architektura: Kaplica Wazów w Katedrze Wawelskiej Kościół św. Piotra i Pawła w Wilnie Kościół św. Anny w Krakowie Kościół Wizytek w Krakowie Kościół Imienia Jezus we Wrocławiu (Kościół Uniwersytecki pw. Najświętszego Imienia Jezus) Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej Kościół św. Kazimierza w Wilnie Klasztor w Pożajściu (Kowno) Kościół Dominikanów we Lwowie Sobór św. Jura (Lwów) Kościół Jezuitów (Poznań) Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego w Grodnie Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie Kaplica Królewska w Gdańsku Kościół w Świętej Lipce Pałac w Wilanowie Kościół Wizytek w Warszawie Kościół Bernardynów na Czerniakowie
literatura: Najwybitniejszym przedstawicielem dworskiej literatury barokowej był Jan Andrzej Morsztyn. Podejmował on różnoraką tematykę od poważnej do żartobliwej. Jego wiersze okolicznościowe, satyryczne i erotyczne zachowały się w dwóch tomach Kanikuła albo Psia gwiazda oraz Lutnia. Do innych wybitnych twórców tego okresu należeli Daniel Naborowski, autor licznych dzieł pisanych po polsku i łacinie (m.in. Marność), Szymon Zimorowic, autor tomu Roksolanki oraz Szymon Starowolski – polsko-łaciński publicysta. Wybitnym klasycystą barokowym, sławnym w swoim czasie na całą Europę był Maciej Kazimierz Sarbiewski, zwany "Horacym chrześcijańskim", który uwieńczony został laurem poetyckim przez papieża Urbana VIII. Do przedstawicieli klasycyzmu barokowego zalicza się też braci Krzysztofa i Łukasza Opalińskich. Z inicjatywy tego ostatniego powstała pierwsza polska gazeta Merkuriusz Polski, redagowana przez Hieronima Pinocciego i Jana Aleksandra Gorczyna. Wielkim talentem błysnął Kasper Twardowski, twórca erotyków zebranych w tomie Lekcje Kupidynowych, które znalazły się na kościelnym indeksie. Kasper Twardowski był też autorem utworów o tematyce religijnej. Innymi twórcami erotyków byli Samuel Twardowski, autor Dafnis oraz Hieronim Morsztyn. Literaturę bardziej poważną reprezentowali Józef Bartłomiej Zimorowic i Zbigniew Morsztyn. Ten ostatni podejmował tematy tragicznych dla Polski i Polaków wydarzeń historycznych tamtych czasów (potop szwedzki), które pojawiają się w jego twórczości.
Przyczyny
Nieudolna polityka Stuartów
Wódz podczas wojny domowej
Po zwołaniu 13 kwietnia 1640 parlamentu, który przeszedł do historii pod nazwą Krótkiego, został kolejny raz wybrany jako poseł do Izby Gmin. Tym razem reprezentował okręg Cambridge. Ponowne zwołanie parlamentu 5 listopada 1640 (Długi Parlament) nie niosło za sobą zmian personalnych, przez co Oliver Cromwell zasiadł również w nim, reprezentując ten sam okręg wyborczy. Dał się tam poznać jako doskonały mówca. Wyrażał głośno to, co mówili wszyscy. Zjednało mu to sympatie i poparcie. Startował praktycznie jako szlachetka znikąd, zaś po kilku miesiącach był powszechnie szanowany i mający ugruntowaną, choć jeszcze nie silną pozycję. Nie można przy tym pominąć jego zażyłości z Johnem Hampdenem i znajomości z Johnem Pymem.
