1. Podkreśl zdanie podrzędne. Określ rodzaj zdania podrzędnego.
a) Jestem taki, jaki zwykle byłem. - ……………………………………………………….
b) Ponieważ spieszyłem się, zapomniałem zeszytu do polskiego. - ……………………….
c) Podaj mi gazetę, która leży na fotelu. - …………………………………………………
d) Zadzwoniłem do informacji, aby dowiedzieć się o godzinę odjazdu pociągu. - ……….
2. Postaw przecinki. Podkreśl zdania podrzędne. Sporządź wykresy podanych zdań (pamiętaj o postawieniu pytań). Nazwij rodzaje zdań podrzędnych.
a) Gdzie dawniej stały zabytki tam dziś stoją budki z napojami.
b) Jeżeli będziesz długo ćwiczył dostaniesz piątkę ze sprawdzianu praktycznego.
c) Dostanie nagrodę ten kto pierwszy dodzwoni się do radia.
d) Marek jest już taki że wszyscy go uwielbiają.
e) Ponieważ jestem zdolny nie muszę się dużo uczyć.
3. Utwórz zdania (inne niż powyższe), które będą pasowały do wykresów:
a)
b)
…………………………………….. ……………………………………
……………………………………. ..………………………………………
4. Przekształć zdania w wypowiedzenia z imiesłowowym równoważnikiem zdania. Zrób wykres.
a) Kiedy będziesz wracał ze szkoły, wstąp do sklepu.
…………………………………………………………………..
a) Ania, gdy odrobiła lekcje, wyszła na spacer.
…………………………………………………………………...
5. Podane zdanie pojedyncze przekształć w odpowiednie zdania złożone.
Mimo gęstej mgły dostrzegliśmy jacht wzywający pomocy.
…………………………………………………………………………………
( zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyzwolenia)
……………………………………………………………………..
( zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym)
6. Wskaz zdanie złożone współrzędnie. Nazwij jego typ i zrób wykres.
a) Odrobiwszy prace domowa, pojechał na trening.
b) Mam ochotę zjeść coś słodkiego, ale boli mnie ząb.
c) Ludziom okłamującym innych nie należy wierzyć.
…………………………......................................................................
7. Popraw błędne wypowiedzenia.
a) Wyszedłszy z dzieckiem na spacer zaczął padać deszcz.
………………………………………………………………………………
b) Wchodząc do klasy, usiadłem w ławce.
………………………………………………………………………………
8. Sporządź wykres zdania. Nazwij zależności miedzy zdaniami. Podkreśl orzeczenia.
Wydaje mi się, że mam rację i powinienem dążyć do celu, aby nie zmarnować szansy i sprawdzić swoje możliwości.
a) Jestem taki, jaki zwykle byłem. - ……………………………………………………….
b) Ponieważ spieszyłem się, zapomniałem zeszytu do polskiego. - ……………………….
c) Podaj mi gazetę, która leży na fotelu. - …………………………………………………
d) Zadzwoniłem do informacji, aby dowiedzieć się o godzinę odjazdu pociągu. - ……….
2. Postaw przecinki. Podkreśl zdania podrzędne. Sporządź wykresy podanych zdań (pamiętaj o postawieniu pytań). Nazwij rodzaje zdań podrzędnych.
a) Gdzie dawniej stały zabytki tam dziś stoją budki z napojami.
b) Jeżeli będziesz długo ćwiczył dostaniesz piątkę ze sprawdzianu praktycznego.
c) Dostanie nagrodę ten kto pierwszy dodzwoni się do radia.
d) Marek jest już taki że wszyscy go uwielbiają.
e) Ponieważ jestem zdolny nie muszę się dużo uczyć.
3. Utwórz zdania (inne niż powyższe), które będą pasowały do wykresów:
a)
b)
…………………………………….. ……………………………………
……………………………………. ..………………………………………
4. Przekształć zdania w wypowiedzenia z imiesłowowym równoważnikiem zdania. Zrób wykres.
a) Kiedy będziesz wracał ze szkoły, wstąp do sklepu.
