczeństwa", które zostało zredukowane do prostych odruchów i reakcji sprawnie funkcjonującej maszyny. Charakterystyczną cechą prozy Tadeusza Borowskiego jest brak bohaterów indywidualnych. Autor ukazał środowisko więżniów, zbiór jednostek dielących ten sam los, niepewnośc i ciągłe poczucie zagrożenia, mających jedno najważniejsze prawo przeżycia za każdą cenę. Stąd też wypływa oskarżenie autora wymierzone przeciw naiwnym przekonaniom, że istnieje wyrażna różnica pomiędzy dobrem i złem, że prawo wolnego wyboru gwarantuje zachowanie godności. Doświadczenia bohaterów i ich więzienne przeżycia dowiodły, że wzniosłe wartości propagowane przez kulturę są względnie, niemożliwe do jednoznacznego przyjęcia w kazdym czasie. Ukazany bez upięszeń w nieludzkim świetle bohater posłużył do obiektywnej oceny natury ludzkiej bez zadnych złudzeń i iluzji. Pragnienie życia, silniejsze od prawa i etyki, może pobudzi do czynów haniebnych. taka prawda o człowieku z pewnością nie wzbudza w czytelniku opowiadań Borowskiego uczuc pozytywnych czy też zwykłej sympatii do bohaterów jego opowiadań. Może jednak spełnic o wiele ważniejszą rolę, a mianowicie skłoni do refleksji nad istotą człowieczeństwa. Pokolenie poetów-żołnieży, pokolenie ,,Kolumbów", poddane zostało bardzo trudnej prubie wiary w piękno i radośc życia. Staneło przed dramatycznym problemem walki i wszelkich jej konserwacji, moralnych rozterek i niepokoju oraz śmierci. Twórczośc tych młodych poetów jest tragicznym świadectwem przygniatającej rzeczywistości okupacyjnej.