Po wypowiedzeniu wojny Parlamentowi przez Karola I 22 sierpnia 1642 pod Nottingham i mobilizacji sił tego pierwszego, Cromwell stanął pod jego sztandarami. Początkowo miał pod sobą zaledwie 60 kawalerzystów z własnego hrabstwa. Jako pierwszy otwarcie mówił o złym przygotowaniu wojsk przedstawicielstwa stanowego Anglii, głośno wytykał mu błędy, choć czynił to z troską i pokorą, a nie z wyniosłością i pychą. Już w sierpniu mówił o ludziach „oddanych sprawie", którzy „bali się Boga i mieli sumienie". Cromwell rozumiał, że rzemieślnicy, wieśniacy i kupcy, nigdy nie uczestniczący w żadnych potyczkach z wyjątkiem ulicznych burd, nie mogą stawić czoła świetnie wyszkolonym i walczącym o własną pozycję szlachcicom, świetnie dowodzonym m.in. przez księcia Ruperta. Parlament potrzebował karnych fanatyków, których mógłby przeciwstawić zdeterminowanym rojalistom, a Cromwell umiał ich przyciągnąć. Pierwszy i główny pobór odbył się z terenów tzw. Asocjacji Wschodniej (zjednoczenie 6 hrabstw dla wspólnej ochrony swoich interesów). Zapewnił wodzowi zarówno ludzi, jak i pieniądze.
W początku 1643 został pułkownikiem; w zasadzie jego pułk był podwójny gdyż liczył 2000 ludzi. Do kwietnia zwerbował 12 tys. ochotników. Jego oddziały były silnie zdemokratyzowane, zgodnie z duchem purytanizmu, o awansie decydowały zasługi i przydatność do służby danego kandydata, a nie pochodzenie, zrywał więc z feudalnymi tradycjami.
Podczas wojny w latach 1642-1645, mimo że naczelnym dowódcą jego sił był hrabia Manchester, a później sir Thomas Fairfax, Cromwell odniósł liczne zwycięstwa m.in. 13 maja 1644 pod Graham, 28 lipca 1644 pod Gainsborough, 11 października 1644 pod Winceby, 2 lipca 1644 pod Marston Moor (po tej bitwie książę Rupert nazwał kawalerię Cromwella zaszczytnym mianem „żelaznych boków"). To starcie było definitywnym początkiem końca Karola I. Ostatnia bitwa wojny domowej rozegrała się 14 czerwca 1645 roku pod Naseby i zakończyła się ostatecznym zwycięstwem Parlamentu.
osiągnięcia baroku w Polsce:
architektura:
Kaplica Wazów w Katedrze Wawelskiej
Kościół św. Piotra i Pawła w Wilnie
Kościół św. Anny w Krakowie
Kościół Wizytek w Krakowie
Kościół Imienia Jezus we Wrocławiu (Kościół Uniwersytecki pw. Najświętszego Imienia Jezus)
Kaplica św. Kazimierza w katedrze wileńskiej
Kościół św. Kazimierza w Wilnie
Klasztor w Pożajściu (Kowno)
Kościół Dominikanów we Lwowie
Sobór św. Jura (Lwów)
Kościół Jezuitów (Poznań)
Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego w Grodnie
Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie
Kaplica Królewska w Gdańsku
Kościół w Świętej Lipce
Pałac w Wilanowie
Kościół Wizytek w Warszawie
Kościół Bernardynów na Czerniakowie
literatura:
Najwybitniejszym przedstawicielem dworskiej literatury barokowej był Jan Andrzej Morsztyn. Podejmował on różnoraką tematykę od poważnej do żartobliwej. Jego wiersze okolicznościowe, satyryczne i erotyczne zachowały się w dwóch tomach Kanikuła albo Psia gwiazda oraz Lutnia. Do innych wybitnych twórców tego okresu należeli Daniel Naborowski, autor licznych dzieł pisanych po polsku i łacinie (m.in. Marność), Szymon Zimorowic, autor tomu Roksolanki oraz Szymon Starowolski – polsko-łaciński publicysta. Wybitnym klasycystą barokowym, sławnym w swoim czasie na całą Europę był Maciej Kazimierz Sarbiewski, zwany "Horacym chrześcijańskim", który uwieńczony został laurem poetyckim przez papieża Urbana VIII. Do przedstawicieli klasycyzmu barokowego zalicza się też braci Krzysztofa i Łukasza Opalińskich. Z inicjatywy tego ostatniego powstała pierwsza polska gazeta Merkuriusz Polski, redagowana przez Hieronima Pinocciego i Jana Aleksandra Gorczyna. Wielkim talentem błysnął Kasper Twardowski, twórca erotyków zebranych w tomie Lekcje Kupidynowych, które znalazły się na kościelnym indeksie. Kasper Twardowski był też autorem utworów o tematyce religijnej. Innymi twórcami erotyków byli Samuel Twardowski, autor Dafnis oraz Hieronim Morsztyn. Literaturę bardziej poważną reprezentowali Józef Bartłomiej Zimorowic i Zbigniew Morsztyn. Ten ostatni podejmował tematy tragicznych dla Polski i Polaków wydarzeń historycznych tamtych czasów (potop szwedzki), które pojawiają się w jego twórczości.