…………………………………………………………………..
a) Ania, gdy odrobiła lekcje, wyszła na spacer.
…………………………………………………………………...
5. Podane zdanie pojedyncze przekształć w odpowiednie zdania złożone.
Mimo gęstej mgły dostrzegliśmy jacht wzywający pomocy.
…………………………………………………………………………………
( zdanie złożone z podrzędnym okolicznikowym przyzwolenia)
……………………………………………………………………..
( zdanie złożone z podrzędnym przydawkowym)
6. Wskaz zdanie złożone współrzędnie. Nazwij jego typ i zrób wykres.
a) Odrobiwszy prace domowa, pojechał na trening.
b) Mam ochotę zjeść coś słodkiego, ale boli mnie ząb.
c) Ludziom okłamującym innych nie należy wierzyć.
…………………………......................................................................
7. Popraw błędne wypowiedzenia.
a) Wyszedłszy z dzieckiem na spacer zaczął padać deszcz.
………………………………………………………………………………
b) Wchodząc do klasy, usiadłem w ławce.
………………………………………………………………………………
8. Sporządź wykres zdania. Nazwij zależności miedzy zdaniami. Podkreśl orzeczenia.
Wydaje mi się, że mam rację i powinienem dążyć do celu, aby nie zmarnować szansy i sprawdzić swoje możliwości.
Odpowiedź:
Wyjaśnienie:
a) Jestem taki, jaki zwykle byłem. - podrzędne orzecznikowe
b) Ponieważ spieszyłem się, zapomniałem zeszytu do polskiego. - podrzędne okolicznikowe przyczyny
c) Podaj mi gazetę, która leży na fotelu. - podrzędne przydawkowe
d) Zadzwoniłem do informacji, aby dowiedzieć się o godzinę odjazdu pociągu. - podrzędne okolicznikowe celu
___________________________
a)gdzie?1 Gdzie dawniej stały zabytki ,2 tam dziś stoją budki z napojami. -podrzędne okolicznikowe miejsca
2_____
1______
b) pod jakim warunkiem? 1 Jeżeli będziesz długo ćwiczył, 2dostaniesz piątkę ze sprawdzianu praktycznego.- podrzędne okolicznikowe warunku
2_____
1______
c)1 Dostanie nagrodę ten, kto? 2 kto pierwszy dodzwoni się do radia.-podrzędne podmiotowe
1_____
2_____
d)1 Marek jest już taki, jaki jest?2 że wszyscy go uwielbiają.-podrzędne orzecznikowe
1_____
2_____
e)1 dlaczego? Ponieważ jestem zdolny , 2 nie muszę się dużo uczyć.-podrzędne okolicznikowe przyczyny
2_____
1______
____________________________
a)1 Wracając ze szkoły, 2 wstąp do sklepu.
2_______
1∧∧∧∧∧∧
a) 1a Ania, 2 odrobiwszy lekcje,1b wyszła na spacer.
1a_____ 1b______
2∧∧∧∧
_______________________
Mimo że była gęsta mgła, dostrzegliśmy jacht wzywający pomocy.
w czasie gęstej mgły, dostrzegliśmy jacht wzywający pomocy
_______________
b) Mam ochotę zjeść coś słodkiego, ale boli mnie ząb.
-współrzędne przeciwstawne
1_____>.....<2______
_____________________
a) Kiedy wyszedł z dzieckiem na spacer, zaczął padać deszcz.
b) Gdy wszedłem do klasy, usiadłem w ławce.
_________________
1 Wydaje mi się, 2 że mam rację i 3 powinienem dążyć do celu,4 aby nie zmarnować szansy i 5 sprawdzić swoje możliwości.
1- nadrzędne
2- podrzędne dopełnieniowe do 1
2 i 3- współrzędne łączne
4- podrzędne okolicznikowe celu do 3
4 i 5- współrzędne łączne
1____
2_____.....3_____
4_____.....5______