PrzyczynyNieudolna polityka Stuartów
Wódz podczas wojny domowejPo zwołaniu 13 kwietnia 1640 parlamentu, który przeszedł do historii pod nazwą Krótkiego, został kolejny raz wybrany jako poseł do Izby Gmin. Tym razem reprezentował okręg Cambridge. Ponowne zwołanie parlamentu 5 listopada 1640 (Długi Parlament) nie niosło za sobą zmian personalnych, przez co Oliver Cromwell zasiadł również w nim, reprezentując ten sam okręg wyborczy. Dał się tam poznać jako doskonały mówca. Wyrażał głośno to, co mówili wszyscy. Zjednało mu to sympatie i poparcie. Startował praktycznie jako szlachetka znikąd, zaś po kilku miesiącach był powszechnie szanowany i mający ugruntowaną, choć jeszcze nie silną pozycję. Nie można przy tym pominąć jego zażyłości z Johnem Hampdenem i znajomości z Johnem Pymem.
Po wypowiedzeniu wojny Parlamentowi przez Karola I 22 sierpnia 1642 pod Nottingham i mobilizacji sił tego pierwszego, Cromwell stanął pod jego sztandarami. Początkowo miał pod sobą zaledwie 60 kawalerzystów z własnego hrabstwa. Jako pierwszy otwarcie mówił o złym przygotowaniu wojsk przedstawicielstwa stanowego Anglii, głośno wytykał mu błędy, choć czynił to z troską i pokorą, a nie z wyniosłością i pychą. Już w sierpniu mówił o ludziach „oddanych sprawie", którzy „bali się Boga i mieli sumienie". Cromwell rozumiał, że rzemieślnicy, wieśniacy i kupcy, nigdy nie uczestniczący w żadnych potyczkach z wyjątkiem ulicznych burd, nie mogą stawić czoła świetnie wyszkolonym i walczącym o własną pozycję szlachcicom, świetnie dowodzonym m.in. przez księcia Ruperta. Parlament potrzebował karnych fanatyków, których mógłby przeciwstawić zdeterminowanym rojalistom, a Cromwell umiał ich przyciągnąć. Pierwszy i główny pobór odbył się z terenów tzw. Asocjacji Wschodniej (zjednoczenie 6 hrabstw dla wspólnej ochrony swoich interesów). Zapewnił wodzowi zarówno ludzi, jak i pieniądze.
W początku 1643 został pułkownikiem; w zasadzie jego pułk był podwójny gdyż liczył 2000 ludzi. Do kwietnia zwerbował 12 tys. ochotników. Jego oddziały były silnie zdemokratyzowane, zgodnie z duchem purytanizmu, o awansie decydowały zasługi i przydatność do służby danego kandydata, a nie pochodzenie, zrywał więc z feudalnymi tradycjami.
Podczas wojny w latach 1642-1645, mimo że naczelnym dowódcą jego sił był hrabia Manchester, a później sir Thomas Fairfax, Cromwell odniósł liczne zwycięstwa m.in. 13 maja 1644 pod Graham, 28 lipca 1644 pod Gainsborough, 11 października 1644 pod Winceby, 2 lipca 1644 pod Marston Moor (po tej bitwie książę Rupert nazwał kawalerię Cromwella zaszczytnym mianem „żelaznych boków"). To starcie było definitywnym początkiem końca Karola I. Ostatnia bitwa wojny domowej rozegrała się 14 czerwca 1645 roku pod Naseby i zakończyła się ostatecznym zwycięstwem Parlamentu.